Thursday, December 31, 2020

THE ROSE

Ngô Tịnh Yên
 

 
Mượn lời bài hát "The Rose" cho một năm qua đầy đau thương ảm đạm:
 
Khi đêm tối quá cô đơn và con đường ôi sao quá dài!
Và bạn nghĩ rằng tình yêu chỉ dành cho những ai mạnh mẽ và may mắn
Hãy nhớ rằng trong mùa đông, sâu dưới lớp băng tuyết kia
Tiềm ẩn hạt mầm, mà ánh nắng yêu thương của mùa xuân sẽ làm nở ra một đóa hồng.
 
When the night has been too lonely and the road has been too long
And you think that love is only for the lucky and the strong
Just remember in the winter, far beneath the bitter snow
Lies the seed, that with the sun's love in the spring becomes the rose.
NTY
(t Facebook)

PHIÊN BẢN NẮNG

Ngô Nguyên Dũng
 
Tranh Ngô Nguyên Dũng
 
1. PHIÊN BN BI QUAN
 
- phản hình thức
 
dưng không
nắng bỏ đi hoang. sân vàng rụng lá,
ngỡ ngàng cây trơ. chiều,
mưa lạ mặt
thẩn thơ. rụt rè xin đọc
mấy tờ thư xưa. chữ không
nhận rõ mặt, vừa. xòe lên
chút lửa như chưa
thuở nào. thấy tâm hóa
tưởng hư hao. gấp tờ thư,
nỗi nhớ cào rách đêm.
 
- hình thức cổ điển
 
dưng không nắng bỏ đi hoang.
sân vàng rụng lá, ngỡ ngàng cây trơ.
chiều, mưa lạ mặt thẩn thơ.
rụt rè xin đọc mấy tờ thư xưa.
chữ không ngận rõ mặt, vừa
xoè lên chút lửa như chưa thuở nào.
thấy tâm hoá tưởng hư hao.
gấp tờ thư, nỗi nhớ cào rách đêm.
 
2. PHIÊN BN LC QUAN
 
- phản hình thức
 
dưng không
nắng gõ cửa về. sân và cây lá
đắm mê, có lần. nào,
mưa run rẩy
sợi mềm. mại, ròng ròng chữ
đẫm dòng mực đêm. loé lên
chút sáng chưa quên. mùa tâm 
tưởng đã bấp bênh,
ý mòn. mỏi xin ngụm
nắng hoàng hôn. hiện thân chấp chới
linh hồn rất xưa.
 
- hình thức cổ điển
 
dưng không nắng gõ cửa về.
sân và cây lá đắm mê, có lần
nào, mưa run rẩy sợi mềm
mại, ròng ròng chữ đẫm dòng mực đêm.
loé lên chút sáng chưa quên.
mùa tâm tưởng đã bấp bênh. ý mòn
mỏi xin ngụm nước hoàng hôn.
hiện thân chấp chới linh hồn rất xưa.
 
NND
(12.2020)
 

Wednesday, December 30, 2020

TRANH TRƯƠNG VŨ

 
Cuối Năm Đùa Với Sắc Màu


TRỐNG TRẢI

Nguyên Yên

Tranh minh họa của Ann Phong
 
là sự vắng mặt của thứ từng hiện diện
sự im lặng sau tiếng nói hằng thân thiết
là khoảng trống đã một lần tràn đầy
là máu trong tim – ngưng chảy
 
là bầu trời vắng sao
đêm hoang vu không đèn
con đường thênh thang vô định
giấc mơ chưa thức - đã quên
 
là lý tưởng sụp đổ
giải Nobel hòa bình bị thu hồi
người ôm bom nổ banh xác
không để lại lý do, chính kiến
 
là thả rơi linh hồn
giữa những vách đá hẹp
chung quanh chẳng thấy đài tưởng niệm
không đền ma quỷ thần thánh
 
là sự mỏi mệt tận cùng
chẳng còn điều gì kích động được ký ức
câu chuyện không nghe, không kể
nốt nhạc im hơi, bặt tiếng
là khi nước mắt khô đi
mọi thứ đều trở nên dư thừa
hiểu biết càng vô hiệu
những đốm loang không thể tẩy xóa
 
là khi đời sống không còn khiếp đảm
vết thương không hút tỉa
khuôn mặt người thương không còn diện mạo
sự trống rỗng không ngừng đục khoét
 
là chốn cuối cùng sau mọi sự hủy hoại
của một lần, một thời tín ngưỡng
tình yêu, con đường, ánh sáng, bản nhạc
cả bóng tối cũng không buồn nấn ná
 
là sự dừng lại – vĩnh viễn
ở đây – hay bất cứ nơi đâu
 
NGUYÊN YÊN
cuối năm 2020
 
 

