THƠ Ý NHI ĐOẠT GIẢI CIKADA: 'THƠ NGĂN CHẶN SỰ XÂM PHẠM CUỘC SỐNG'

Lý Đợi phỏng vấn

Nhà thơ Ý Nhi

Đỗ Trung Quân vẽ tặng Ý Nhi

    Giải thưởng thơ Cikada thành lập từ 2004, với mục đích vinh danh các nhà thơ Đông Á.  Từ đó đến nay, giải thưởng trao cho các nhà thơ  Nhật bản, Hàn quốc; nay mới tới Trung quốc và Việtnam.

    Từ Sàigòn, nhà thơ Ý Nhi cho biết, bà 'rất bất ngờ'.

    Ý Nhi: " Thực ra đến tuổi nào đó, người ta không chờ đợi những việc như thế này.  Vì vậy, tôi rất bất ngờ khi nhận thư thông báo về giải thưởng, từ bà đại sứ Camilla Mellanda.  Như bạn biết: giải thưởng để vinh danh 'những nhà thơ ca ngợi sự thiêng liêng cuộc cuộc sống' -- có người dịch ' ngăn chặn sự xâm phạm cuộc sống'.  Một tiêu chí đẹp đẽ, mang tinh thần nhân bản.  Điều này khích lệ người nhận giải rất nhiều.  Và, cho nhiều người khác nữa.  Tôi cũng rất bất ngờ, khi bạn bè +những người yêu thơ quan tâm đến thơ;  gọi điện thoại, gửi 'email' chúc mừng nhiều đến vậy.  Các trang 'facebook' cũng bình luận và 'post' thơ của tôi lên.  Không khí rộn ràng hơn  mình nghĩ. "

     Lý Đợi: " Họ cho biết trước việc cho giải không?"

     Ý Nhi:  " Hoàn toàn bất ngờ.  Ngay cả việc chọn thơ để dịch sang tiếng Thụy điển + giới thiệu trong tập 'Cho ngày hôm qua'; tôi cũng chỉ biết sơ qua, không biết cụ thể họ chọn bài nào; tổ chức bản thảo ra sao.  Cho đến nay, tôi vẫn chưa có tập thơ ấy trong tay; chỉ được thấy ảnh bìa trên các báo.  Và; vì, không có tập thơ; tôi biết các bài đã chọn, qua một trong mạng: 'Người đàn bà ngồi đan', 'Đôi khi', 'Trò chuyện', 'Người lính', 'Thư cho em' ,' Theo dõi một trận đấu cờ vua', 'Nguyện ước' ...

     Lý Đợi: " Bà có phát biểu gì trong lần nhận giải thưởng này?"

    Ý Nhi : "Theo đề nghị của bà đại sứ Thụy điển tại Hànội, tôi có chuẩn bị một bài ngắn cho lễ trao giải.  Cũng không có gì đặc biệt.  Chủ yếu nói đến vị thế của thơ trong xã hội đương đại, vai trò của nhà thơ trong sự phát triển của một xã hội + vai trò của văn học trong sự kết nối con người.  Tất nhiên, không thể thiếu lời cảm ơn chân thành đến ban giám khảo giải thưởng Cikada 2015; đến những tổ chức, những cá nhân đóng góp cho sự hình thành giải thưởng -- và, đã lựa chọn tôi.

     Lý Đợi: " Thời gian gần đây, và những giải thưởng khác nhau, các nhà thơ tại Việtnam phải lo nghĩ và phải nói đến nhiều chuyện; chỉ trừ thơ ca ra.  Và thực tế tại Vệtnam, nhiều người đang có suy nghĩ rằng xã hội đang dần dà công nghiệp; thì không còn thơ nữa.  Bà nghĩ sao?"

     Ý Nhi: " Ồ không, đây không phải là vấn đề của riêng các nhà thơ Việtnam.  Cách đây hơn nửa thế kỷ, Saint-John Perse đã nói tại lễ nhận giải Nobel văn chương (1960), " Không có quí vị, thơ hiếm khi được tôn vinh; bởi vì, càng ngày càng thấy rõ sự tách rời giữa hoạt động thơ ca với cuộc sống xã hội, bị nô lệ vào vật chất."

     Còn đây, một nhà thơ khác, Vislawa Symborska có 'khảo sát' khá bi thảm cho thơ. "trong 100 người chỉ 2 người yêu thơ." 

     Việtnam, một dân tộc cho là yêu thơ vào bậc siêu hạng, càng đông lên vào tình cảnh ấy. Người ta vẫn nhắc lại câu thơ của Xuân Diệu; để giải thích cho sự 'hững hờ với thơ', " cơm áo không đùa với khách thơ."

    Nhưng không phải tự nhiên mà Yevgeny AleksandrovitchYestushenko nói," thế giới luôn luôn thiếu thơ".

     Còn Octavio Paz nói đến sự giải độc cho thị trường về 'kỹ thuật của thơ ca'.

     Tôi không bi quan cho thơ, nói chung; và thơ Việtnam, nói riêng.  Dù không nhiều, tôi vẫn nhìn thấy những tài năng trong lãnh vực này.

    Tôi là người lạc quan mà.

    Hãy chờ đợi. "

    LÝ ĐỢI

    thực hiện

    (BBC tiếng Việt/  30/11/ 2015)