TIẾNG CHIỀU RƠI

Hồ Đình Nghiêm

Autumn evening. Internet

Có khi đang đi bất chợt trì hoãn chân bước: Không biết mình đã khóa chặc cánh cửa sau? Có khi đứng khựng người lại: Hôm qua mình mặc áo gì? Hẳn cái iPhone đã trốn trong chiếc áo ấy?

Có khi tiếng ai bên đường bắn qua, quay đầu ngỡ bạn vừa nhận diện gọi. Có khi nhìn lá phong rơi, nhớ về cây bàng già nua chôn bên nhà cũ. Có khi vào Starbucks mua cốc cà phê mà nói hoàn toàn tiếng Việt với cô tóc vàng. Nếu dùng ngoại ngữ, đồ rằng chữ sorry phải sử dụng nhiều nhất.

Xin lỗi cho tôi hỏi thăm có bà Trần Quỳnh Hoa ở nhà không ạ? Hoa nào? Ông có đi nhầm nơi không. Cánh cửa đóng sập lại, lá vàng bên thềm xao xác cựa mình. Đến một đoạn đường trông quen thuộc, đối mặt căn nhà chẳng xa lạ gì mang số 2017, bồi hồi tay nhấn nút nhựa trắng, co ro phủi tuyết bám vào áo chống mùa đông nặng nề: Bà Khổng Thuý Hiệp có nhà không cháu? Bố ơi, có ai hỏi. Một người đàn ông hiện ra, án ngay cửa. Tôi là Khổng Minh. Ông muốn tìm ai? Tôi nghĩ là ông đến sai địa chỉ.

Có khi đi trên đất Sở mà tưởng là giang sơn nhà Hán. Bạn thương tình đặt cho tên gọi: Kẻ âm lịch. Thế kỷ hai mốt chứ nào còn hai mươi. Thấy không, đâu còn ai cầm sách để giở lật trang, mọi người thảy bận bịu với máy tính bảng, với những thứ mỏng lét và lạnh tanh. Thấy không, ba màu xanh vàng đỏ. Có khi ông băng qua đường trong chiếc chửi cộc cằn: Asshole!

Có khi ma đè mộng thấy rõ nét cảnh quang nhà thương, người đàn bà mặt tái xanh nằm hồi sức trên giường sau thời gian hậu sản: Em khoẻ không? Là con gái em à, có lẽ mai này nó làm ca sĩ, tiếng khóc rõ to và dài lâu, cao giọng. Tóc rối lệch nhăn nhàu bên gối, mắt thâm quầng chứa đựng sự lạc hồn: Anh nên về đi, tốt hơn anh đừng có mặt ở đây, chồng em ra ngoài mua cháo đã lâu, sẽ ập vào, sẽ dầu sôi lửa khét, xôi hỏng bỏng không. Chúng ta thật không may, chúng ta ngậm ngùi đời xê la vi, tình xê la mua…

Có khi nhớ rõ những thứ chẳng nên nhớ, quên thứ không được quên. Có khi ngây dại như trẻ con đánh mất thứ đồ chơi thường ôm vào lòng khi ngủ, mẹ đã vắng nhà không vào ngồi bên giường kể chuyện cổ tích. Ngày xửa ngày xưa có một nàng công chúa ngủ say giấc nồng trong khu rừng quạnh vắng… Có khi đơm đặt dấu hỏi trái khuấy: Vì sao chốn đây tuyết ngập đầu mà chốn đó hoa nở tưng bừng mừng xuân? May mà hiền thê không chấp một nửa mãi mộng du, vợ của Tú Xương ra đồng cày bừa sáng chiều để yên cho kẻ phàm phu tục tử mê muội với văn thơ. Nhi nữ thường tình hiện ra trong cõi ấy là sản phẩm tưởng tượng của lão ta chứ tài sức đâu mà thân này ví xẻ làm ba? Nhỡ trùng tên với ai kia thì không phải dụng tâm của lão ấy.

