Đặng
Thơ Thơ
Những quả
táo mùa hè
Đó
là lúc chín nhất của mùa hè. Những trái
táo bắt đầu căng mật. Từ trong lá cây thoảng ra những ngọn gió màu xanh thẫm.
Mẹ lúc đó chưa đến bốn mươi, mặc áo màu nhạt cho đỡ nóng, trước ngực đeo chiếc
yếm bằng vải những khi làm việc ngoài vườn. Tôi rất yêu chiếc yếm ấy, nó màu
hồng lợt, có thêu những cái gầu tưới nước, và vài dụng cụ làm vườn khác, máng
trên hàng rào gỗ lưa thưa dưới gấu.
Lúc
đó mẹ mới từ vườn vào. Nắng chói lọi sau
lưng làm mẹ hoa mắt ở ngay ngưỡng cửa.
Mẹ đứng yên đó khoảng nửa phút, nhìn xuống những trái táo mới hái còn
đầy bụi trên tay. Dáng đứng uể oải cắt lên khung cửa, tạo thành một mảnh tối
ngăn giữa khu vườn và màu đỏ của những quả táo.
Đó
là giây phút đẹp nhất của mùa hè.
Những
quả táo nằm nổi bật trên nền đĩa lam, cạnh một bình hoa vàng – hoặc
đĩa xanh chuối non nếu hoa màu tím phớt, những màu sắc và trang trí có thể thay
đổi, nhưng chủ đề chính vẫn luôn luôn là táo. Nhìn những quả táo có thể đoán
được bước đi của mùa hè, tháng bảy màu
xanh chát vừa mới đi qua vườn khoảng hai tuần, sau đó những quả táo ưng ửng rám
nắng, và tôi háo hức chờ:
“Mẹ
ơi, con sắp ăn táo được chưa?”
“Mẹ
ơi, có quả kia mới chín kìa, mẹ hái cho con đi!”
“Ưmmmm,
ngon lắm, mẹ ăn thử đi!”
Mẹ
bảo:
“Loại
táo này thơm lắm, con ngửi mà xem. Ngửi thật kỹ rồi hãy ăn.”
Tôi
làm theo mẹ, kề sát mũi, nhắm mắt lại, và hít vào thật sâu. Chao, không có trái
cây nào thơm ngọt ngào như thế. Mùi thơm thấm vào phổi vẫn còn thơm, loang ra
khắp người giống như mới được tắm gội
bằng dầu táo. Đó là cái hít đầu tiên. Nó
thơm như thế. Và tôi hít lấy hít để, hít vội vàng quả táo ấy, cho đến khi không
còn ngửi ra mùi gì nữa.
Mẹ
cười:
“Đừng
ngửi nhiều quá trong một lúc. Có phải lần đầu tiên con ngửi thấy thơm nhất
không?” Tôi gật đầu. “Mỗi bận chỉ ngửi một lần thôi. Và nếu con ăn nó sẽ không còn thơm nữa.”
Suốt
mùa hè, mẹ bày nhiều trò chơi với táo. Khi dầu táo bắt đầu tươm ra ngoài lớp
vỏ, nhiều đến độ có thể lấy tay mà miết
đi cái lớp nhờn đặc sệt tinh chất, mẹ làm bánh mứt táo, ép nước táo và ủ rượu táo… Mùa hè ở khắp nơi
trong nhà, chỗ nào cũng có những trái táo lăn lóc trên nền khăn trải bàn vui
tươi bằng vải thô, bình lọ cắm đơn sơ hoa lá hái trong vườn. Một quả táo được
cất giữ rất lâu thành ra rượu và vẻ đẹp, trải đầy những ý tưởng của Cézanne lên
bàn, từ đó mùa hè trở nên bay bổng thênh
thang.
***
Mùa
hè càng về sau càng nóng. Đó là lúc mẹ
ngồi ngoài hiên dưới giàn hoa giấy, vẻ chói chang của nắng làm gạch lát thềm
trông càng thêm nứt nẻ. Những chiếc gối
lót vẫn rực rỡ trên ghế mây cũ mòn, khăn
bàn phủ hơi lệch về phía đĩa táo, và con
dao gọt lấp loáng những gợn nắng mỗi lần gió thổi đến từ bụi dừa cuối vườn.
Và
mẹ thở ra khoan khoái:
“Bây
giờ mẹ ở ngoài vườn suốt ngày, con ạ!”
