Ngô Thế Vinh
Hình 1 – Khúc sông Mekong, nơi sẽ xây cất đập thủy điện
Pak Beng
[nguồn: photo by International Rivers]
Gửi
Nhóm Bạn Cửu Long
và Ủy
Ban Quốc gia Mekong Việt Nam
Viraphonp Viravong, Thứ Trưởng Bộ Năng Lượng
và Hầm Mỏ Lào, khuôn mặt “trí tuệ” đứng sau mọi dự án phát triển thủy điện của
quốc gia Lào. Ngày 15-10-2012 khi tới Viện Kỹ Thuật Á châu / AIT, Bangkok để
duyệt xét mô hình dự án thủy điện Xayaburi, Viravong khẳng định: “Phát triển
tiềm năng thủy điện của Lào là chuyện đương nhiên. Chỉ có vấn đề làm sao để
thực hiện bền vững.” (5)
LẠI TIN CHẤN ĐỘNG
Theo
Lao News Agency 14/07//2016, đập thuỷ điện Pak Beng dự trù được khởi công vào
năm 2017.
Theo Viraphon Viravong, Thứ trưởng Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào thì Pak
Beng là một trong năm dự án thủy điện dòng chính trong vùng Bắc Lào, thuộc
huyện Pak Beng, tỉnh Oudomsay.
Theo Daovong Phonekeo, Tổng Giám đốc Bộ Năng lượng và Kế hoạch Lào, Pak
Beng là con đập dòng chảy / run-of-river, cách trung tâm huyện Pak Beng 14 km
hướng thượng nguồn, với công xuất khoảng 912 MW, sản xuất điện trung bình/ năm
là 4,775 GWh.
Trong cuộc họp báo từ đài truyền hình Paxason thủ đô Vạn Tượng, với giới
truyền thông, với báo Vientiane Times, Thông tấn xã Lào và các cơ quan liên hệ,
Daovong đã phát biểu: "Mục đích của dự án này là dùng nguồn thuỷ điện để
sản xuất điện cho nhu cầu trong nước và xuất cảng,"
Công trình xây cất dự trù hoàn tất vào năm 2023 và bắt đầu hoạt động
thương mại vào đầu năm 2024.
Lợi nhuận từ dự án này sẽ tăng cường cho ngân sách và góp phần thăng
tiến quốc gia Lào còn trong tình trạng kém phát triển. Hơn thế nữa dự án này sẽ
là một động lực mạnh mẽ thúc đẩy tức thời và dài hạn tiến trình kỹ nghệ hoá và
hiện đại hoá nước Lào.
Cũng vẫn theo Theo Thứ trưởng Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào Viraphon
Viravong, Dự án thuỷ điện Pak Beng trên sông Mekong sẽ tuân thủ với những
nguyên tắc của Hiệp Định Mekong 1995, đặc biệt là bước tham vấn trước/ prior
consultation sẽ đòi hỏi ít nhất 6 tháng trước khi có quyết định chung cuộc. (1)
[Hết trích dẫn]
VIRAVONG ĐỨA CON TRÍ TUỆ KIÊN ĐỊNH CỦA LÀO
Những ai có theo dõi các bước khai thác năng lượng thủy điện của Lào sẽ
nhận ra ngay rằng không phải Tổng Thống, Thủ Tướng hay Ngoại trưởng Lào, nhưng
là một tên tuổi khác: Viraphonh Viravong nổi bật và trí tuệ của đất nước Lào.
Viraphonh Viravong trong suốt hơn ba thập niên qua đã có những nỗ lực bền bỉ và
kiên định với giấc mơ canh tân, biến đất nước Lào trở thành một xứ “Kuwait về thủy
điện ” của Đông Nam Á.
