CÓ AI THẤY LÁ VƯỜN TÔI

nguyễnxuânthiệp

  

Lá rụng trong vườn

Hôm nay, mùa thu đã vàng trong cây và nắng đã nhạt màu trên những mái nhà. Và gió…Gió không có nhà, lang thang suốt kiếp, bỗng về qua Dallas này, hú lộng trên hàng cây khiến lá rụng tơi bời.

   Nhìn lá bay tán loạn theo từng trận gió, trí óc Nguyễn lại trở về những khu vườn đầy lá năm nào.

   Vâng. Xin kể theo hứng bút: Tả nỗi nhớ nhà lúc thu về, thi sĩ Trần Huyền Trân có hai câu thơ cho tới ngày hôm nay vẫn còn âm vang:

      Có ai thấy lá vườn tôi

      Đốt lên cho khói lên trời tôi trông

   Đúng, hai câu thơ trên vẫn còn âm vang trong trí nhớ của kẻ này, mặc dù thời gian đã đổi khác, cuộc đời đã đổi khác. Có ai thấy lá vườn tôi… Mùa thu ở Mỹ có vô số lá vàng. Lá rụng đầy vườn, lá trên cây rộ đỏ, và khi gió đến lại cất lên bài ca của màu sắc, nhưng không phải là cái melody u sầu đầy kỷ niệm của Les Feuilles Mortes, mà là những âm giai vui tươi hớn hở. Thế nhưng có điều thoạt trông có vẻ nghịch lý: ấy là, lá rụng đầy vườn, nhưng không thấy ai đốt lá. Nghe nói luật cấm kia đấy. Ô, hay nhỉ, tại sao lại cấm đốt lá? Một việc làm thơ mộng như thế mà nỡ cấm sao? Cái ông luật pháp Hoa Kỳ này thật không có chút tâm hồn romantic nào ráo trọi. Ông cứ duy lý, vị thực tế mà làm.

   Phải nói là não trạng của những người viết lách sang bên này khó thể chấp nhận một cái luật khô khan và cứng nhắc như thế. Rõ ràng là chúng ta không vui với luật cấm…đốt là vườn tôi. Cũng như chúng ta không vui khi ông nhà nước Hoa Kỳ cấm trồng rau muống và thả bông súng trên ao hồ chẳng hạn. Bộ các ông muốn giết chết cái đẹp sao? Kẻ này còn nhớ nhà văn Trúc Chi, cùng quê với Nguyễn, bất bình ghê lắm về cái vụ cấm đốt lá này. Và ông đã viết cả một bài dài để bày tỏ quan điểm đồng thời biểu dương cái đẹp của việc vun lá thành từng đống rồi châm lửa đốt trong khu vườn mùa thu. Thế nhưng nghĩ cho cùng, nhà cầm quyền nước Mỹ cũng có cái lý của họ khi ra lệnh cấm đốt lá. Mùa thu ở đây lá rụng vô số kể, vườn nhà nào cũng đầy lá. Thử tưởng tượng nhà nào cũng đốt lá thì môi trường sẽ bị ô nhiễm tới đâu, đó là chưa kể nạn hỏa hoạn sẽ xảy ra ngày một. Thôi thì đành hy sinh chút vẻ đẹp và hơi hướng lãng mạn để giữ gìn cái sạch và sự an lành cho mọi người. Xin lỗi thi sĩ nhé!

   Không đốt lá thì cào lá, hốt lá. Cũng thơ mộng quá chừng chừng đấy chớ. Thu sang hốt lá trong vườn / nghe tiếng tàn phai rụng vỡ... Thơ của Nguyễn đấy! Hốt lá. Đẹp và thơ mộng nhưng cũng bá thở. Bạn nào đã từng cào lá, hốt lá trong vườn thì biết. Mà không phải chỉ cào chỉ hốt có một lần đâu nhé. Suốt một mùa thu, ít ra cũng phải cào lá hốt lá dăm bảy lần. Thân gầy nghệ sĩ cúm rúm ho hen, cứ nghĩ mà thấy tội. Nhưng các ông nên nhớ là bác sĩ bảo phải exercise, kẻo không về chầu ông bà sớm. Mà cào lá, hốt lá là exercise rất tốt. Bảo đảm (chứ không đảm bảo như kiểu mấy cha nội trong nước) là sẽ sống và vui vẻ dài dài.

