nguyễn
xuân thiệp
Phạm Chi Lan
Tác phẩm Miền Lặng
Bạn nhỏ thân mến,
Phạm Chi Lan, bạn của
chúng ta ra đi cũng vào dạo tháng này, cách nay đã năm năm.
Chiều nay, tại thành
phố Garland, trời nắng nhưng gió thổi mạnh, làm bay những chiếc lá vừa mới
nhuốm vàng của mùa thu đang tới. Đi trong trời gió, Nguyễn thấy lòng buồn vô
hạn và chợt nhớ câu thơ của Phạm Chi Lan ngày nào: Người đi đi mãi về hướng
gió.
Sống chết là lẽ vô
thường của trời đất. Nhưng ai không cảm thấy nỗi xót xa khi một người bạn tài
năng, giàu lòng nhân ái, lại phải chịu đựng nhiều nỗi oan khiên, ra đi khi tuổi
đời còn trẻ và tương lai còn nhiều hứa hẹn. Cho nên, trong buổi hoàng hôn đầy
gió trời này, Nguyễn muốn cùng bạn nhỏ đọc lại bài viết cho Phạm Chi Lan cách
đây mấy năm. Như chút lòng tưởng niệm người đã đi vào cõi gió.
Người
đi đi mãi về hướng gió
Cứ
nghĩ về một đốm lửa
Ai
nhóm hắt hiu
Những câu thơ trên trích từ bài Calica của Phạm Chi Lan viết tặng Nguyên
Nhi nhân một chuyến đi năm 2000. Vừa qua, Phạm Chi Lan bị sốt nặng, phổi đấy
nước thở rất khó, phải vào bệnh viện giải phẫu. Tỉnh lại, Lan mừng khôn xiết,
càng thấy yêu cuộc sống này hơn bao giờ cả. Mấy hôm sau, cảm thấy trong người
khỏe hơn, Lan ngồi viết một bài văn dài nói về những giắc mộng của mình gởi đến
bạn bè. Trong thư, Lan kể:
“Nhi nói tối nay sẽ mang mền gối vào ngủ ở bệnh viện cạnh tôi. "Anh có chỗ
nằm rồi, đây này, cái ghế này ngả ra sẽ thành một cái giường thoải mái. Được
nằm ngủ cùng phòng cạnh em cả đêm còn gì bằng. Anh không thể chợp mắt một giây
khi về nhà một mình, Căn nhà trống trơn, lạnh lẽo không có em... Nhìn chỗ nào
anh cũng thấy bóng dáng em... Anh sẽ mang sách và thơ vào đọc cho em nghe, tối
nay anh sẽ đọc thơ tình cho em ngủ..." Tôi thấy mình hạnh phúc vô
cùng. Nhi ơi, anh là người yêu dấu nhất đời, có ai đọc thơ cho em nghe hay hơn
anh đọc đâu...
Và đúng như dự tính, tối thứ tư, 12/17/2008, 10g tối, Nhi ngồi cạnh tôi, với
cuốn Quái Phong trong tay, anh lần giở đọc những bài thơ tình cho hải
đăng, những bài thơ lúc nào cũng làm tim tôi như nghẹn lại vì cảm động, thơ đầy
ắp kỷ niệm, chúng tràn về làm tim tôi nghèn nghẹn. Chúng tôi như đang đi lại
trên những con đường hạnh phúc ngày nào... Giọng anh ấm và êm, anh đọc sang
sảng như nhập vào lời thơ. Nước mắt tôi ứa ra, "đọc nữa đi anh, cái
bài thơ nào có nhắc đến kỳ mình ghé đỉnh hải đăng ở Point Reye miền nam
California, rồi kỳ mình đáp xe lửa từ Cerebes đi Barcelona đó..."
Trở lại với những câu thơ của Phạm Chi Lan. Người đi đi mãi về hướng gió...
Đi đâu vậy cà? Đi về phía đền thờ bên biển Castillana hay về phía hoàng hôn
trên đại vực Grand Canyon? Hay đi về phía vịnh Tây Tử nơi có những đống lửa
cháy trong đêm, sưởi ấm những mối tình đồng tính.
