Huyền
Chiêu
Tranh minh họa. Huyền Chiêu
Viết
về nhạc sĩ Nguyễn Hiền khó quá!
Khó
vì ông quá hoàn hảo
Khó
vì ông quá nổi tiếng
Khó
vì ông quá được yêu mến.
Người
ta thường bảo “người có tài hay có tật” . Nhạc sĩ Nguyễn Hiền tìm mãi không ra
tật nào.
Vì
vậy viết về ông như khen phò mã tốt áo.
Nhưng
tôi vẫn muốn viết , cũng như chưa bao giờ chán nghe nhạc của ông.
Sinh
ra ở Hà Nội và dù không
gắn bó với nơi mình đã lớn lên , Nguyễn Hiền luôn mang nét đẹp lịch lãm của người Tràng An.
Di
cư vào Sài Gòn, ông là một công chức mẫn
cán với chức vụ chủ sự phòng chương trình đài phát thanh Sài Gòn, là phụ tá giám đốc đài truyền hình Việt Nam.
Ông
giao du với hầu hết giới nghệ sĩ nỗi tiếng, những ca sĩ tài sắc nhất thời đó.
Nhưng
ông không sa ngã như Phạm Duy, không gây phản ứng trái chiều như Trịnh Công
Sơn, không ồn ào, rộn ràng như Hoàng Thi Thơ…
Không
có tật thì…nhạc làm sao hay được?
Không
bị vợ bỏ, tình phụ, bạn bè phản trắc, không phải sống đói nghèo thì làm sao có những tác phẩm xé lòng?
Với
tôi, nhạc sĩ Nguyễn Hiền vượt lên khỏi những cái “tật” ấy.
Tâm
hồn ông chan chứa một mùa xuân yêu thương và những khúc nhạc của ông là khúc
nhạc hướng về một thế giới rạng rỡ có người biết yêu người.
Ông
thường giao cảm với thi nhân để cùng
nhau cho ra đời những ca khúc đẹp.
Tác
phẩm đầu tay ông phổ thơ Thiệu Giang để
chúng ta có ca khúc “Người Em Nhỏ”.
Nghe
“Người Em Nhỏ” ta hình dung được tình yêu của các chàng trai Việt thuở ấy nhẹ
nhàng ,thắm thiết và trong sáng đến như thế nào.
“Chiều nay buồn viễn
xứ
Nhớ người em gái xưa
Tôi thấy chân trời cũ
Giăng giăng một hàng
mưa”
“Lá Thư Gửi Mẹ”. Phổ thơ thơ của Thái Thủy , người miền Nam sống qua thập niên 1960 làm sao quên được:
“Mẹ ơi thôi đừng khóc
nữa
Cho lòng già nặng sầu
thương
Con đi xây tình viễn
xứ
Đâu có quên tình cố
hương.”
Trong
ca khúc của Nguyễn Hiền không có tiếng
kêu gào hung hăng theo kiểu:
“Giết người đi, giết người đi, giết người trong mộng đã bội tình”(1)
không
khổ cực , vất vả vì yêu như:
“Ta lần mò leo mãi
Không qua được vách
sầu
Ta tìm một tiếng yêu
Thấy toàn là sầu
đau”(2)
Tình
yêu, niềm thương nhớ trong nhạc Nguyễn Hiền lãng đãng như mây trời , nhẹ nhàng
như khói sóng :
“Nhớ nhau, khi mây
vương vương màu tím
Dư âm câu ca trìu mến
Mang một lời thề nguyền
Ngàn kiếp mây bay
mang theo niềm nhớ
Thu sang lòng thấy bơ
vơ
Giờ chỉ còn mộng mơ”
(3)
Bài
thơ “Nụ Hoa Vàng Mới Nở” của Kim Tuấn khi được Nguyễn Hiền viết thành ca khúc
“Anh Cho Em Mùa Xuân” đã cứ hồi sinh như cành nẫy lộc mổi độ xuân về,
dù
có thời gian bị xếp vào loại nhạc vàng cấm kỵ,
“Đất Mẹ gầy có lúa,
Đồng xa xanh mấy mùa,
Ngoài đê diều căng gió
Thoảng câu hò đôi lứa”
Những
hình ảnh rất thân quen, đầy xúc cảm ấy làm sao
phai nhạt được trong lòng người dân Việt?
Ngoài
tình yêu dành cho mẹ, cho em, tình yêu quê hương của Nguyễn Hiền ngọt ngào như một khúc hoan ca mơ về một đất nước thanh
bình, chưa bao giờ có thực nhưng đẹp như
tranh vẽ.
Bạn
đã bao giờ nghe Thái Thanh hát “Thanh Bình Ca” của Nguyễn Hiền do Thanh Nam
viết lời?
Thật
bất ngờ khi Thanh Nam viết được những
câu ca hay đến vậy.
Và
sự kết hợp tuyệt vời của Thái Thanh, Nguyễn Hiền, Thanh Nam đã làm tôi tiếc
nuối một thế hệ tài hoa của đất nước bây giờ ngày một vắng xa.
Thanh
Bình Ca làm lay động lòng người bằng những ngôn từ giản dị nhất :
“ Về nơi đây chung
xây đắp quê hương
Và nơi nơi vui câu
hát yêu thương
Lúa reo mừng mùa về
ngát thôn làng
Đời vui tươi như muôn sóng trùng dương”
Giản
dị nhưng phải thật , không phỉnh gạt dối trá thì lời ca, tiếng hát ấy sẽ mãi mãi
lắng đọng trong hồn người.
Một chút riêng tư, “Tìm Đâu” là ca khúc của
Nguyễn Hiền mà tôi cảm thấy tâm hồn mình phảng phất đâu đó .
Đó
là một ca khúc không phổ biến lắm và
cũng ít ca sĩ nào chọn hát .
Nhưng
“Tìm Đâu” có giai điệu đẹp quá. Nỗi buồn
rất nhẹ trong “Tìm Đâu” sao cứ làm lòng
mình vương vấn.
Chẳng
phải mổi ngày, mổi tháng, mổi năm ta đã “trôi tuột biết bao điều” , cả cuộc đời ta cứ nhớ hoài, tìm hoài .
Chẳng
phải những hoài vọng tưởng như mơ hồ ấy cứ luôn làm trái
tim ta rạn vỡ :
“Niềm thương dù cho
xa cách muôn trùng không phai mờ
Ngày tháng vấn vương
theo áng mây trôi, đi bơ vơ
Tìm lúc chiều về
những phút say mơ
Tìm về lối cũ nên thơ
Hàng cây in bóng ven
hồ”
Tôi
gọi những ca khúc của Nguyễn Hiền là “Khúc Nhạc Thanh Bình” Vì chúng được viết
bởi một tâm hồn tràn ngập tình yêu
người, yêu đời, yêu hòa bình.
Đất
nước chúng ta đã từng có một lớp người tài năng , nhân hậu và tư cách.
Tiếc
!
Đáng
lẽ lớp người ấy đã phải được cùng nhau:
“Ôi mừng sao khi sông
núi thanh bình
Lau nước mắt xóa tan
mùa chiến chinh” (4)
HUYỀN
CHIÊU
Xuân Đinh Dậu 2017
1. Giết Người trong
Mộng (Phạm Duy)
2. Đời Đá Vàng (Vũ Thành An)
3. Ngàn Năm Mây Bay (Nguyễn Hiền)
4. Thanh Bình Ca
(Nguyễn Hiền)
No comments:
Post a Comment