Tuesday, December 29, 2020

LIỀU MẠNG

Lê Chiều Giang
 
Leonid Alfremov - oil painting
 
Đã không mơ một
Anh hùng trác bạc
Vung kiếm đao
Quét sạch chiến trường
Càng không thích những
Kim vàng óng ánh
Chẳng đeo mang
cho nặng tay thêm
 
Ta yêu người,
Trái tim rự̣c rỡ
Đã bao phen
Chết.
Bởi Điêu Thuyền
Có lắm khi cười vang giữa chợ
Đâu cần ai?
Chẳng.
Vỗ ngực, xưng tên.
 
Ta mê người
Trái tim liều mạng
Dốc hết giang san :
Một môi cười
Thế giới?
Nhỏ như vài chiếc lá
 
Giật mình,
Ta
Chắc phải....yêu thôi.
 
LêChiềuGiang

MÓN SÚP MARSEILLE

Tố Nghi
 
Marseille. L'étoile bleue
 
Miếng ăn miếng uống bỏ miệng mỗi bữa, khi mang sắc thái đậc thù dân tộc liền được dán nhãn văn hóa, kêu bằng văn hóa ẩm thực. Thí dụ điển hình văn hóa ẩm thực Việt nam chắc phải là nước mắm, cũng bởi biển cả sông ngòi chỗ nào cũng thấy, cá lưới lên ăn hổng hết rồi mới chế biến để dành y hình nước mắm là cá ngâm muối mặn một chập cho rữa ra rồi chắt nước đóng chai. Nước mắm tiếng là thổ sản việt nam, nhưng theo chơn các di dân Việt sang đất Thái, nên nước mắm made in Thailand tại chợ Á đông rất nhiều, còn nhiêu hơn hàng made in VN nữa lận.
VN còn có cù lao hay lẩu, một loại canh thịt cá hay đồ biển, thả thêm rau củ, dọn ăn nóng (ngay trên hỏa lò), tên gọi theo chất đạm (protid) thịt cá trong trỏng, thí dụ lẩu dê, lẩu cá, lẩu đồ biển, lẩu thập cẩm... v.v.
Ra ngoại quốc còn nghe có lẩu thái, hổng biết lẩu thái khác lẩu việt ở khoản nào, bị tui chưa từng có dịp ăn qua.
 
Tây cũng ăn lẩu. Lẩu tây sêm sêm lẩu Việt, nhưng chặng đường hình thành có hơi khác.
Lẩu tây xuất phát từ đất Provence. cực nam Phú lãng Xa, có tên gọi bouillabesse, nôm na là súp xà bần.
Hải cảng Marseille, thuộc Provence, nằm ngay bờ địa trung hải, nghề chánh là chài lưới. Tôm cá lưới về ăn không hết, hay các loại cá ế ẩm vì nhiều xương, người ta mới đổ vào nồi hầm nung cho rục, thêm rau củ, thành súp. dễ chan dễ húp, ăn với bánh mì nướng bơ tỏi. Súp có tên gọi mộc mạc “xà bần xứ Mạc- bouillabesse marseillaise”. Lâu dài về sau, món súp ấy được mang ra dán nhãn “quốc hồn quốc túy” để hấp dẫn “vị hiếu” (lưỡi và vòm hầu) thực khách.
Rồi món súp nội địa ấy được upgrade thành international, nghĩa là trình diện nó đúng đẳng cấp quốc tế.
Đám thợ nấu, thợ nếm và thợ viết xứ Mạc mới xúm lợi thành lập vài ba hiệp hội, qui định những tiêu chuẩn nấu súp cần có và phải có. Súp không theo chuẩn mực đề ra sẽ xếp loại tầm thường, hổng ngon hổng sang, hổng phải súp xà bẩn chính danh đất Mạc.
Và người ta thường khi do tò mỏ, đã phải ép lòng vét túi để nếm thứ cho biết để còn ăn nói với thế giới.
Trong một buổi chiều tháng năm tắt nắng, vợ chồng tui đã húp món súp này tại một quán ăn ngay bến tàu bên bờ hải cảng. Húp súp bằng hết cả linh hồn và trí khôn hầu huy động toàn bộ thị giác khứu giác vị giác. cốt nắm bắt cho ra cái tinh hoa của món ăn dân tộc ấy, để rồi... ngó nhau chưng hửng, não nề.
Kinh nghiệm nếm súp xà bần nó thế này :
Ngó chén súp hổng bắt mắt, nó đùng đục lờ lợ xám xám y chang màu mắm ruốc pha - nêm thêm safran thì màu ngả vàng, bắt mắt hơn được chút nẹo - Hương của nó hổng bắt mũi, cốt giữ cái tanh tưởi sang trọng của đồ biển - theo như một tên nhà báo lẻo mép, chuyên nghiệp tán láo ăn tiền - Nó thiếu hẳn vị, còn bằng như có thì là một vị hổ lốn, đúng như tên gọi xà bần. Thực khách (tui ha) thất vọng quá chời. Và người móc hầu bao (tướng công ha) thinh không xì xổ tiếng lạ – nghe nói đây là loại cổ ngữ Đan Mạch, một trong những nước hàng đầu thế giới về dân chủ theo như bảng xếp hạng mới đây -
Thế giới truyền thông tại Mỹ chừ y chang nồi súp xà bần đồ biển đất Mạc, một so sánh tưởng là khập khiễng mà hoàn toàn chánh xác. Chủ nhơn thiệt sự của đất nưóc. tức những người dân, thường khi không để ý chuyện chánh trị cho lắm, đảng nào lên nắm quyền cũng vậy, cũng là đày tớ do chính ta chọn ra để phục vụ cho ta. Hết hợp đồng thuê mướn, nếu nó được việc thì gia hạn thêm, còn bằng như chẳng được việc thì kiếm đứa khác. Và theo như chu trình hướng gió tính xưa rày, hợp đồng ấy trung bình là 8 năm, sai biệt nếu có sẽ tùy vào thành tích và chứng tích vương triều lãnh đạo.
 
