Lưu
Na
Cành đào. Photo by Lưu Na
Tuyền thức nhưng vẫn nằm nán trong
giường lắng nghe tiếng chim. Buổi
sáng, buổi sáng nơi quê nhà, có một cái gì đó êm ả mát lòng dù
cái gì đó thật khó định nghĩa và chẳng có mùi vị dạng hình. Tuyền chỉ biết chắc một điều – phải
rời khỏi mảnh đất mình đã sinh sống mới biết rõ thế nào là hai
chữ quê nhà, cũng như phải mất đi một người, phải cầm một cái chết
trên tay, mới mong hiểu được phần nào lẽ sống. Anh Lâm thôi đã không còn, và sự vắng
mặt của anh Lâm như đánh thức Tuyền sau giấc ngủ dài, làm sống dậy
một con người khác trong Tuyền.
Tuyền dậy, búi gọn lại mớ tóc và
rảo một vòng quanh nhà. Mọi thứ
ngăn nắp sạch sẽ như Tuyền chưa hề vắng bóng sáu tháng qua. Tuyền nghĩ đến con Nhàn, con Hương, nhưng
có lẽ Mẫn mới là người thực sự chăm sóc căn nhà này. Đêm qua khi tắc xi đỗ trước hàng rào gỗ
thì ở nhà bên Mẫn đã bật đèn ra phụ tài xế đem va li vào. Chuyến bay dài dẫu êm ả vẫn làm Tuyền
thấy mệt bã cả người, chỉ có thể nói vài câu thăm hỏi bâng quơ rồi
mau mắn thay quần áo lên giường khi Mẫn đã ý nhị rút lui. Mẫn vẫn vậy từ ngày về lại mái nhà
cũ nơi xóm này – thầm lặng và ân cần, cái ân cần không nói nhưng bao
biện mọi thứ trong cuộc sống của Tuyền.
Tuyền ngạc nhiên thấy ý nghĩ về Mẫn như đã hình thành rất lâu
trong đầu Tuyền và bây giờ mới xuất hiện.
Tuyền ra bàn thờ thắp nhang cho anh
Lâm. Chiếc ghế ngựa vẫn đặt xéo
một góc nơi cửa sổ, tấm chăn mỏng gấp gọn ghẽ vắt trên thành ghế
như sẵn sàng đón nhận người ngồi.
Có phải chiếc ghế đang lắc nhẹ hay chỉ là ảo tưởng? Tuyền pha một ly cà phê rồi ngồi vào
chỗ của người xưa. Tuyền đã ngồi
vào ghế này biết bao lần sau khi anh Lâm mất đi, mỗi lần thấy ra một
hình ảnh khác của vườn nhà quen thuộc, một màu sắc khác của bầu
trời quen thuộc. Nhưng có lẽ Tuyền
không bao giờ thấy được những gì anh Lâm đã thấy, cũng như hết cuộc
đời làm vợ của Tuyền cũng đã không bao giờ hiểu được anh Lâm nghĩ
gì cảm gì khi ôm những người đàn bà khác trong tay, khi miệt mài
ngày tháng lao hết sức mình vào một cuộc sống quay cuồng không có
Tuyền. Anh có hạnh phúc khi có
được nhiều mối tình? Anh có khổ
đau khi phải xa một người tình?
Tình, có thật là tình không, bởi với Tuyền chữ tình thật lớn
lao, quá lớn lao, lớn hơn cả cuộc đời mình, làm sao người ta có thể
ôm hết cái lớn lao này qua cái lớn lao khác? Nó đè mình chết. Ý nghĩ làm Tuyền bật cười, và nhận ra
mình đã khóc hết cả cuộc đời làm vợ cho đến bây giờ vẫn chưa thôi
ai oán.