Tôi
khẽ gật đầu, hạn chế mọi cử động, ngay đến cảm xúc cũng nên giữ cho thật nhẹ
nhàng; nhẹ hơn những cơn gió
thoảng. Từ gốc cây đào tôi nhìn vào bóng
râm dưới hàng hiên gỗ nơi mẹ ngồi, những chậu hoa nhỏ đặt trên bệ cửa sổ, bình
nước pha lê lạnh ngắt đá cục và chanh tươi đang chảy rịn những giọt nước trong
vắt:
“Lâu
lắm rồi con mới có mùa hè như thế này….”
Và tôi cũng thở ra khoan khoái.
“Chỗ
con ở không có mùa hè à?”
Chỉ
là một câu nói bộc phát, và tôi không muốn tìm cách giải thích:
“Mùa
nào con cũng phải đi làm. Nếu có nghỉ thì cũng cả trăm thứ việc khác.”
Thành
phố tôi ở và công việc tôi làm, đời sống tôi ở đó rất phức tạp, một sự phức tạp
cần thiết của một tập thể chạy hối hả cho kịp thời gian. Vâng, thỉnh thoảng tôi
cũng có ngày nghỉ chứ, nhưng cái đầu tôi không được nghỉ, nó không thể nghỉ.
Mẹ
trông như đang ngẫm nghĩ:
“Con
xin đổi về đây không được nhỉ, giá như người ta xây một thành phố hiện đại ở
gần đây….”
Tôi
cười:
“Thành
phố ấy sẽ nuốt chửng cái nhà mình, khu vườn mình….”
Mẹ
khẽ lắc đầu:
“Thỉnh
thoảng con nên sống như đang đi nghỉ hè, đừng đợi đến mùa hè, con ạ.”
Thực
sự tôi đã dựng lại mùa hè, trong studio tầng thứ 11 của một tòa nhà hơn trăm
tầng, với một cây dừa nhỏ ở bao lơn — không thể cao hơn nữa vì không đủ
đất, và những trái cây đỏ không bao giờ
ủng thối, mùi lúc nào cũng ngạt ngào từ một cái bình pha lê đựng tinh chất táo.
Nhưng chỉ ở đây — ngồi hóng gió
dưới bóng cây, nghe tiếng võng kêu rời rạc
mơ màng — tôi mới có thể ném thời gian qua cửa sổ, buông thả tất cả để trở nên
lười biếng như mùa hè.
***
Đó
là lúc hoang dã nhất của mùa hè. Cây cối lớn nhanh như thổi, có những loài hoa
mẹ không bao giờ trồng, bỗng dưng đến đầy vườn, mọc cao hơn đầu người. Mẹ bảo
không phải là hoa dại đâu, chỉ vì nắng làm chúng đâm ra mạnh mẽ bất thường.
Những
luồng khí nóng luẩn quẩn trong không, báo hiệu một đe dọa. Một cơn bão nhiệt sắp ập tới nay mai. Người
ta chờ đợi với tâm trạng khắc khoải phập phồng.
Chúng
tôi lại ra ngồi ngoài hiên, hiên đã biến
ra một căn phòng mở rộng— mẹ gọi là căn phòng thoáng khí—có thể hiểu rằng mẹ đã
dọn ra hẳn ngoài này.
Nắng
in từng đốm lên những đồ đạc cũ tận dụng lại theo kiểu nghỉ hè ở trang trại.
Một đống củi khô chất bằng phẳng, phủ
lên một tấm khăn bàn mới, mẹ dọn rượu và đồ ăn trên đó. Tôi lắc nhẹ ly, uống âm thanh của đá chạm vào
thành thủy tinh, áp mặt hứng những bọt nước lủi sủi sắp vỡ tan thành khí.
Một
cơn bão nóng sẽ kéo qua đây, cuốn theo nhiệt độ của sa mạc và những vùng núi đá
cằn khô trên đường đi. Mẹ nên ở trong
nhà, để máy lạnh thì hơn. Tôi ngắm nghía
“căn phòng thoáng khí” của mẹ— nơi căn nhà và khu vườn gặp nhau— dây leo xanh
bám chặt vào những vệt vôi nứt trên tường, chăn cuốn tròn trên ghế dài để nằm
phơi nắng, sách báo bừa bãi chung quanh đó.
“Mẹ
ngủ như thế suốt đêm à?”
“Ngoài
này thoáng hơn, cái ghế này nằm êm lắm.”
“Mai
là ngày nóng nhất trong năm, mẹ nên ở trong nhà ngày mai.”
Tôi
hơi hồ nghi những điều mình nói, nhà đã tràn ra ngoài sân rồi, hoặc khu vườn
sắp xâm chiếm ngôi nhà, phá vỡ biên giới giữa trong và ngoài. Mẹ chỉ nói:
“Chưa
bao giờ mẹ thấy một mùa hè như thế này, nhưng mẹ đã chuẩn bị chu đáo lắm rồi,
con đừng lo.”