Nay thì...
Tin tức biến động và biển chuyển thiệt dồn dập, được phóng viên báo chí truyền thanh truyền hình và internet tới tấp khai thác, tới nỗi ta tẩu hỏa nhập ma vì tiêu hóa hổng kịp. Rồi ta sanh lòng ái ngại, không rõ cái đệ tứ quyền của truyền thông báo chí đang đi lên hay thụt lùi nữa lận.
Lẽ ra...Việc trước mắt cần làm của cả hai bên, là sáng suốt nhìn thấy cái mạnh cái yếu, cái sơ sẩy thiếu sót nếu có, rồi sửa đồi củng cố lực lượng hầu sẵn sàng cho keo tới, thay vì kéo tô huýt thi nhau om xòm thổi.
Vì rằng... Những đứa được tô huýt chiếu cố ấy, hoặc chúng vốn có bịnh ngặt nên điếc đặc, hoặc chúng nghe nhưng cố đấm ăn xôi, măt trơ trán bóng phớt lờ, tỉnh bơ bản trường ca chó sủa mặc chó. đường ta ta cứ đi.
Những trự đang hăng hái say sưa thổi trong truyền thông cả hai bên ấy, hầu như đã quên phứt một điều sơ đẳng, rằng chỉ cần thổi sai một lần cũng đã đủ để trung hoà luôn chín lần thổi đúng trước đó. Bởi lẽ... lóngrày... tiếng tô huýt đã làm người nghe ứ hự.
Chánh trường sôi động xứ mỹ đang giúp vui nhơn loại, nuôi sống không chỉ đám báo chí lá cải chuyên nghiệp trong nước, mà còn luôn toàn thế giới. Theo tinh thần “we are number one”, cái chi mỹ cũng đứng đầu, ngay cả... chuyện nhớt ! Nói cho cùng, chuyện number one là có thiệt, cả tiếng lẫn miếng, cả chì lẩn chài, chẳng thế thì mắc mớ chi toàn trái đất đã sôi sục theo.
Từ hơn nửa năm nay, vì em covid hồng nhan họa thủy, công dân xứ Mỹ nói riêng và công dân thế giới nói chung, đã bớt nghe chuyện thời trang ẩm thực, chuyện ai date ai đá ai trong đám qúi tộc thượng lưu nghệ sĩ lực sĩ celebrities v.v... nay còn phải nghe thêm chuyện bầu cử tổng thống Hiệp chủng quốc tới hoa mắt nặng đầu, trào máu họng, do được lôi ra khoản đãi ê hề tới bội thực, những đĩa thức ăn nấu nướng nặng bụng và nặng mùi, có giấy với các gam màu sáng rỡ bọc ngoài, và có nhãn BIO to đùng hạp fashion, linh đình rổn rảng cốt kích thích thị hiếu cảm quan mãi lực tiêu thụ.
Bầu cử đã xong, nhưng kết quả y hình tới nay chưa có.
Gay cấn hấp dẫn còn hơn trường thiên tỉểu thuyết kỳ tình võ hiệp trung hoa, suspense kinh dị nhiều lần
hơn phim Hitcock!
TN
 