Mà Tuyền đã không khóc được buổi
sáng ấy, khi tìm thấy anh Lâm nơi chiếc ghế này, một thân người lặng
lẽ ngay ngắn mặt hướng ra cửa sổ như muốn nhìn thấy thu lấy ánh
bình minh cuối cùng trên mặt đất, với tấm chăn vắt ngang bụng. Tuyền thấy mình rỗng không như một bóng
ma không đớn đau cảm xúc, và mọi sự lướt quanh như một đoạn phim câm. Cho đến bây giờ Tuyền vẫn không biết lý
do nào khiến Mẫn bước vào căn nhà này để kịp túm lấy Tuyền đang từ
từ trượt xuống nền nhà. Mẫn xốc
Tuyền đến đi văng cách bàn mấy bước, rồi vội vã ra cửa. Vài phút, rồi tiếng lao xao phá vỡ
khúc phim câm, Nhàn và họa sĩ Dũng ùa vào, lại một khúc phim câm
mới. Anh em Mẫn Nhàn vốn là những
đứa trẻ ít lời, bên cạnh họa sĩ Dũng nếu có nói thì cũng chỉ là
những bệt màu vằn vện… Cứ thế,
buổi sáng ấy như bị chặn đứng quay mòng trong cái lao xao không tiếng
cho đến trưa thì xóm làng đã tấp nập nơi nhà Tuyền như thể một ngày
hội vỡ, rồi thời gian như được giải thoát, lao vút ra phía trước.
Mẫn và họa sĩ Dũng lo liệu tẩn
liệm, trong khi Nhàn và Hương tìm dì Ba nhờ chỉ vẽ xếp đặt lễ
tang. Trong khói hương xám buồn, Mẫn
ngồi cùng các vị sư nghiêm cẩn tụng niệm. Những lúc họ hàng bè bạn bà con đến
phúng viếng, chiếc bóng áo nâu thường lặng lẽ quẩn quanh. Mầu áo nâu của Mẫn như nền đất cho
Tuyền trụ chân, như cột phao giữ Tuyền là chiếc thuyền bé dập dềnh
khỏi trôi dạt ra ngoài cõi trần gian, như con nước êm đẩy Tuyền vượt
những dợn sóng gian nan. Con Hương
với cái bụng vượt mặt cũng thành bà bão mẫu của Tuyền. Nó thản nhiên quên chuyện cấm kỵ bà
bầu đến đám tang như đã thản nhiên chấp nhận làm vợ Phong qua mai
mối. Mối tình câm với Mẫn dường chỉ
còn là cái cau mày cay đắng, “tình
đã không nên thì nuôi mãi trong lòng có ích chi.” Phong đã
dành được vị thế lớn trong phường nên giúp Tuyền được chôn anh Lâm nơi
mảnh vườn sau nhà như anh ước nguyện.
Anh đã nằm vào chỗ Tuyền dành sẵn cho Tuyền.
Tuyền ra sau vườn. Mộ anh Lâm không đắp cao, chỉ vuông vức
như một bồn hoa với mặt cỏ xanh tươi và hai vồng hoa dọc theo hai bên
hông như hai hàng nến ấm. Họa sĩ
Dũng đã khéo léo làm hai ống cắm hoa đơn sơ trang nhã hai bên một tấm
bia nhỏ nơi đầu mộ. Bát hương trước
mộ đầy chân nhang, Mẫn đã không quên thay Tuyền làm cái thói quen hằng
ngày ấy. Cúc Vạn Thọ nở thắm hai
bên bờ cỏ, Mẫn đã tỉ mỉ gieo hai sắc vàng và cam xen lẫn với nhau,
thay cho đợt hoa móng tay hồng lạt lần trước. Ngoài hai sắc hoa, quanh vườn chỉ toàn
lá xanh, những loại cây kiểng hoặc cây ăn trái đứng như những quân cờ
khiêm tốn không đổi thay. Cuối vườn,
bên cạnh cây soài cao rợp có một thân cây nâu bóng mảnh mai nhưng rắn
rỏi. Tuyền dợm bước rồi lại thôi,
để chợ búa xong lúc rảnh rồi sẽ ngó tới.
Hôm nay là 30 Tết, Tuyền phải mua sắm
một vài thứ cho cái mái gia đình chỉ còn trơ trọi mình Tuyền. Tuyền thay quần áo rồi đón xe ôm ra
chợ. Góc vườn bên, một làn khói
mỏng nhẹ vờn lên trong không gian.
Tuyền thấy nhói lòng. Mẫn,
Tuyền biết nghĩ sao về Mẫn. Xe ôm
lăn bánh, hình ảnh con Phụng và Mẫn như nhảy nhót theo hai lề đường
giật lui.