***
Đó
ngày nóng nhất trong cả một trăm năm qua. Nhiệt kế chỉ con số báo động, hơi nóng hầm hập phả vào người, cả vùng đồi chìm vào cơn sôi sục của nồi hầm
cách thủy, tôi uống nước như người chết
khát. Mẹ nằm lim dim trên võng, những sợi tóc ngả màu lòa xòa ngang mặt:
“Con
thấy mẹ để cây mọc cao có lý chứ? Để
chặn nắng đấy.”
Mẹ
nói đến những cây hoa cuồn cuộn sức sống,
mọc che hết những cửa ngõ quanh nhà. Trời càng nóng hoa càng to càng cao
ngất, màu sắc hoặc quá sẫm hoặc quá chói. Nhưng tôi biết mình có thể nhìn mọi
thứ rất sai lệch dưới nắng, một loại
nắng gây ảo giác vô cùng nguy hiểm. Trong không khí có mùi cháy khét của lò
thiêu, cũng có thể do tôi tưởng tượng ra….
“Con
phải vào nhà nằm một chút đi,” mẹ hạ mành cửa xuống, cho quạt máy thổi tới từ một góc phòng.
Đầu
nặng như có một bàn tay đang luồn vào trong óc, bịt kín mọi nhận thức. Tôi còn
nhớ mẹ cúi xuống, đắp một bịch đá lạnh
lên trán. Dần dần tôi thiếp đi, thấy
mình chìm vào một cái hồ toàn đá cục và nước suối sủi bọt, vừa bơi lặn vừa uống
ừng ực, nhưng một ám ảnh chết khát vẫn
lởn vởn chờ đợi trên bờ.
***
Khi
tôi tỉnh dậy, căn phòng và ngôi nhà đã trở thành lò lửa. Tôi đi lảo đảo ra
ngoài hiên tìm nước uống, người mệt lả. Khí nóng khô ran như trong lòng núi,
tôi thở ra như người đang sốt, cổ đau rát và mắt lại hoa lên….
Mẹ
đã ngất đi, có lẽ trong khi tôi ngủ. Người
mẹ nóng bỏng như hòn than.
Tôi
đắp đá lên trán mẹ, lay lay:
“Mẹ,
vào nhà nằm đi. Coi chừng bệnh đó. Mẹ bị
cảm nắng rồi.”
Giọng
mẹ yếu ớt như người đang nói mớ:
“Để
yên… cho mẹ ngắm mùa hè… cho mẹ ngửi một chút mùa hè đi….”
Đó
là câu nói của giấc mơ, bởi sau đó sức nóng điên cuồng đã lấy đi ý thức của
mẹ. Tôi gượng đứng lên đi gọi điện
thoại. Trong trạng thái giữa mê và tỉnh, tôi nhận ra sức sống khủng khiếp đang
bùng nổ khắp nơi. Bao nhiêu thứ bộc phát từ lòng đất, trong khi tôi ngủ chúng
đã lớn lên đột ngột vô chừng. Cây cỏ trông như loài rắn rít, bò lan tràn vào
dưới hàng hiên. Hoa nở to như mặt người,
cành lá bung ra thành những cánh tay vẫy vùng chấp chới.
Khi
tôi nhìn lên cây, những trái táo đã trở màu đỏ lịm.
Sau
này người ta gọi đó là mùa hè viêm nhiệt não.
Khi đã chìm vào cơn mê choáng nắng người ta không còn thấy nóng nữa. Họ
cứ khăng khăng đòi đến sát mặt trời.
***
Người
làm vườn đã dọn sạch những vết tích của mùa hè hoang dại, nhưng ngoài hiên –
trong căn phòng thoáng khí – mọi thứ vẫn giữ nguyên như cũ. Trên ghế dài nằm phơi nắng, tôi trải chiếc yếm vải mẹ vẫn
mặc khi còn trẻ, cạnh cái nón mây rộng vành, và đôi găng tay còn dính đất. Bây
giờ hẳn mẹ sẽ ở ngoài vườn suốt ngày – tôi vừa nghĩ vừa khóc.
Một
đợt gió bốc lên từ cuối vườn, trong mùi cỏ mới cắt tôi nhận ra mùi táo chín.
Mùa hè của tôi còn đang ở trên cây, bây giờ tôi phải tự mình lo liệu lấy.
ĐTT
Nguồn: Da Màu
No comments:
Post a Comment