TRANH ĐINH TRƯỜNG CHINH

 

Thà như giọt mưa

Tranh sơn dầu Đinh Trường Chinh


Sunday, December 27, 2020

TỪ TẾNG HÓT CHIM HỌA MI. MỘT ĐÊM MÙA ĐÔNG

nguyễnxuânthiệp
 
Nightingale with roses.
Source: Rebecca east
 
đêm mùa đông
một cơn ác mộng. đánh thức tôi
vào lúc 2 giờ rưỡi sáng
em. em có chờ tôi. trên ngọn đồi sương tím
sao mãi hoài tôi đợi
mong. gặp lại nhau. một ngày nào
tôi nằm. nghiêng tai. lắng nghe
dường như trong vòm lá. tối. ngoài khung cửa
có mảnh trăng thượng huyền. và tiếng chim họa mi
hót
tiếng chim họa mi
từ thơ. tomas transtromer
trong đêm khuya
cất lên. lảnh lót
không hề run rẩy. sợ sệt
tiếng chim họa mi hót
như lời trẻ reo. ngoài nội
ôi. tiếng chim họa mi. đến thăm tôi
ý chừng thấy tôi cô đơn. tuyệt vọng
 
3 giờ sáng
biết không thể nào ngủ lại được
dậy. đi đái
bước ra ngoài studio
bật còm-pu-tơ
nhìn thấy lại hồ nước. với bóng những vùng hoa lavender. màu tím. phản chiếu. 
                                                                            những lời tĩnh lặng. của vầng trăng
rồi đọc lại email của huế xưa
anh bấm vào attachment
và nghe. mỹ linh hát. mây bay qua. mây bay qua. rừng tùng yên tử. đỉnh phù vân
 
bỗng từ đâu gởi tới. lời nhắn của thảo nguyễn
với một cái link
one hundred years in 10 minutes
của donolinio studio
đầu tiên. mở ra
biển xanh. mây trắng. và những con sông hiền từ. chảy
ôi. giấc mộng bình yên
của mặt đất này
nhưng rồi tàu titanic. với những con người hạnh phúc. vỡ tan trên vùng biển giá băng
khoảnh khắc
bão tố dấy lên. chiến tranh. hung bạo
chia tay nhau trên sân ga
mẹ kiếp. lệ rơi. những vuông khăn vẫy
nhớ. ngày nào em tiễn đưa tôi. cũng trên một sân ga
đường phố. trong mưa. vỡ. mặt người
 
nhìn xa
cánh đồng flanders. bông poppies. tuyết. và đại pháo
ầm vang
những trận chiến đi qua địa cầu
những tên độc tài. hò hét
 
ôi. thương biết bao. hình ảnh albert einstein
và thánh gandhi. gầy còm
đâu rồi. mẹ teresa
 
người đi lớp lớp. lao vào. lửa khói
những họng súng. đàn chó ngao
cách mạng tháng 10 nga
rồi lenin chết. những chùm râu màu đỏ. mưa
những người yêu nhau. rời tay
rồi vạn lý trường chinh
nạn đói ở trung hoa
đâu rồi. bóng hạnh phúc. của tôi và em. của tất cả mọi người
không thấy cây và trái. của vườn địa đàng
không thấy nụ cười. trên môi trẻ nhỏ
một trăm năm. không thấy mái trường và màu hoa phượng
không một ngày bình yên
chỉ phút giây ngắn ngủi. trong trận cầu world cup 1954. ở thụy điển. đức thắng hungary 3-2
ôi. tôi muốn bay lên như trong tranh chagall
cùng với em và nửa vầng trăng
lovers with half moon
hay đọc thơ apollinaire
ngồi với lou trong cà phê vieux carré. hôn nhau
nhưng chỉ thấy chiến tranh
và những cuộc nổi dậy
spanish civil war
ôi. giá như được nghe tiếng đàn guitar của lorca
em. em còn đứng hát trên đồi cỏ tía
sao không có tiếng hót của chim họa mi. trong đêm loài người
không. 100 năm. không hề nghe thấy
chỉ có những khúc quân hành. cháy họng
bom nguyên tử nổ ở hiroshima. và nagasaki
bom hơi ngạt, những bông nấm khổng lồ. màu tím đỏ
động đất. sóng thần. bão tố. tornado
cuộc chiến diệt chủng ở rwanda
những cánh đồng của tóc và môi khô
những trận gió của gai nhọn
ở đâu. ở việt nam tôi
 
don’t cry for me argentina
đừng khóc cho tôi argentina
đừng khóc cho tôi việt nam
tôi đã khóc
trên màu hoa phượng
trên cánh đồng dã quỳ. ở oklahoma
em. tôi không đủ lời hung dữ. để nói hết
đù má. mày sự. sao mày chết. nằm đó. vợ con mày khóc. buổi chiều ở nghĩa trang cà đú*
 