Đám
tang qua đi như đã phải qua đi, chỉ ba ngày để kết thúc một chuỗi
tháng ngày dài. Khi nắm đất cuối
cùng buông xuống huyệt anh Lâm, khoảng cách xa lạ giữa Phụng và Mẫn
đã nhòe, và đáng sợ hơn nữa là cái khoảng cách tuổi tác giữa
Tuyền với Mẫn dường đã xóa. Mẫn
không còn là đứa trẻ 11 tuổi đá banh với lũ trẻ hàng xóm nơi khoảng
sân rộng bên kia đường, và Tuyền cũng không còn là cô gái 19 ngây thơ
khi về với anh Lâm. Còn lại duy nhất
là ánh mắt hoang dại của Mẫn-mười-một-tuổi trong một phần giây đã
chạm đáy mắt Tuyền.
Những ngày còn lại, Phụng biến Mẫn
thành một người cận vệ, một người bạn dẫn đường tin cẩn. Mẫn thay bộ quần áo vải nâu với quần
tây nâu sơ mi màu nhạt mỗi khi chở Phụng ra Sài Gòn. Mẫn giúp Phụng mua bán, thăm bè
bạn. Mẫn đưa Phụng tìm người quen. Mẫn dẫn Phụng đi ăn quà nơi phố
chợ. Nhưng Mẫn nhất quyết không dự
những đám tiệc của Phụng. Và, Mẫn
hút thuốc cùng Phụng. Hút thuốc,
một nhịp tim của Tuyền thắt lại khi thấy vòng khói tỏa lên sau
vườn. Đứa con gái bé bỏng của anh
Lâm nay đã là một kẻ trưởng thành.
Tuyền đã đứng sau khung cửa sổ nhìn xéo ra vườn, ngắm nghía
cái cách con Phụng ngồi thầm lặng trầm ngâm với điếu thuốc trên tay
và biết rằng cuộc đời đã dạy cho con mình rất nhiều điều chỉ có
Thượng Đế mới làm được, và Tuyền mơ hồ nghĩ, những điều ấy không
chắc vui nếu không nói rằng đau khổ.
Khác với Phụng, Mẫn cầm điếu thuốc trong cái thản nhiên âm
thầm, như thể điếu thuốc cũng là những thời kinh Mẫn hằng tụng niệm
sáng tối mỗi ngày. Mẫn không còn
cái dáng vẻ của một nhà sư lúc mới về lại với cuộc đời, nhưng dấu
ấn của những ngày tháng sống cùng thầy Độ nơi chùa như chẳng hề
phai lạt. Nó chỉ ẩn mình nhường
cho cuộc sống của đời thường được phô diễn múa may. Bóng phật đài như bàn tay Như Lai nhảy
hoài không ra khỏi, và có lẽ Mẫn không hề muốn ra khỏi. Tuyền tự hỏi, một người quen với khói
hương thành kính có thể nào tận hưởng những cuộn khói hồng
trần? Ranh giới giữa hai làn khói
ấy vô hình, nhưng bước qua rồi là hết đường lui gót. Mẫn có cảm nghĩ gì khi thoắt quay lại
thấy mình đã không còn là người của cửa Phật? Những phút rảnh rang sau vườn của Phụng
và Mẫn hai bên hàng rào dẫu ít oi ngắn ngủi nhưng đầy vẻ tương đắc, Tuyền
ngạc nhiên thú vị nghĩ, chính cái bạo dạn hồn nhiên của Phụng đưa
bước đời của Mẫn thêm xa, và sự trầm tĩnh của Mẫn ghì bớt tính xông
xáo háo thắng của Phụng. Một tình
anh em tréo nghoe không ngờ tới.
