MÙNG 5 (*)

Nguyễn Quang Chơn

Tết Đoan Ngọ

Mùng 5 rồi!

Mồng 5 tháng 5 âm lịch được gọi là tết mồng 5, hay tết Đoan Ngọ, hay tết diệt sâu bọ, có lịch sử từ bên Trung hoa...

Mồng 5 tháng 5 còn là ngày giỗ của ông Khuất Nguyên bên Tàu, khi ông buồn vì nước Sở suy vong đã trầm mình ở sông Mịch La thời chiến quốc...

Hồi nhỏ, đối với tôi, tết mồng năm là sướng lắm. Được mẹ cho ăn nào là bánh ú tro trong vắt chấm với đường cát trắng, thơm thơm mùi tro. Ăn mít và thơm (dứa, khóm), ăn xong mùi mít còn vương đầy không gian trong nhà... Mẹ lại còn mua lá mồng năm về nấu nước tắm cho tôi. Mồng năm không ăn thịt gà, chỉ ăn thịt vịt... Còn tôi với lũ bạn thì nghe nói nếu trưa mồng năm, đúng 12 giờ, nuốt sống được một con thằn lằn ( thạch sùng) thì sẽ được sáng mắt, thông minh (!), và tắm sông thì rất tốt. Nên chúng tôi hay trốn nhà kéo ra sông. Còn tìm thạch sùng thì thật khó. Không biết tết diệt sâu bọ có đúng hay không mà bình thường thạch sùng bò đầy nhà. Đến mồng năm thì chúng trốn biệt...

Thời sinh viên đi học ở SG. Gần nhà có mấy gia đình người Hoa. Thấy họ cúng mồng năm lớn lắm. Qua bên chợ lớn. Thấy đúng là " thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay". Nhà nhà cúng khấn, đốt vàng mã, ăn uống linh đình. Các đền thờ người hoa khói hương nghi ngút...

Nhớ thời bao cấp khó khăn. Mồng năm về quê, ba đã ủ mấy trái mít tự bao giờ, chín thơm lừng góc bếp. Cúng ông bà xong, vừa ăn, vừa đem về. Không khí gia đình đầm ấm như ngày cuối năm tết nguyên đán...

Bây giờ đã đi gần hết đời người. Cuộc sống đã đủ đầy. Tết mồng năm chỉ là cái mốc gợi nhớ rằng đã qua nửa năm rồi và thời gian thì vó câu cửa sổ! Tuổi tác lớn, không còn cái háo hức được ăn thịt vịt, mít, thơm, bánh ú tro nữa... Ba mẹ cũng đã ra đi từ lâu. Con cái ở xa vời vợi. Anh chị em mỗi cuộc đời, mỗi nơi cách xa, riêng lẻ. Trái cây ngoài chợ thì nhan nhản bắt mắt. Nhưng coi chừng trái cây tàu. Nhưng coi chừng được ủ chín bởi những hoá chất tàu mà VTV đã làm những phóng sự cảnh báo! Nên thôi, mua vài chục bánh ú tro về đặt bàn thờ. Gọi là để nhớ phong tục. Và cũng để tưởng niệm mẹ, cha...

Năm nay tết Đoan ngọ có quá nhiều sự kiện. Thời tiết nắng nóng. ĐN bị lật tàu du lịch. Cá chết lai rai trên biển. An ninh thành phố dường như bất ổn hơn với mấy vụ cướp táo bạo. Đâm chém. Tự vẫn..., lung tung...

Nên thấy buồn buồn. Rủ Lê Tấn Trưng, ông bạn già đang nuôi mẹ trăm tuổi, về quê thắp hương . Thằng cháu giữ nhà thay ổ khoá cổng đi đâu mất. Gọi phone hoài không bắt máy. Cậu đang có người yêu mới chắc lại về quê bồ ăn chơi mồng năm... Tôi và ông bạn phải trầy trật leo rào vào dâng ba má đĩa thịt vịt, chùm ú tro. Nghĩ thật buồn cười. Thực phẩm quê mình mà không dám ăn, biển quê mình mà không dám tắm, cá quê mình mà không dám bắt, nhà cha mẹ mình..., mà phải leo rào! Rồi rót ly rượu, rồi cười ha hả cho cuộc đời éo le, bất khả tư nghì!

Ôi mùng năm năm 2016, nghĩ đi nghĩ lại, cũng vui!...

Nguyễn Quang Chơn

09/6/16

Dương sơn, ĐN, Tết mùng năm

(*) người miền Trung nói "mồng" là " mùng"