BỤI, RƠM VÀ LÔNG CHIM

Chu Thụy Nguyên

Lonely Singer. Source: Internet

1.

Dạo gần đây, đã nhiều lần Du hối hả lật tung hết mọi thứ mỗi lúc hiếm hoi quay về căn nhà nhỏ trên đồi. Những lúc như vậy Du chẳng hề cảm thấy lạnh tanh hay bất kỳ mùi ẩm mốc nào như lệ thường bước vào những căn nhà bỏ hoang quá lâu. Căn nhà này một thời từng là tổ ấm, nơi Du từng mày mò ăn học, nỗ lực thành đạt, kể cả việc chớp lấy thời cơ. Ký ức vẫn như còn đọng lại mập mờ trên các bức tường khô xám, hay như khói sương còn lãng đãng trên trần nhà. Một ít tiếng trầm đục như vẫn đang ẩn trốn đâu đó trong ngách kẹt, giữa tủ và vách. Tiếng thạch sùng tặc lưỡi trên gác lửng, tiếng tắc kè bên ngoài chái bếp. Và thi thoảng, mùi tóc gội mộc bởi duy nhất hương bồ kết từ mái tóc người tình mỗi khi ghé thăm. Kệ sách đầy bụi vẫn khiêm nhường nép vào một bên tường, vẫn im lìm cưu mang trên lưng, trên vai nó biết bao phát kiến độc đáo của tâm hồn. Các thuyết lý giả định thời thượng, vô số các dòng mạch tư tưởng, nếp nghĩ từ các tiền bối một thời. Chen chúc nhau ở đó cũng không hề thiếu các hố thẳm, đáy vực, hoặc chót đỉnh các thuyết lý, cho đến từng tập vụn vặt các tạp văn thượng vàng, hạ cám, lẫn lộn với từng pho dày nặng ký tư tưởng của rơm rác không tưởng. Cũng luôn có, dù thật hiếm hoi, các tập đầy bụi mờ dạy cách làm người tử tế và tập luận bàn về nhân cách con người sau thời kỳ từ quan. Không gian thật khiêm tốn, nếu không muốn chê trách là quá lu mờ, khiếm khuyết những mảng dành cho liêm khiết, chính trực, chí công và vô tư. Bên cạnh đó, các bạn sẽ không khó lắm để nhận ra các xảo thuật để làm sao thành công trong phỏng vấn, bí quyết giúp bạn đoạt lấy chức CEO trong tay đối phương có vây cánh, chìa khoá giúp bạn chinh phục trái tim vị Tổng Giám Đốc khá độc đoán và khắc nghiệt... Hơn lúc nào hết, Du đang ước muốn cỗ máy thời gian có thể nào quay ngược lại, chỉ bởi Du đang tha thiết muốn tìm lại chính mình, và phải là chính mình, mẫu hình của sự chân thật và lương thiện thời sinh viên, chứ không phải bất cứ hình thức của một con vụ, hoặc con rối nào trong bất cứ bàn tay ai, hoặc bàn cờ được hoạch định nào.

2.

Trên chiếc kệ bám đầy bụi đó, bạn sẽ dễ dàng nhận ra vô số các con đường, cùng với biết bao lối rẽ đã được bọn tiền nhân từng lập trình hay đồ hoạ sẵn. Bọn ấy may ra đã “sinh phùng thời”, đã khởi đi và đến đích. Cũng không hề thiếu bọn vừa bất tài, vô tướng, lại vừa thiếu chiếc ô màu cần thiết nên đã chua chát nếm mùi tẩu hoả. Đồ hoạ rôm rả thuở ban đầu, sau đó có khi chỉ là những khung sườn trơ xương, trống toác, hoặc những khung sườn do kết cấu nhồi độn rơm rác, hoá ra không tưởng, và đương nhiên chẳng bao lâu sau hoá thành những ngôi nhà ma rợn người, phế bỏ, hoang sơ. Từ những thất bại đau đớn và chua chát ấy, chính họ cũng đã trơ lì, chai mặt, ngồi xuống mày mò điều chỉnh và hiệu đính lại các công trình đào tạo rỗng kiến thức, trọng tâm chỉ để biến người trở thành các robots vâng phục tuyệt đối của mình. Chính Du đã sớm ngã quỵ, và sớm nhận biết mình bây giờ chẳng qua cũng chỉ là một con robot bất đắc chí, phiêu linh trong tay kẻ điều khiển dốt nát nhưng đầy tham vọng. Một tên học trò trì chí như Du, từng mày mò học, và học như những con sâu gạo miệt mài, cố bòn rút, cạy cựa, tích luỹ, chuyên cần, bởi nghiện ngập dần các lời khuyến dụ và nhồi sọ của bọn trưởng bối dốt đặc. Đáp số họ tự mặc định luôn là hương mật ngọt, là ảo ảnh tô chuốc cho các vai ông nghè, ông cống, các quan lại quyền thế, nghĩa là bậc ăn trên ngồi trốc, chỉ biết khè ra oai, thét ra lửa, từ đó chả mấy chốc họ cam kết rằng những chú bồ câu mới ra ràng như Du cũng sẽ tập tễnh ho ra bạc, khạc ra tiền dễ như chơi, nếu biết răm rắp một đường một đạo. Thế rồi trời bất dung gian, cùng đích của một kẻ sĩ lỡ thì, một tín đồ ngoan đạo nhưng không lọng che, bất ngờ buộc phải rẽ sang một lối khác. Một lối chẳng phải là đường tránh lẽ ra phải đặt trạm BOT, mà là một con hẻm bất chợt tối om om khiến ông chẳng ra ông, thằng không ra thằng, lỡ thầy lỡ thợ lỡ cu li một cách thật vô duyên. Từ đó Du bất chợt hoá thành một thanh niên ngờ nghệch, hoặc giống hơn hình ảnh của một gã thầy tu bất đắc chí, cứ thập thò chân trong chân ngoài, không dứt khoát kề bên khung cửa xuất.