Xe ôm vấp một vạt đường hơi gồ lên
làm Tuyền giật mình. Đã đến
chợ. Chợ ngày 30 ồn ào vội vã,
tiếng trả giá với tiếng nèo giá như nhanh hơn một nhịp của những
buổi chợ thường, mọi món hàng đều được chào mời với cái đáo hạn
của ngày cùng năm tận. Có một mùi
gì đó ấm áp trong không gian mà Tuyền không thể định được là mùi
gì. Là mùi hoa lẫn với bùn đất, là
mùi phân gà vịt vương trong những cọng lông mỏng nhẹ bay bay, là mùi
tôm khô cá khô khai khai mằn mặn, là mùi tanh tôm cá nơi góc chợ lầy
lội, là mùi những thớt thịt bò thịt heo ôi ôi phơi trong nắng, là
nước hoa của các bà các cô…? Tuyền
đứng tần ngần không hiểu được vì sao những cái mùi trời ơi ấy lại
lọt vào mũi mình, tại sao những âm thanh hỗn loạn ấy lại lọt vào
tai mình, và nhất là tại sao những thứ lãng xẹt ấy lại mang cho Tuyền
cảm giác ấm áp thân quen. Tại
Tuyền đã sống trong cái hỗn loạn ấy mấy mươi năm nay? Tại Tuyền đã đi chợ cả chục ngàn
ngày? Sao bây giờ Tuyền mới nhận
ra? Những thứ đó đâu phải là tiêu
biểu cho những gì Tuyền hằng nghĩ là “quê nhà”?
Tuyền mua hai bó huệ và một bó mai,
nhưng phải gửi lại hàng hoa để đi sâu hơn vào chợ mua các thứ khác
cho những mâm cơm cúng ba ngày Tết.
Nghĩ đến mình phải một mình thanh toán những món sẽ nấu làm
Tuyền ớn, Tuyền sẽ sớt phần lớn các món ăn cho Nhàn để cúng quảy
và ăn trong ba ngày Tết với cái gia đình đã thôi quạnh quẽ. Nhàn đã qua ở bên nhà họa sĩ Dũng, sau
khi đưa được cô Đào về với hai anh em.
Chỉ một mâm cơm cúng gia tiên với vài cô bác quanh xóm chứng
giám, hai người đã sống êm ả thắm thiết bên nhau như đôi tình nhân mới. Nhàn vẫn gọi “thầy Dũng,” và họa sĩ
vẫn “tôi, em.” Cô Đào chỉ còn là
một bà già khờ khạo, sống dật dờ trong mớ ký ức ngày xưa còn sót
lại. Mọi sự cứ như khói nhang Mẫn
hằng ngày cắm trên bàn thờ – nhẹ nhàng quấn quyện và biến chuyển
dạng hình tùy cơn gió nhẹ đưa. Chỉ
riêng khói nhang của Tuyền là lòng vòng lấn cấn, trong cái lòng
trống rỗng mà lại rất ngổn ngang.
Tuyền phải gọi tắc xi về vì đã mua
khá nhiều thực phẩm hoa trái. Làm
cơm cúng mời các cụ về ăn Tết xong thì đã quá trưa, Tuyền tách hai
nhánh mai ra sau vườn cắm mộ anh Lâm.
Tuyền nhận ra về sau này Tuyền thường ở sau vườn hơn là ngồi
cái chỗ ngồi cố cựu trong nhà – chỗ đợi chờ và chỗ ngưỡng tôn một
người luôn lãng quên Tuyền. Trời
trong và sáng rạng, cái nóng bức làm Tuyền thấy buồn ngủ, Tuyền
ngó tìm xem chiếc võng có bị nắng soi.
Nhìn chiếc võng không nhẹ lay theo gió Tuyền tự cười mình lẩm cẩm
– võng mắc dưới hai gốc cây khá lớn không thể bị nắng chiếu. Nhưng trước khi Tuyền kịp hạ mình vào
võng, thân cây nhỏ nâu biếc thấy khi sáng lấp ló nơi góc mắt, bên
cạnh gốc soài.
“Trời đất!” Tuyền thầm kêu. Cây đào, cây đào của xứ lạnh, sao Mẫn
trồng được trên đất nóng hạn này?
Tuyền nhìn lên, thì ra tấm lưới xanh chăng cao khỏi hàng rào là
để lược bớt nắng chói chan, phụ với bóng mát của gốc soài hầu mong
giữ đất của đào được ẩm mát.
Trời bất chợt tối sầm rồi những hạt mưa rơi nhanh trước khi
Tuyền kịp tìm cái gì, chỗ gì để che mưa. Trong phút chốc tóc Tuyền ướt đầy
những giọt nước mát, và tấm áo đã dán sát người. Thì cứ xem cho xong, Tuyền lại gần sát
cành đào. Những cái nụ be bé như
hạt bắp hồng rung rinh dưới giọt nước trong. Hoa đào, năm nay Tuyền sẽ được thấy hoa
đào. Những giọt nước mưa thấm vào
da, Tuyền thấy cái lạnh nhè nhẹ lan tỏa và mọi lỗ chân lông như mở
ra cùng với cây, hoa, đón phút vui bất chợt gieo xuống tự trời. Hơi đất nóng nồng lên trong cơn mưa vội,
cái mùi âm ấm cay cay.
