Tố Nghi
Ryan's daughter... à, Ryan's daughter...
Tình yêu trong phim ni trộn lộn với tình dục, rồi nó rối
nùi một cục tổ chảng luôn. Rosie Ryan đâu đó chừng 17 -18 (có thể bẻ gẩy sừng
2-3 con trâu một lượt). Thiếu mẹ kềm kẹp, nhưng bù lợi, cô được ông bố goá cưng
chiều hết mực, một điều công chúa hai điều công chúa. Công chúa ấy ăn rồi ở
không, nàng bèn đọc sách hồng sách tím (toàn những mối tình ướt át tới lãng mạn
tràn bờ), dzồi do ảnh hưởng sách vở, cô trộm nhớ thầm yêu Charles, thày giáo goá
đã đứng tuổi tại trường làng. Một bữa tốt trời, cô chạy ù vào trường, móc tim
ra cương quyết gởi trao người trong mộng. Thế là cả làng sửa soạn đi ăn cưới.
Trước ngày cưới, Rosie được ông cha xứ già của họ đạo
trong làng dạy dỗ giáo lý hôn nhơn, đại khái) như dzầy : Đời sống hôn nhơn
trong giáo luật hội thánh là lãnh nhận phép hôn phối. Bí tích hôn phối cốt để kết
hợp hai người yêu nhau lại với quyền lợi và bổn phận, bao gồm 3 điều quan trọng
như sau :
- Thứ nhứt để hỗ trợ lẩn nhau.
- Thứ nhì để truyền giống, sanh con đẻ cái và nuôi dưỡng
chúng trong đức tin.
- Thứ ba để thoả mãn nhu cầu... xác thịt (satisfaction of
flesh... chời ơi chời...)
Với Rosie thì điều thứ nhứt thông, điều thứ hai cũng
thông luôn. Nhưng tới điều thứ ba thì con nhỏ ấp úng. Cha xứ tưởng nó sợ cafein
nên mới trấn an "À... ngay cái đám đã lớn tuổi chúng cũng lo lắng y chang
vậy thôi Rosie à. Rồi đâu cũng vào đấy cả, con cứ yên trí ".
Mà Rosie đâu thể yên trí nổi, nó ngờ rằng cafein sẽ làm
người ta thay đổi. Cha xứ lại phải trấn an nữa "Sao mà thế cho đặng Rosie,
cafeine không thể thay đổi được con người, trước thế nào thì sau cũng y chang
thế ấy". Nhưng, kẹt cái, Rosie hổng muốn y chang, nó muốn thay và thay từ
gốc rễ. Con nhỏ tin tưởng rằng, cà phê uống mỗi bữa phải (và phải nên) có tác dụng
thiệt rõ nét. Thế nên nó háo hức quá xá ! Đấy... đấy mới là tâm bão... một cơn
bão dữ dội, cuốn phăng hết mọi chướng ngại trên đường đi, di chuyển với sức gió
cả ngàn cây số giờ. Và... bão đã thành hình từ cuối chơn trời, ngay trong đêm động
phòng hoa chúc.
*
Tình của Rosie với chồng phát sanh từ "khát vọng tuổi
dậy thì" (wow... chữ ni hổng biết xài có trúng hôn nha) khi "trẻ
nít" chập choạng nhổ giò và hướng lòng ra ngoài đặng đón chờ ngọn gió hè
tươi mát. Tình dậy thì thường khởi đầu bằng màn "thần tượng hóa" đối
tượng trước, rồi si mê sau, đúng bài đúng bản. Ngó bộ đây hổng phải là tình
yêu, lại càng không là tình dục. Mà chèn ơi, cà phê của Charles hương vị lạt lẽo,
độ cafein quá thấp để có thể làm... tỉnh người ! Bị vậy, vì thế, cho nên... cha
xứ thỉnh thoảng vẫn lại tóm được Rosie ngoài bãi - vừa đi vừa thấm nước mắt -
Cha hỏi tới thì con nhỏ mếu máo biểu hổng có chi. "có chi" ấy thiệt sự
là cái gì thì Rosie hổng biết, vì dzằng... trước đó nó chưa từng cà phê cà pháo
bao giờ, làm sao phân biệt được thứ hạng cà phê, lại càng hổng thể so sánh cho
ra loại xoàng xoàng với loại cứt chồn thứ thiệt (chời ơi chời... trong đây có
ai ngon lành ló ra chấm điểm cà phê dùm tui cái, tui mang ơn !).