Lang quân, nhà tôi, ông xã, mình ơi có khi chẳng âu yếm khi vợ gọi chồng bằng lão. Lão ăn hưu non sớm tối ngồi đâu mặt vô màn hình laptop, ngó chăm cái cursor hiện mất nhấp nháy một đợi chờ, một hối thúc trên màn ảnh trắng xoá. Này anh có nghe tim em đập nhịp, nói gì đi cho kịp một thở than. Than van riết một hồi chừng nghe oải, ba giờ chiều phải đổi phận làm osin. Mở lò lên nhặt rau rán cá, tới sáu giờ tựa cửa ngóng vợ Tú Xương về. Sinh ra ta là cha mẹ ta, mà khổ cực vì ta chính là em vậy! Sông kia rày đã nên đồng, một thời non dại này trồng lão phu!

Ngó tướng lão vậy chứ còn chơi được quá đi chứ! Cho tiền xúi lão đi du lịch về chốn xưa cưa sừng làm nghé mà lão thiệt thà lắc đầu. Hú hồn! Lão mà hăm hở nghe lời cho bõ những ngày cơ cực thì ắt sẽ bị chúng lừa cho trắng máu. Lão biết thân phận tự nghĩ mình chẳng được và chẳng nên làm Từ Thức. Soi gương thấy hiện khuôn mặt ai kia xa lạ, đập vỡ gương thì sự thật vẫn không vụn vằn nát tan. Trên đôi vai ai hai vầng nhật nguyệt, riêng ta sum vầy đầu bạc răng long. Hoài Khanh từng ngồi lại bên cầu thương dĩ vãng, nhưng đôi khi người qua đã qua cầu rút ván, con nước vì thế gợn nhăn niềm thế sự, bèo giạt hoa trôi lơ đãng màu lục bình.

Thời gian, thời gian sao mau quá! Vợ Tú Xương than, chiều ba mươi xin về sớm thôi lặn lội ven sông, tui ghé chợ mua ít đồ cúng chứ nhờ cậy ông thêm rách việc, dặn gà lại tha về con vịt, biểu mua mứt gừng lại xớn xác lựa mứt dừa. Cầu vừa đủ xài có muốn cũng chẳng tròn ước nguyện. Xoài Mễ có, đu đủ Colombia có, dừa Thái Lan có, mà thắp đuốc tìm không ra trớ trêu mãng cầu. Nghĩ cũng dại, đã lỡ van xin sao không ham hố ước tiền vào chật nhà. Làm người hầu như ai cũng tham lam, một duột đòi chúc vợ chồng trăm năm hạnh phúc. Lão ơi, chỉ cần bốn mươi năm thôi, vậy chẳng đủ sướng lắm ru?

Vợ về sớm nên tha cho lão việc công dung ngôn hạnh ba đảm đang một bữa. Ngày cuối năm thôi cắm trại 100 phần trăm em ơi, đại trượng phu đầu đội trời chân đạp đất sao mãi kềm kẹp bắt tay với vợ chồng ông Táo thấy tội nghiệp, mất dần nhuệ khí. Nhưng cổ nhân dạy “nhàn cư vi bất thiện” vì vậy lão được giao sứ mạng phủi bụi bàn thờ, thay bát cắm nhang, cắm sẵn hai ngọn bạch lạp, sắp trái cây cùng mức món ra đĩa đặng dâng lên những vị khuất mặt. Hai đứa con ở cuối phố điện thoại về hỏi thăm: Tối nay nhà mình xơi những gì? Có cần con phụ một tay? Tan sở ghé phố Tầu thỉnh về nửa con heo sữa quay dòn chẳng hạn. Mẹ không cản, do thành tâm thiện ý của con. Xa quê hương nhớ mẹ hiền, mẹ đang còn sống bên lưng thì tụi bây nhớ ghé thắp cho ông bà một cây nhang.

Lão đứng trước cái tủ dùng làm nơi thờ phượng mua từ cửa hàng Thuỵ Điển hôm báo đăng Ikea đang giảm giá. Lão bỏ nửa ngày trời tự lắp ráp mình ên. Bây giờ trông lên ngó cũng không đến nỗi tệ, đủ chỗ cho tứ phân phụ mẫu đứng chen vai thích cánh bên nhau. Bốn khung hình đen trắng giam giữ những chân dung sầu muộn. Trước, một cặp trong bốn vị chưa từng quen biết nhau, nghĩa là họ không phải sui gia, nghĩa là cặp vợ chồng đang loay hoay chuẩn bị cúng kiến kia chúng nó thành hôn hồi nào mà bọn mình không biết cà! Chúng hoang sớm hay tại bọn mình chóng rời xa trần thế? Chúng bỏ mồ mả ông bà ở lại để nhắm mắt đi về một bình nguyên xa ngái, xa hơn thiên thu, xa hơn đường lên thiên đàng.