Theo World Economic Forum, Viraphonh Viravong có một tiểu sử rất dày
trong lãnh vực năng lượng. Tốt nghiệp Kỹ sư Cơ khí / Mechanical Engineering,
Viện Khoa học Kỹ thuật Footscray, Đại học Victoria, Úc (1976); Văn bằng Cao học
Chánh trị, Học viện Quốc gia Chánh trị Hành chánh Lào (2009); chuyên gia Bộ
Điện lực Lào / Electricité du Laos (1978-1995); Giám đốc Quản trị Bộ Điện lực
Lào (1995-2006); Thành viên Hội đồng Quốc gia Năng lượng Lào (1995-2006); Thành
viên Ban Giám Đốc đập Thủy điện Theun Hinboun (1995-2012); Thành viên Ban Giám
Đốc đập Thủy điện Nam Theun-2 (2001-2005); Thành viên Phòng Thương mại và Kỹ
nghệ Quốc gia Lào (2002-2005); Tổng Giám Đốc Bộ Năng lượng và Hầm Mỏ Lào
(2006-2011); Thứ Trưởng Bộ Năng lượng và Hầm Mỏ Lào từ 11/ 2011 tới nay.
Viraphonp Viravong thường xuyên thăm viếng con sông Mekong tìm tới những
nơi có thể xây thêm đập thủy điện, với hy vọng đem lại sự giàu có mau chóng cho
đất nước Lào, với thuyết phục người dân Lào nơi các khu xây đập về những lợi
lộc do các con đập đem lại: họ sẽ có điện quanh năm, có thêm đường xá, nhà
thương, trường học do lợi tức từ nguồn điện đem về.
Viraphonp Viravong qua kinh nghiệm với các con đập phụ lưu lớn của Lào
như Theun Hinboun, Nam Theun-2 và nay tới những con đập dòng chính: từ con đập
Xayaburi đầu tiên, tới con đập thứ hai Don Sahong và nay là con đập dòng chính
thứ ba Pak Beng, và cho dù gặp sự chống đối mạnh mẽ từ mọi phía nhưng khi nhu
khi cương, một Viraphonp Viravong kiên định và đầy bản lãnh đã lần lượt hóa
giải những mũi dùi chống đối ấy và không ngừng bước tiến hành triển khai những
con đập.
Viraponh Viravong không những có trình độ kỹ thuật, còn có khả năng
ngoại ngữ và có niềm xác tín, và cả yêu đất nước Lào nên đã có cả những vận động
thuyết phục đối với giới truyền thông Tây phương.
Hình 2_ Viraphonp Viravong, Thứ Trưởng Bộ Năng Lượng và
Hầm Mỏ Lào,
khuôn mặt “trí tuệ” đứng sau mọi dự án phát triển thủy
điện của Lào.
Rồi nhìn lại Việt Nam, từ Bộ Tài Nguyên Môi trường tới Uỷ Ban Mekong Hà
Nội, cho dù không thiếu những khoa bảng với rất nhiều học vị tiến sĩ nhưng xem
ra nguồn "chất xám" từ những cơ quan đầu não ấy chưa đủ bản lãnh chưa
có một đường lối nhất quán và kiên định để có thể coi là có những tiếng nói trí
tuệ thuyết phục và đối trọng được với một Viraponh Viravong của đất nước Lào.
PAK
BENG LẠI THÊM MỘT CON ĐẬP MADE IN CHINA
Pak Beng được thiết kế bởi công ty Trung Quốc Datang Overseas Investment
Co., Ltd. qua một thỏa thuận ký kết giữa Lào và TQ tháng 8 năm 2007, với trị
giá ban đầu 1.88 tỉ MK. Đến tháng 3 năm 2014, công ty Datang nhận được giấy
phép môi trường / environmental permits từ chính phủ Lào trước khi trải qua các
bước PNPCA: thủ tục thông báo, tham vấn trước và chuẩn thuận. Và từ 2015, Mạng
Lưới Sông Quốc tế / IRN đã thấy nhộn nhịp các công trình xây cất cầu đường dẫn
tới khu xây đập Pak Beng.
Không có gì gây ngạc nhiên cho giới quan sát khi nghe tin dự án Pak Beng
sẽ được khởi công trong đầu năm 2017, sau hai con đập Xayaburi và Don Sahong
thì đang xây. Khi mà Xayaburi, con Domino đầu tiên đã đổ xuống mà không gặp trở
ngại gì, lại được sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Bắc Kinh thì không có lý do gì Lào
không mạnh dạn tiếp tục triển khai toàn bộ 9 dự án đập thuỷ điện dòng chính
trong vòng những năm tới.