Randolph Doryan vốn là thiếu tá hồng mao hào huê phong nhụy
- với tấm ảnh để đầu giường ngủ, phim gián tiếp cho biết Randolph đã có vợ con
- vừa điển trai lại vừa có cái bình cà phê với công xuất vượt chỉ tiêu, hơn hẳn
phin lược cà phê bí tất xìu xìu ển ển của Charles. Randolph chẳng may bị thương
nơi chiến trận nên được phái về nắm giữ đám lính anh đang đóng đồn tại làng. Trại
binh của quân anh biệt lập bên ngoài làng, đứng từ trường học ngó ra có thể thấy
rõ và nghe được cả tiếng máy phát điện vọng về đều đều một giọng.
Chiếu cái kiếng lúp ngó vô thì thiếu tá đang trầm cảm dữ
dội vì một hội chứng có tên gọi là... "post traumatic stress
disorder", hậu quả của chấn thương. Vết thẹo trên mặt còn mới quá nghĩa là
chuyện bom nổ đã xảy ra không lâu trước đó. Về cái hóc bà tó nớ có xuống tinh
thần cũng là quá phải. Rồi xuống vậy nên thiếu tá mới mò vào quán rượu của ông
Ryan giải sầu, và đụng Rosie tại đây. Sét ái tình làm một cú ngoạn mục. Chớp xẹt
cái rẹt và sấm nổ cái đùng. Phim Ryan's daughter chỉ dài sơ sơ có 3 tiếng, vậy
mà đã có tới hai màn cụp lạc, màn đầu prélude sương sương (trong quán rượu, dài
2 phút : 1:14 - 1:16), màn sau là một concerto thứ thiệt trong rửng với những
đoạn crescendo nóng bỏng vượt chỉ tiêu (1:24 - 1:32).
Công chúa kể ra cũng còn khờ, ở rừng dzìa quần áo lấm
lem, rồi mới giải thích với chồng rằng mình bị té. Vậy cũng còn được đi. Nhưng
hổng hiểu mắm muối sao đó, nó lại thòng thêm một câu "may quá có ông thiếu
tá đỡ dậy dùm, thì cái ông thiếu tá anh đó". Dĩ nhiên Charles có ngu lắm
cũng phải ngợ ra. Một bữa Charles mang học trò ra bải lượm vỏ sò vỏ ốc, thấy vết
giày trên cát mới tưởng tượng ra cảnh vợ và nhơn tình đã dẩn nhau đi dạo và để
lại dấu chơn (sóng biển chưa kịp bôi xóa). Khi Rosie trở về, tuy đã cẩn thận
mang một bó hoa nhỏ, hoa thạch thảo hồng, để cho chồng ép khô, bảo rằng đã hái
khi cỡi ngựa đi dạo trên triền núi. Nhưng dzồi, Charles vảy ra từ nón của Rosie
một nắm cát biển (và vỏ ốc), ông biết Rosie nói dối - trên đầu mình, sừng đã lú
nhú mọc - tuy vậy Charles vẫn nín thinh, nhẫn nhục chờ vợ trở về, cả hồn lẫn
xác !
Chuyện của Rosie im ắng trong nhà nhưng om xòm ngoài ngõ,
rần rần còn hơn đám giặc, rồi cả làng đều biết đều hay. Charles chờ miết cũng nản
lòng, ông mới "hội ý" với Rosie việc chia tay - em đi đàng em, tôi đàng tôi, tình nghĩa đôi ta chỉ thế thôi - Chuyện
chưa biết ngã ngũ ra sao thi xảy ra việc trong làng có kẻ phản bội, khai báo
ngày giờ vớt súng của kháng chiến quân Ai Nhi Lan ngoài bãi. Cả đám kháng chiến
do đó bị tóm gọn. Người làng nghi ngờ nó chính là Rosie, tình nhơn của viên thiếu
tá. Thế là có màn dân làng rần rần kéo tới trường học, lôi Rosie ra lột áo quần
xát muối ớt và gọt đầu bôi vôi, mặc cho Charles vùng vẫy cố gắng binh vực vợ.
Tình yêu kết thúc trong thảm sầu. Randolph chờ Rosie "đến hẹn lại
lên", chờ hoài hổng thấy tăm hơi thì biết tình đà đứt chến. Chàng thiếu tá
anh hùng xuống tinh thần cùng cực, bèn tà tà châm lửa vào thùng thuốc súng mần
màn đi luôn sang thế giới bên kia.
*
Dục tình của RD là thứ dục tình cao cấp tới độ... thăng
hoa.