   Trong số bạn bè của kẻ này, có một ông bạn mùa nào cũng cào lá, hốt lá. Đó là ông Đinh Cường, họa sĩ -ấy là chưa kể có cả các ông Nguyễn Trọng Khôi, Tô Thẩm Huy, Đức Phổ trong đó nữa không chừng. Đây, ta hãy nghe Đinh Cường tả: Chiều mù cây nhánh trơ / tôi mù sương mất hút / giữa muôn trùng lạnh tăm / cuối năm rào lá đổ... Như người xưa nhớ bạn / cánh nhạn nhờ đưa tin / tôi một mình đứng lặng / cào lá ngoài sân đêm... Tội nghiệp chưa. Ai biểu sang xứ Mỹ làm chi cho nó cực thân. Ở quê nhà với mấy ổng có phải khỏe re nhu con bò kéo xe không. Ấy là chưa kể ở đây ngày ngày còn phải nấu cơm, chiên cá, rửa chén bát, phụ vợ cuốc đất, trồng rau, trồng hoa cho nàng. Ôi, cuộc bể dâu sao mà oái oăm làm vậy!

   Nhưng phải nói là mùa thu ở Mỹ đẹp và rực rỡ mê hồn. Chẳng hạn, mùa thu ở New England và trên thượng nguồn sông Mississippi ở Minnesota. Kẻ này bỗng nhớ Cao Đông Khánh (này Khánh ơi, bạn giờ ở đâu vậy, có còn mê trăng trong vịnh Frisco và…bông cúc vàng nở giữa kẹt háng của một nhân vật nào đó của thơ và truyện?), vâng nhớ Cao Đông Khánh trong một lần lái xe tới thành phố Saint Paul đọc thơ và thăm bạn bè vào những ngày mùa thu như thế này. Cuối tháng mười, ngày vẫn còn chút nắng, và rừng cây rộ lên bản hợp tấu của những sắc màu rực rỡ. Một nơi nữa Nguyễn cũng thấy mùa thu đẹp mê hồn. Đó là Atlanta. Khi Nguyễn cùng các bạn Nhật Hoàng, Đinh Yên Thảo và anh chị Phan Xuân Sinh đến Atlanta cách đây mười năm, vào ngày 7 tháng 11, mùa thu với những sắc lá rực rỡ đã hiện ra khắp nơi. Nguyễn cũng không ngờ mùa thu Atlanta đẹp như thế. Có những cây rực đỏ. Nhiều cây vàng sẫm. Lại có cây chỉ một màu tím than. Và ngàn cây hợp xướng: lá bay như trẻ con đùa giỡn trên suốt dọc đường từ phi trường về khu phố người Việt. Đẹp nhất là sau nhà Đỗ Xuân Quang. Buổi sáng thức dậy xuống uống cà phê thấy rừng lá bời bời. Kẻ này hớn hở hân hoan đứng ngắm, tự nói với lòng mình -và xin nhắc thêm lần nữa ở đây- rằng mùa thu ở đây không hề buồn như trong văn chương lãng mạn, mà trái lại reo vang như thể ca ngợi những niềm vui của thế gian -một thứ ode à la joie. Không, lòng ta không hề cảm thấy chút u sầu nào, mặc dầu có thể vừa chia tay với một mối tình. Kia, nhìn xem. Đỏ, vàng, cam, nâu, có cả lục biếc, xôn xao, hát múa trên cành và đùa bay tán loạn. Lá mùa thu đang biểu diễn lập trường đấy, các bạn ơi. Lập trường của cái đẹp.

2008

NXT