Hình 3_ Các con đập dòng chính Sông Mekong:
vòng đen/ hoàn tất, vòng trắng/ dự án, vòng đỏ/ khởi công
[nguồn: Stimson 2010, cập nhật 2016]
Tưởng cũng nên nhắc lại ở đây, về lịch sử các dự án đập thủy điện chắn
ngang sông Mekong vùng Hạ lưu thực sự đã có từ thời Ủy Ban Sông Mekong 1958
thời Đệ Nhất Việt Nam Cộng Hoà, nhưng rồi tất cả phải hoãn lại vì cuộc Chiến
tranh Việt Nam lan rộng ra 3 nước Đông Dương.
Sau chiến tranh Việt Nam, các dự án thuỷ điện Hạ lưu Sông Mekong lại
được nhắc tới. Rồi cũng từ vị trí những dự án đập ấy, đã được các cơ quan tham
vấn Canada và Pháp tái đề xuất và Ban Thư Ký Sông Mekong ấn hành năm 1994.
Nhưng rồi một lần nữa các dự án ấy lại bị tạm gác lại vì quá tốn kém và cả do
mối e ngại về tác hại rộng rãi trên môi sinh.
Nhưng kể từ đầu năm 2006, các công ty Thái Lan, Mã Lai và Trung Quốc,
lại được phép tiếp tục thực hiện những cuộc khảo sát về tính khả thi của 6 con
đập sau đó tăng lên tới 11 rồi 12 con “đập dòng chảy / run-of-river” thuộc Lưu
Vực Dưới Sông Mekong / Lower Mekong; thứ tự 11 dự án đập từ bắc xuống nam:
1/ Đập Pak Beng, Lào 912 MW [dự trù ban đầu
là 1,320 MW]; bảo trợ dự án: công ty “Trung Quốc” Datang International Power
Generation Co. và chánh phủ Lào.
2/ Đập Luang Prabang, Lào 1,410 MW; bảo trợ
bởi Petrovietnam Power Co. và chánh phủ Lào.
3/ Đập Xayabouri, Lào, 1.260 MW, tỉnh
Xayabouri, Lào; bảo trợ bởi công ty Thái Lan Karnchang và chánh phủ Lào.
4/ Đập Pak Lay, Lào, 1,320 MW tỉnh Xayaburi;
bảo trợ bởi công ty “Trung Quốc” SinoHydro Co.
5/ Đập Xanakham, Lào, 1,000MW; bảo trợ bởi
công ty “Trung Quốc” Datang International Power Generation Co.
6/ Đập Pak Chom, biên giới Lào Thái, 1,079
MW; bảo trợ bởi công ty MoE Thái Lan.
7/ Đập Ban Koum, biên giới Lào Thái, 2,230
MW, tỉnh Ubon Ratchathani; bảo trợ bởi Italian-Thai Development Co., Ltd và
Asia Corp Holdings Ltd. và chánh phủ Lào.
8/ Đập Lat Sua, Lào, 800 MW; bảo trợ bởi
Charoen Energy and Water Asia Co. Ltd. /Thái Lan và chánh phủ Lào.
9/ Đập Don Sahong 360 MW, tỉnh Champasak, Lào:
được bảo trợ bởi công ty Mã Lai Mega First Berhad Co. [nhưng thực sự là của
SinoHydro, TQ]
10/ Đập Stung Treng, Cam Bốt, 980 MW; bảo trợ
bởi chánh phủ Nga.
11/ Đập Sambor, Cam Bốt; bảo trợ bởi công ty
“Trung Quốc”/ China Southern Power Grid Co./ CSGP.
[Thakho, con đập thứ 12: bảo trợ bởi CNR Pháp
và Electricité du Laos, trên lãnh thổ Lào, 60 MW quá nhỏ nên ít được nhắc tới,
ghi chú của người viết]
Bắc Kinh đã sở hữu 14 con đập bậc thềm Vân Nam thuộc Lưu Vực Trên, nay
lại có mặt thêm nơi trong 4 dự án thuộc khu vực Hạ Lưu. Riêng Việt Nam do chỉ
thấy lợi lộc ngắn hạn, cũng bảo trợ cho dự án đập Luang Prabang 1,410 MW. Với
chọn lựa theo “tiêu chuẩn nước đôi ấy / double standard”, Hà Nội sẽ chẳng thể
còn kêu ca được gì trước Liên Hiệp Quốc khi nói về tác hại của chuỗi đập Mekong
đối với Việt Nam.