Randolph pha cà phê đãi người tri kỷ, hổng phải một cữ mà
nhiều hơn, cữ nào cữ nấy đậm đà thứ thiệt, làm Rosie tối tăm mặt mũi. Người xem
(thì tui chớ ai) bỗng sanh lòng từ bi hỉ xả, thương cảm tình cảnh tội nghiệp của
đôi trẻ, nhứt là của công chúa Rosie. Thơ văn mình biểu "tình là giây
oan", "tình là tiếng khóc khô không lệ", trong trường hợp ni thiệt
quá xá đúng.
Mà trời thần ơi... hình ảnh đoạn phim này đẹp quá xá đẹp...
đám hoa tím phủ đầy mặt đất... hai sợi tơ nhện lung linh... ngọn gió mạnh cuốn
bay hai bông bồ công anh trắng.... Hổng rõ ống kính đã tình cờ thu được những hình
ảnh diễm lệ này, hay đây là một sự cố gắng (thu hình nối phim sau chẳng hạn) với
chủ ý nhằm diễn ra cái tâm trạng... "satisfaction of flesh" của
đôi... gian phu dâm phụ. Thì đúng là "gian phu dâm phụ" theo định
nghĩa chớ gì nữa ! Nhưng... Chời ơi chời... ai muốn ném đá thì cứ ném. Tui ha,
tui ném hoa.
(Hoa gì hở ? Thưa hoa
thạch thảo, bruyère hay Canulla vulgaris. Bó hoa Rosie đã hái về cho chồng
trong lúc đi chơi với tình nhơn. Bông hoa đã trở thành bất tử trong thơ
Apollinaire...Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo, em nhớ cho mùa thu đã chết dzồi...
Bruyère, hay Canulla trong anh ngữ, thân thảo, mọc từng bụi thiệt thấp, mùa hoa
kéo dài từ tháng 6 đến tháng 11, hổng nghe nói có hương. Vì hoa dể trồng nên tại
âu châu, vào dịp lễ các linh hồn đầu november, cùng với hoa cúc, thạch thảo được
bày đầy trong nghĩa địa)
Mối tình của Rosie và Randolph chưa kịp kéo dài hết mùa
hè - Sao lại biết là hè hở, nếu như hoa thạch thảo còn mãi tới tháng 11 mới dứt
? Thưa biết thế là vì tui ngó thấy cả bụi bông lys trắng Charles trồng ở vườn
sau. Lys ra nụ vào xuân và trổ bông vào hè - Rosie sau khúc prélude dạo đầu của
Rodolph thì "bức xúc tới độ cực kịch trần". Buổi tối lúc chồng chấm
bài cho học trò, nghĩa là đang tháng 6, nàng lỉnh ra vườn sau mơ màng đứng ngó
về phía trại binh. Rồi anh thiếu tá, do giác quan thứ sáu có lẽ, cũng tà tà lết
tới. Đứa bên này vườn, đứa bên kia vườn, chúng hẹn gặp lúc 3 giờ chiều bữa hôm
sau (để cùng đi dzô rừng... nghe nhạc giao hưởng) Nàng vào lại nhà và Charles
kêu lên "ô, nhìn kìa, váy em dính đầy
phấn hoa lys". Hoa lys trắng nhưng phấn lại vàng, rất dễ lấm áo quần
màu sậm.
Tình của Rosie và Randolph thiếu hẳn chữ yêu. Đây là việc
nương tựa vào nhau của hai tâm hồn đang cô đơn tới cùng cực, và nương bằng tình
dục. Yêu chi nổi mà yêu nè trời ! Theo định nghĩa thì yêu là sự hoà hợp của hai
tâm hồn, nghĩa là phải có màn tìm hiểu. Rosie và Randolph đâu rảnh mà mần chuyện
này ! Cứ gặp nhau là a lê hấp chúng cà phê cà pháo bí tỉ, hổng có thời giờ nói
chuyện nữa cà ! Thành ra rồi... ngẫm nghĩ một chặp ta có quyền tuyên bố tỉnh bơ
và ăn chắc, rằng trong RD chỉ toàn là tình dục... và dục thứ thiệt !