3.

Cũng kể từ dạo ấy, mỗi lần quay lại căn nhà nhỏ trên đồi - nơi chàng thanh niên mới lớn đầy lý tưởng từng văn ôn võ luyện, từng không ít lần cam tâm dũa mài kiến thức độc đạo dưới trăng, và cũng từng câm lặng nhìn cuộc tình mới lớn đẹp như thơ của mình choàng khăn, khoác áo ra đi (vì chẳng người con gái nào có thể kiên trì chờ cho giấc mộng bất định của chàng lãng tử được nuôi triền miên, nhưng không bao giờ thấy phút viên mãn) - chỉ để điên cuồng lật tung mọi trật tự, đối với Du, là giây phút chính thức xác nhận mình bại trận, một cuộc bại trận trong trí tưởng điên rồ và sai lệch của một thanh niên mơ cầm lấy thanh đao đồ tể, tập chém xối xả xuống tầng lớp thần dân tuyệt tận, khố rách áo ôm. Một giấc mơ điên cuồng không khác chi cảm xúc lay gọi các oan hồn đang theo bén gót Du vào nhà, bám đu trên đầu hồi, ngả ngớn bên rèm cửa sổ, trên chảng cây, ngọn cỏ quanh vườn, ân oán như sẵn sàng thách thức. Xới tung có lẽ vừa là hành vi tỏ ra điên cuồng hối tiếc, nhưng chưa bao giờ là hành vi tha thiết muốn tìm lại chính mình chân chỉ hạt bột như manh giấy trắng năm xưa. Nhiệt huyết của một tầng lớp thanh niên u mê chưa bao giờ giúp Du sáng suốt xới tung nhằm mục đích lần ra đầu mối của sợi dây mê hoặc vô hình đã buộc, đã lôi, đã kéo mình vào con đường mà mình phải luôn ghìm nhau, tranh đoạt, đấu đá, hất cẳng, đội – đạp, bợ – nâng, phù thịnh, thậm chí sẵn sàng hạ thủ người đồng đội với mình chỉ mới hôm qua... Xới tung của Du ở đây chẳng qua chén tiệc lẽ ra được mời bỗng bị hất tung ra sân cho lũ chó ngao đang hám mồi. Và xới tung bởi lửa tham sân bừng bừng đã tố giác Du vô hình trung tha thiết mong được cột buộc mình thành bó cùng với các nhóm uổng tử oan hồn, hết đời này chẳng thể siêu sanh chỉ vì các miếng ăn có từ vô vàn nhẫn tâm cướp đoạt. Cơ trời xưa nay luôn mở ra thật đúng lúc, khi những kẻ từng gắn bó đồng tịch đồng sàng lại vì ham hố cướp bóc mồ hôi, nước mắt của đám thần dân đến tận cùng khố rách áo ôm, nhưng chia chác nhau bất xứng, lạnh lùng lưu huyết nhau giữa chốn ngai vàng, điện ngọc. Ngẫm lại, Lord Byron khá thấu tình đạt lý khi viết:

“Men think highly of those who rise rapidly in the world; whereas nothing rises quicker than dust, straw, and feathers.”

(Tạm dịch: “Con người thường tôn vinh những kẻ nhanh chóng trèo cao lên nấc thang danh vọng; trong khi đó chẳng có thứ gì bốc lên cao nhanh hơn bụi, rơm và lông chim.”)

CHU THUỴ NGUYÊN

(Tiền Vệ. Org)