NHỮNG ẢNH HƯỞNG TÍCH LUỸ CHUỖI ĐẬP HẠ LƯU:
Với 14 con đập Bậc Thềm Vân Nam và 12 con đập Hạ lưu, tổng số 26 con đập
dòng chính trên suốt chiều dài hơn 4,800 km sông Mekong, với thời gian là những
hủy hoại tích lũy không thể đảo nghịch. Vừa qua một Đồng Bằng Sông Cửu Long
không còn Mùa Nước Nổi và bị hạn hán khốc liệt là hậu quả nhãn tiền.
Theo lượng giá 2010 của Toán Đặc Nhiệm Lượng Giá Môi Sinh Chiến Lược /
Strategic Environmental Assessment / SEA thuộc International Center for
Environmental Management / ICEM [Úc] thì những con đập dòng chính Hạ lưu sẽ gây
ra những tác hại dây chuyền nghiêm trọng:
1/ Biến đổi Dòng Chảy và Bản chất của dòng
Sông: con sông sẽ không còn giữ được “nhịp đập / flood pulse” theo mùa, là yếu
tố sinh tồn của con sông Tonlé Sap và Biển Hồ.
2/ Ảnh hưởng tới Nguồn Cá và An toàn Thực
phẩm:
Những con đập sẽ ngăn chặn các đoàn di ngư /
migratory fishes, thu hẹp diện tích các vùng đất ngập / wetland areas, làm biến
đổi và hủy hoại sinh cảnh thiết yếu của các loài cá sông Mekong.
3/ Đe dọa tính Đa dạng của hệ Thủy sinh:
Do những thay đổi làm biến dạng con sông, gây
rối loạn dòng chảy và cả môi trường nước, tính phong phú và đa dạng của hệ thủy
sinh sông Mekong bị đe dọa, với hơn 100 loài cá bị lâm nguy.
4/ Thay đổi hệ Sinh thái:
Với gần nửa diện tích đất đai trồng trọt và
các khu rừng hạ lưu được công nhận là Vùng Đa dạng Sinh thái Chủ yếu / Key
Biodiversity Zones; trong đó 5% là Khu Bảo tồn Quốc gia và các Vùng Đất Ngập được
bảo vệ theo Quy ước Ramsar. Những con đập sẽ gây lũ lụt nhận chìm những vùng
đất ngập gây ảnh hưởng trên hệ sinh thái động vật và thực vật.
5/ Tổn thất Nông nghiệp:
Sản xuất nông nghiệp bị tổn thất do ngập lụt
từ các con đập, do mất phù sa vì bị giữ lại trong các hồ chứa làm tăng nhu cầu
xử dụng phân bón hóa học; mất nguồn canh tác vườn tược ven sông gây thất thoát
về kinh tế.
6/ Giảm Trữ lượng Phù sa:
Nồng độ phù sa giảm sẽ gây hậu quả nghiêm
trọng trong tiến trình chuyển tải các dưỡng chất thiết yếu như phốt phát và đạm
chất / nitrogen cho các dẻo đất ven sông và cho hai vùng châu thổ Tonlé Sap,
ĐBSCL, ảnh hưởng sút giảm trong sản xuất nông nghiệp. Giảm lượng phù sa cũng
làm mất cân bằng dòng chảy, gây sạt lở bờ sông, các vùng ven biển.
7/ Đe dọa cuộc sống văn hoá ổn định của 70
triệu dân cư ven sông: do phải di rời ra khỏi vùng xây đập, phải tái định cư,
và cuộc sống bất ổn do đe dọa nguồn thực phẩm nguồn cá nguồn lúa gạo vốn phong
phú của con sông Mekong; những con đập có thể làm thay đổi vĩnh viễn nếp sống
văn hóa cổ truyền dân cư trong vòng mấy thập niên tới.