Dỡn hoài. Chỉ tình dục thôi thì đâu có chết chóc. Hổng ai
lỉa trần vì thiếu tình dục bao giờ ! Ậy... quả là có vậy, tình dục hổng làm người
ta quyên sanh. Nhưng đừng quên rằng, Randolph đang bị hậu tâm chấn - dà, post
traumatic stress disorder PTSD tiếng dziệc mình kêu bằng hậu tâm chấn - PTSD
làm lệch lạc suy luận, kiệt quệ từ phần hồn lan dần qua phần xác. Bất kỳ một biến
cố nào, cho dù nhỏ nhật tầm thường tới độ vô nghĩa, cũng có thể gây xáo trộn
mãnh liệt, và do đó tạo nên những hậu quả khó lường. Randolphe chết hổng phải
vì Rosie, mối tình với Rosie chỉ là cái cớ. Chàng chết vì tuyệt vọng, và nỗi
tuyệt vọng này đã manh nha từ rất lâu, ngay trước cả khi bị điều về cái hóc bà
tó đó lận.
Charles đóng cửa trường, dắt Rosie bỏ làng lên tỉnh, có
cha xứ và Michael đưa tiễn tới tận bến xe đò. Quasimodo Michael được Esmerelda
Rosie tặng một nụ hôn - hẳn phải là nụ hôn đầu đời và duy nhứt để rồi Quasimodo
mới nhỏ lệ cảnh biệt ly - Ôi cảnh biệt ly sao mà buồn dzậy ! Không rõ khi ra tới
tỉnh, Charles có sẽ chia tay vợ, hay cả hai lại sẽ nương tựa vào nhau mà sống
tiếp nơi xứ lạ quê người... Hai chúng ta
đã chẳng còn nhau nữa. Từ nay rồi mình sẽ mãi mất nhau..... (Adieu - thơ
Apollinaire)
https://fmovies.is/film/ryans-daughter.ll6pm/ovp6v8 eng subtitles
*
Chuyện bên lề.
- Thứ nhứt : Sau khi coi một phim khác có chàng diễn xuất,
đạo diễn David Lean giao ngay cho kép mùi vai thiếu tá hồng mao mà hổng cần gặp
gỡ ngoài đời trước. Giao kèo ký xong với người đại diện thì lòi ra... thằng nọ
có hơi thiếu thước tấc, chưa kể là giọng nói còn the thé khó nghe, nặng âm hưởng
nữ lưu, hổng thơ mà cũng hổng mộng. Kẹt quá xá kẹt. Rồi để giải quyết, kịch bản
đã được viết lại, trong đó viên thiếu tá hầu như cóc hổng hề mở miệng, chỉ ậm ừ
trong cổ họng cho có.
- Thứ nhì : Đào thương Rosie và kép mùi Randolph trong
phim cụp lạc với nhau thiếu điều cháy màn bạc, vậy chớ chúng leo thang chiến
tranh, gấu ó nhau như chó với mèo. Lời qua tiếng lợi ngày càng lớn, còn hơn đám
giặc, cho tới nỗi Lean lên ruột, sợ ảnh hưởng tới diễn xuất. Chời ơi chơi...
tui coi hát cũng nhiều lắm, nhưng chưa thấy ai thưởng thức cà phê ngoạn mục như
cô Sarah Miles này đây nha. Dòm cổ uống cà phê thiệt đã con mắt !
- Thứ ba : Đạo diễn Lean đã phải chờ tới một năm dài mới
có bão, bão thiệt, để quay cảnh kháng chiến quân vớt súng trong khi biển động mạnh.
Vì nước mưa trong cơn giông tố làm nhoè ống kính thu hình, nên rồi người ta đã
phải gắn vào ống kính một cái cần gạt nước, thiệt lẹ và liên tục, để phẩm chất
của các thước phim không bị ảnh hưởng. Một tài tử (y hình đóng vai kháng chiến
quân) trong cảnh này uống nuớc mém chết, rồi sanh post traumatic stress
disorder, nặng nề tới nỗi hổng dám đóng phim nữa trong suốt 10 năm dài. Cảnh vớt
súng hùng vĩ này cho tới nay vẫn còn nằm chình ình ở Guiness Book.
- Thứ tư : Trong thời gian đầu Ryan's daughter bị
"rate" là nặng sắc mầu tình dục, hổng hạp với khán giả vị thành niên
(mà khán giả ni vốn chiếm số đông). Các nhà phát hành sanh lưỡng lự việc hợp
tác. Chuyện này đã ít nhiều ảnh hưởng tới số doanh thu do phim mang lại. Và David
Lean xuống tinh thần tí đỉnh. Chi phí cuốn phim tốn hơn 13 triệu đô-la vào cuối
thập niên 60.
- Thứ năm : Phim đoạt hai Oscar, tài tử phụ xuất sắc
(supporting actor John Miles với vai Michael) và hình ảnh đẹp (cinematography).
TN
No comments:
Post a Comment