Như
một đêm bên ánh lửa vùng nhiệt đới
Người
mê đắm một vùng ngực trần
Quyện
mùi chocolat và tiếng reo của khát vọng
Như thế đó những chuyến đi về hướng gió của một người, để rồi trên chặng hành
trình, diễm phúc thay, còn gặp một vùng ngực ấm.
Tuy nhiên, có những chuyến đi về hướng gió, không được may mắn như thế. Này bạn
hãy nghe
cũng
một đêm nào. như đêm nay
khi
những chiếc trực thăng. di tản thương binh. về hậu cứ
trong
quán cà phê. mờ đốm lửa
em
gục đầu trên vai anh
nhủ
thầm. bình minh. bình minh
anh
khóc với bình minh (NXT)
Một cuộc chia tay thời chiến. Khi bình minh lên ở chân trời cũng là lúc xa
nhau, anh lên đường về hướng gió, và có thể bị một viên đạn ầu ơ bắn vỡ toang
lồng ngực. Như Y Uyên ở tiền đồn Nora. Như Vũ Đạo Ánh trong thơ và truyện
Thanh Tâm Tuyền
Có những chuyến lên đường về hướng gió như thế đó. Và, bạn nhỏ ơi, trên đường
đi đôi khi ta gặp một nỗi buồn lớn. Như năm nào đã xa, thật xa, trong chiến
tranh Việt Nam, đi trên đường biên giới, “chợt nhớ bài thơ yêu em ngày nào
đã viết / lúc còn phố vui. mái ngói. và lũ chim...” Còn nữa... Sau chiến
tranh, cũng một đêm trời nổi gió, và mưa, những chiếc xe molotova bít bùng chở
tù về hướng Tân Cảng. Khi xe chạy ngang cầu Sài Gòn, nhìn qua khu Thanh Đa,
thấy những chấm đèn, lòng nhớ vợ con và mái nhà xưa rưng rưng nước mắt... Thế đó,
người đi đi mãi về hướng gió... Thật sự, cũng có đôi lúc đi trong chiều thanh
thản. Như Hồ Dzếnh, “ngỡ hồn mình là rừng / ngỡ hồn mình là mây / nhớ nhà
châm điếu thuốc / khói xanh bay lên cây”... Hay như Lê Văn Ngăn, “đốt
điếu thuốc nghiêng nghiêng chiều lửa đỏ / ngày trên cao reo mấy ngọn bạc hà...”
Và, người đi mãi trên con đường của gió mùa, đi qua cuộc tử sinh. Về chưa... Về
chưa... “Cháy trong vườn lãng quên / chiều hoe. đốm lửa / người tù xa lâu
năm trở về / bên mái nhà và bờ ao / mùa thu tàn ố / khòm lưng. nấu bát cháo
ngoài hiên / nấm mộ đá ong / dế khóc...” (NXT)
Bạn nhỏ ơi, tôi viết những dòng này đặc biệt gởi về bạn. Bởi lẽ, cuộc za-zu qua
trần thế đầy bụi, máu, mồ hôi và nước mắt, rồi cuối cùng cũng tới nơi một điểm
hẹn. Là đâu vậy hả bạn nhỏ, có phải là Kennesaw không?...
vẫn
chiếc áo sờn cổ
đôi
giày của gã lãng du
tôi
đi. với mảnh trăng mùa đông
này
bạn văn xưa
còn
không những nét dao trên đá
về
số phận. của một người. một đời
và
đốm lửa
tôi
nghe thơ anh cùng tiếng chuông ngân
giã
từ
giã
từ
những
mùa của quỷ (NXT)
Có phải không, đi mãi về hướng gió, nghĩ về những đốm lửa hắt hiu là như thế.
Cảm ơn Phạm Chi Lan và những câu thơ để Nguyễn này có dịp nhìn lại cuộc hành
trình của đời mình, của bạn bè. Và của lịch sử.
Nguyễn
Xuân Thiệp
Tháng 11. 2009
No comments:
Post a Comment