Do những bất trắc chưa lường được của các dự án thuỷ điện dòng chính hạ
lưu, Toán Đặc Nhiệm Lượng Giá Môi Sinh Chiến Lược / SEA đã đề xuất: tạm hoãn
xây đập 10 Năm [2010 - 2020] để có thời gian nghiên cứu thêm, bổ xung những
khiếm khuyết và tìm cách triển khai một cách tối ưu các dự án thuỷ điện trong
phát triển kinh tế, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường trong lưu vực.
Một đề nghị thận trọng với những lợi ích hiển nhiên như vậy, cho hệ sinh
thái sông Mekong và cho ngay cả chính người dân Lào, một thứ win-win situation
nhưng đã không được chính phủ Lào lắng nghe và tôn trọng.
Hình 4_ Nguyễn Hữu Thiện, Trưởng nhóm tư vấn Quốc gia về
Đánh giá
môi trường chiến lược 12 đập thủy điện dòng chính Mekong
[nguồn: internet]
Chỉ riêng sự kiện mất nguồn phù sa do bị các đập thuỷ điện giữ lại, ThS
Nguyễn Hữu Thiện tốt nghiệp MS ngành Sinh học Bảo tồn và Phát triển bền
vững, Viện môi trường Nelson, Đại học Wisconsin, Hoa Kỳ với nhiều năm
kinh nghiệm về quản lý tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học,
biến đổi khí hậu đã đưa ra nhận định:
“Đồng Bằng Sông Cửu Long được kiến tạo bởi phù sa sông Mekong và hãy còn
rất trẻ. Vì thế, khi bị các con đập thủy điện giữ lại lượng phù sa bồi đắp,
khiến quá trình kiến tạo này bị đảo ngược và ĐBSCL sẽ tan rã”.
QUY TRÌNH PNPCA 3 GIAI ĐOẠN THAM VẤN
Cho dù theo Hiệp Định Sông Mekong 1995, không một quốc gia nào có quyền
phủ quyết / veto power nhưng các dự án sông Mekong vẫn phải trải qua thủ tục
tham vấn viết tắt là PNPCA bao gồm:
-- Giai đoạn I Thủ Tục Thông Báo [PN /
Procedures for Notification]: Ủy Hội Sông Mekong sẽ được chánh phủ liên hệ
thông báo chính thức về dự án.
-- Giai đoạn II Tham Vấn Trước [PC / Prior
Consultation]: với khoảng thời gian 6 tháng, nhưng nếu các nước thành viên chưa
đạt được sự đồng thuận thì khung thời gian này có thể được gia hạn.
-- Giai đoạn III Chuẩn Thuận [A / Agreement],
dự án sẽ khởi công khi đạt được sự chuẩn thuận của các nước thành viên.
Xayaburi là con đập dòng chính đầu tiên của Lào. Trên nguyên tắc dự án
Xayaburi phải trải qua cả 3 giai đoạn của tiến trình PNPCA, nhưng Lào thì đã
đơn phương tự thẩm định rằng tác động xuyên biên giới của đập Xayaburi đối với các
quốc gia hạ lưu là “không chắc sẽ xảy ra” nên không cần thiết phải kéo dài thời
gian Tham Vấn Trước. Và Lào đã bỏ qua Giai Đoạn III Chuẩn Thuận và cứ cho tiến
hành làm Lễ Động Thổ xây con đập Xayaburi trước sự ngỡ ngàng của các quốc gia
Mekong.
Rõ ràng, tinh thần Hiệp Định Sông Mekong 1995
ngay từ bước đầu đã bị Lào phá vỡ.
Để rồi, sau Xayaburi, Don Sahong là quân cờ Domino thứ hai đổ xuống.
Cách đây hơn ba năm (3/10/2013), Lào thông báo cho MRC về quyết định xây con
đập dòng chính thứ hai: Don Sahong, là một con đập rất nhỏ nhưng có tác hại vô
cùng lớn lao, gây lo ngại cho các tổ chức bảo vệ môi sinh.
Và vẫn cứ theo một "mẫu ứng xử thiếu nhất quán" của nhà nước
Lào: không nghe, không hồi đáp, vẫn tiến hành với tất cả sự thiếu minh bạch.