Lão có cuốn sổ tay ghi lại ngày tháng cần vọng tưởng chôn trong ngăn kéo bàn viết, bởi giấy trắng mực đen bao giờ cũng chính xác hơn trí nhớ thậm sai lạc trong đầu óc lão. Phải lật trang giấy úa màu mới ghi nhận vụ việc từng xẩy ra. Vợ hỏi đường đột còn nhớ sinh nhật của tui không thì buộc lão phải á khẩu trong nhất thời ngậm bồ hòn làm ngọt. Ngày tháng năm lão chào đời có lúc phải vò đầu bức tóc mới nhớ: À, ta còn cuốn sổ tay dấu trong hộc tủ. Cái bộ nhớ giỏi truy cập thời quá khứ, nói có sách mách có chứng, hết đường chối cãi.

Một trong hai thằng con trai bước vô mang theo giá buốt. Nó nói: Má vợ sắp cưới của con biểu mang cặp bánh chưng này tới biếu ba. Ừ, nói mới nhớ, tụi bây đã định được ngày lành tháng tốt chưa? Má vợ con bảo để đi chấm số tử vi rồi tiện thể ấn định ngày, nhưng uyên ương liền cánh nội trong tháng tám tới đây thôi. Cho ba gửi lời cám ơn tới má vợ con nghen. Lão bày lễ vật lên bàn thờ miệng lâm râm: Cuộc đời coi ngộ hén! Ta có mặt vào hôm cái đứa bé gái đỏ hỏn chào đời vung tay múa chân khóc thét bấn loạn, ta bị má nó đuổi về dứt khoát chẳng vị tình. Có ngờ được không đôi ba tháng nữa nó làm con dâu ta trong người rặn ra nó lại lên chức bà sui. Sui cái quái gì khi trước đó hai đứa đã gặp xui nửa đường đứt gánh. Lỡ tui có chết, bà sui chết theo thì tha hồ hai đứa đứng bên nhau trên bàn thờ mà nghía cho mãn nhãn qua màn khói nhang. Đó là giả dụ con cái tụi mình có chút hiếu thảo, chứ thế kỷ hai mốt thế kỷ hai hai không chừng chúng nó dẹp bỏ bàn thờ. Hình thức làm gì tía má, chôn trong lòng e đáng quý hơn.

Thằng con thứ hai lò dò vác mặt tới. Ngày này ba lu bu chuyện gì mà không bắt phone? Ông bác sĩ gọi cho con kêu trời không thấu, nói ông già anh ghét nhìn mặt tôi hay sao mãi quên ngày hẹn. Tiểu đường có, tuyến tiền liệt có, cao huyết áp có, có đủ thứ mà sao ổng ung dung tự tại quá đỗi. Lão cười: Bệnh xê ma-lát, tiền xê lạt-răng, ăn xê măng-rê. Nói mua heo sữa sao hổng thấy mang vào? Thôi ba à, cai đi nhe. Bác sĩ nói cho cụ ăn thứ nhiều chất béo thì khác gì đầu độc cụ ấy. Má nó từ sau bếp đi ra: Nói chí phải, ăn toàn rau rác giống mẹ thì có ai can ngăn đâu. Liệu thần hồn, ông mà bỏ tôi đi trước là không được đâu nghe, đừng ăn gian.

Lão đưa mắt nhìn lên bàn thờ. Bên đó bây giờ đã là bảy giờ sáng ngày mồng một. Tứ thân phụ mẫu liệu vượt biên được sang đây chung vui cùng con cháu không?

Nếu giả lơ thằng bác sĩ gia đình, đừng nghe lời nó nói thánh nói tướng thì không ấy, tết sang năm con vượt biên về chung mâm cùng những người âm lịch, khói nhang cuộc tình qua ngày đoạn tháng.

Hồ Đình Nghiêm

Tết con Gà