Nỗi vui tràn ngập lòng, Tuyền ngạc
nhiên thấy nỗi vui ấy như một mầm cây đã mọc trong lòng mình sau bao năm
bị ủ sâu dưới những u mê giằng xé của cuộc đời. Chỉ là một cây đào, chỉ là những nụ
hoa nho nhỏ xinh xinh, sao nỗi vui lớn như hạnh phúc, và sao cảm xúc
ấy đến với Tuyền quá dễ quá trọn đầy?
Tuyền bật khóc. Tuyền cảm
tạ những khổ đau của chuỗi ngày qua, bởi giờ đây khi thức giấc bên
một chỗ trống trên giường Tuyền đã quá quen với mọi điều mất
mát. Tất cả những gì hằng khiến Tuyền
đau lòng thắt thẻo giờ chỉ là không.
Không có chỗ trũng của một tấm thân cũ gây nỗi nhớ, không một
làn hơi quen làm mình phải lao đao. Tuyền
đã là một thân xác rỗng không, sống chỉ bằng hình ảnh và cuộc sống
rất riêng của anh Lâm. Mọi niềm yêu
đã có chỉ là những tầng rêu dầy lên với thời gian bám đầy óc tim
xương máu, để khi anh Lâm mất đi thì rêu ấy cũng rã tan cùng tro bụi. Những đau khổ đã qua chỉ còn là ảo mộng
khi Tuyền cảm được cái mát của giọt mưa này, khi Tuyền thấy được
cánh hoa đào như đang se sẽ mơ hồ tách ra đón làn gió tạt. Cuộc sống nhẹ như hơi gió, sao Tuyền mãi
cắm đầu ôm lấy bão giông.
Anh Lâm, em đã yêu anh, kiếp sau chắc
vẫn cứ yêu, có lẽ còn yêu nhiều hơn trước. Nhưng em biết em sẽ yêu anh như anh là anh
và em là em, là em – biết sung sướng với nụ đào rung rinh dưới
mưa. Anh Lâm, biết có còn kiếp khác
để em có thể yêu anh cách vẹn toàn với một thân phận vẹn toàn, biết
em còn dịp để hiểu những đau đớn hân hoan của anh-không-có-em. Anh Lâm…
Tuyền ngửa mặt, những giọt nước mắt như chen lấn với mưa,
Tuyền thấy thân mình run và lồng ngực thắt lại dù Tuyền chỉ muốn
mỉm cười khi bắt gặp nụ đào.
Một tiếng động khẽ, rồi một bóng
nâu bung qua hàng rào. Mẫn đã đến
sát bên Tuyền, ánh mắt chăm chú.
Đây là lần đầu tiên Mẫn đứng gần như vậy, và cũng là lần đầu
tiên Mẫn nhìn thẳng vào mắt Tuyền.
Không còn là ánh mắt hoang dại sâu như giếng buồn, Tuyền chợt
thấy ra Mẫn có hai hàng mi dầy cong và ánh mắt ấy nửa ray rứt thiết
tha nửa vương chút nhân từ nhẫn nại.
Mẫn xoay vai Tuyền ôm sát mái tóc ướt vào lòng. Mưa lất phất rơi trên tấm áo nâu. Hơi ấm nơi bờ vai xương một lần nữa khêu
cái cảm xúc lúc đối diện sự sống thô sơ của hòn đất giọt mưa. Tuyền vụt nhớ nụ cười tinh nghịch trong
veo của Phụng khi từ giã Mẫn về lại trời Tây, tới lời con nói khi
đưa Tuyền lên máy bay về lại quê nhà: “…bố bây giờ mới chết, chứ mẹ thì
như đã chết từ lâu. Có còn bao
nhiêu thời gian, mẹ chờ ai sống hộ mình?”
Tiếng Mẫn nghe văng vẳng xa xa, tưới
cây bằng nước đá lúc khuya và buổi sớm mai nó mới sống được. Có lẽ ngày mai đào sẽ nở.
Lưu
Na
11051016
No comments:
Post a Comment