Con đập Don Sahong, tuy với danh nghĩa MegaFirst công ty Mã Lai đứng thầu nhưng
rồi đứng sau lại là một công ty xây đập Trung Quốc SinoHydro, Don Sahong thuần
tuý là một con đập Made in China.
Chánh phủ Lào chứng tỏ là đã không tôn trọng tinh thần của Điều 7 trong
Hiệp Ước Hợp Tác Phát Triển Bền Vững Lưu Vực Sông Mekong 1995: "Các quốc
gia thành viên ký kết cùng đồng ý là bằng mọi cố gắng phòng tránh, làm nhẹ hay
giảm thiểu những hậu quả tác hại trên môi trường do phát triển và xử dụng Lưu
vực Sông Mekong.”
Lào đã và đang đơn phương chọn quyền lợi riêng tư ngắn hạn muốn biến xứ
sở họ mau chóng thành xứ Kuwait Thuỷ Điện Đông Nam Á nhưng với cái giá rất đắt
phải trả của chính đất nước Lào và cả các quốc gia lân bang.
từ bao năm nay vẫn toạ lạc tại 12 phố Hàng Tre Hà Nội,
cách xa ĐBSCL
hơn 1,600 km [nguồn: photo by Lưu Ngọc Hà]
Cho đến nay những khuyến cáo của Uỷ Hội Sông Mekong / MRC đã tỏ ra là vô
hiệu. Và điều đáng nói hơn nữa, Uỷ Ban Sông Mekong Việt Nam vẫn cứ an nhiên toạ
lạc tại 12 phố Hàng Tre Hà Nội, chưa hề có một đường lối nhất quán ngăn chặn,
chống lại chuỗi những con đập thuỷ điện dòng chính của Lào, và vì ở xa họ đã
không nghe hoặc không muốn nghe những "hồi chuông báo tử", những
tiếng "đóng đinh trên nắp ván thiên" vẫn vang dội lên từ một ĐBSCL
đang tan rã và chết dần.
SÔNG MEKONG: MỘT TRỌN GÓI CỦA TRUNG QUỐC
Sự phong phú của hệ sinh thái sông Mekong chỉ đứng thứ hai sau con sông
Amazon, Nam Mỹ. Tiềm năng thuỷ điện của sông Mekong lên tới 60,000 MW.
Về phía Trung Quốc, nơi thượng nguồn Bắc Kinh đã hoàn tất 6 con đập dòng
chính, trong đó có hai con đập lớn nhất: con khủng long Nọa Trác Độ/ Nuozhadu
5,850 MW và con Đập Mẹ Tiểu Loan/ Xiaowan 4,200 MW, về tổng thể Bắc Kinh hầu
như đã hoàn thành kế hoạch thuỷ điện của họ trên sông Lancang, tên TQ của con
Sông Mekong và theo Fred Pearce, Đại học Yale thì con sông Mekong đã trở thành
tháp nước và là nhà máy điện của Trung Quốc.
Nhưng
không dừng lại ở đó, ai cũng thấy Trung Quốc có tham vọng chiếm đoạt nguồn năng
lượng điện và cả những tài nguyên hầm mỏ phong phú chưa khai thác của toàn Lưu
vực Sông Mekong.
Nhắc tới sự kiện Trung Quốc mới đây cho thành lập Khối Hợp tác Lancang -
Mekong, một cơ chế bao gồm 6 nước cùng sử dụng sông Mekong, nhưng đó chỉ là một
bước chiến lược trong đại kế hoạch One Belt One Road (OBOR) của Trung Quốc, vừa
tạo cho mình một hình ảnh hữu nghị nhưng thực tế là nhằm tăng thêm ảnh hưởng
đưa tới khống chế toàn bộ lưu vực sông Mekong. (4) Trung Quốc sẵn có khả năng
kỹ thuật, có nguồn tài chính hầu như vô hạn, Bắc Kinh thừa sức để gạt ảnh hưởng
của Hoa Kỳ và Nhật Bản ra khỏi lưu vực sông Mekong.
Phải thấy rằng Trung Quốc có cả một chiến lược "nắm trọn gói"
không phải chỉ riêng con sông Mekong, mà cả khối tài nguyên của toàn lưu vực.
Với nguồn thuỷ điện dồi dào, họ sẽ tận khai thác tất cả những vùng hầm mỏ
khoáng sản để phục vụ cho cơn khát năng lượng và nguyên liệu của họ.
Thay lời kết cho bài viết ngắn này, là trả lời cho câu hỏi của ký giả Lê
Quỳnh, Báo Người Đô Thị: "Việt Nam, cụ thể là Chính phủ, Ủy ban Mekong cần
có hành động cụ thể gì khác hơn để không lặp lại thất bại cũ?"
Người viết muốn nhắc lại một đề nghị, cần cấp thiết di chuyển Ủy ban
Quốc gia Mekong Việt Nam từ Hà Nội về ĐBSCL để cùng bắt tay hình thành một phân
khoa Mekong nơi Đại học Cần Thơ, giúp phái đoàn Việt Nam có một Hồ sơ Mekong
mang tính chiến lược nhất quán, có cơ sở pháp lý để từng bước đương đầu với
những vấn nạn trong "phát triển không bền vững" trong lưu vực Sông
Mekong, trong đó có Lào và đứng sau là TQ.
Phải thấy rằng Sông Mekong không chỉ là vấn đề song phương giữa hai nước
Lào và Việt Nam, nhưng cốt lõi là một sách lược Việt Nam đối với Trung Quốc ra
sao trong một toàn cảnh địa dư chính trị như hiện nay: từ Biển Đông tới Lưu vực
Sông Mekong, và còn phải kể tới: "Đạo quân thứ Năm" là tràn ngập
những công nhân Trung Quốc trên những vùng "nhượng địa" ngay trên
lãnh thổ Việt Nam.
Sự "sống còn" của Việt Nam, trong đó có ĐBSCL phải là ưu tiên
số một trong mọi nghị trình của Bộ Chính trị, của Quốc hội và của cả hội đồng
Chính phủ.
Đại hạn nơi ĐBSCL, rồi thảm hoạ huỷ diệt môi trường sống từ những bướu
ung thư như Formosa Vũng Áng, Bauxite Tây Nguyên là những vấn đề "sinh
tồn" của cả một dân tộc.
Trước mắt thấy được là một trận chiến môi sinh không tuyên chiến của
Trung Quốc nhưng thâm hiểm hơn là có tiềm ẩn một cuộc "chiến tranh sinh học" với sự đầu độc tích luỹ, từ chén
cơm tới tô cá, có thể đưa tới hậu quả biến thể Gene DNA / Gene mutation, với
khả năng làm triệt tiêu sức đề kháng của giống nòi Việt Nam theo cái nghĩa
"sinh học".
NGÔ THẾ VINH
California
24-07-2016
Tham
Khảo:
1/ Pak
Beng Hydropower Project construction to begin next year. Lao News Agency
14/07/2016 http://kpl.gov.la/En/Detail.aspx?id=14942
2/ Laos
PDR Breaks Ground for Xayaburi Dam, A Tragic Day for The Mekong and Mekong
Delta, Ngô Thế Vinh, 12/02/2012 http://vietecology.org/Article.aspx/Article/94
3/ The
Don Sahong Dam Unmistakable Fingerprints from China. Ngô Thế Vinh, 10/25/2015,
VEF http://vietecology.org/Article.aspx/Article/119
4/ Phân
tích Chiến lược Trung Quốc về Hợp tác Lancang-Mekong
Thực
thi phát triển bền vững hay chiếm lĩnh ảnh hưởng chính trị và kinh tế lưu vực
Phạm
Phan Long P.E, 04/ 2016 http://vietecology.org/Article.aspx/Article/139
5/ Lao
Deputy Minister reviews AIT testing of Xayaburi Hydroelectric Power Project;
AIT Oct 25, 2012 http://203.159.12.32:8082/AIT/news-and-events/2012/news/lao-deputy-minister-reviews-ait-testing-of-xayaburi-hydroelectric-power-project/
6/ Laos
Turns to HydroPower to be Asia’s Battery; Jared Ferrie, The Christian Science
Monitor, July 2, 2010
No comments:
Post a Comment