100 năm. những trận gió hung bạo đi qua địa cầu
người ta tuyên dương trí tuệ
chuyến bay đầu tiên của charles lindberg
con người đặt chân lên mặt trăng
chiếc xe. như đồ chơi trẻ con. chạy loanh quanh. trên sao hỏa
người ta tuyên dương trí tuệ của loài người. nhưng không tuyên dương hạnh phúc và mặc niệm khổ đau
chỉ một lời hô “kéo sập bức tường kia xuống”. bức tường berlin sụp đổ. sau khi đã bao người. chết. dưới chân tường. và nước mắt rơi
thiên niên kỷ thứ ba vừa kịp bừng lên ánh sáng. chưa thấy người người múa hát ôm nhau nhảy trên quảng trường, thì đã nổ ra sự biến 911 với tòa tháp đôi sụp đổ. hàng ngàn người chết. tiếng kêu khóc trên đường 
mây bay. mây bay qua. trên đỉnh ngọn phù vân
 
tôi đi tìm. trời mạn đà la. như trong kinh phật. nhưng không tìm thấy. chỉ thấy em. đứng dưới bầu trời nhiều mây xám. tay cầm nhánh iris rũ tàn. ngày cây xuống tóc tà huy. và em khóc
mùa xuân ả rập và cách mạng hoa nhài. chưa kịp nở trên môi cười. thì động đất và sóng thần ở nhật bản
nước mắt thay nụ cười
đoạn video. ngừng lại
sao. sao không thêm vào vụ nổ súng ở trường sandy hook. thành phố newtown. connecticut. ngày thứ sáu 14 tháng 12 năm 2012. với hình ảnh những cô giáo đem thân che đạn cho các học trò nhỏ. và sân trường mấy ngày sau đầy những con gấu bông nhiều màu. cùng bóng những thiên thần bằng giấy có cánh. bay lên
 
bây giờ là tháng giêng. 2013
 
cám ơn em đã đến và đã chia tay
 
mùa này chim én còn bay dưới mái lầu hotel du parc
ở một góc phòng, chiếc piano cũ vẫn còn
cô ca sỹ. đứng xõa tóc. hát
và bóng người nhạc sĩ. gầy. lướt tay trên phím đàn
bản dạ khúc. của lê uyên phương
đã chết
 
tôi bỗng thấy mình ngồi trên chiếc xe ngựa. cùng balakirev**
băng băng. trên những phiến đá lót đường. thời nga hoàng
trong tiếng quạ kêu
với chiếc đồng hồ chỉ năm
và cánh đồng. có chiếc cày ai bỏ quên. như con chim gãy cánh
xa xa. con tàu rỉ sét. trong eo biển khô
những tiếng động thời gian. bỗng ngừng im
các thủy thủ trên tàu trao cho balakirev một cây đàn cổ quái
và bảo
ông sẽ không chết. nếu ông chơi nhạc
 
Jan 20. 2013, sau một đêm không ngủ
NXT
 
*Thơ Phạm Nhã Dự khóc bạn thơ Tô Đình Sự chết trong chiến tranh Việt Nam
** Balakirev: (1837- 1910), nhà soạn nhạc danh tiếng người Nga, người đã ảnh hưởng đến Tchaikovsky (1840-1893) khi nhà soạn nhạc tài hoa này sáng tác nhạc kịch Romeo and Juliet. Đoạn này viết theo bài Giấc Mơ Của Balakirev, thơ Tomas Transtromer, từ bản dịch của Cao Thu Cúc trên Văn Chương Việt.
 
 
Art not war. Source: Internet

Saturday, December 26, 2020

HÃY ĐỨNG BÊN TÔI. STAND BY ME

 
Roger Ridley và ngh sĩ nhiu nơi trên thế gii
 
Roger Ridley. stand-by-me
 
No matter who you are
No matter where you go in your life
At some point you’re going to need
Somebody to stand by you.
 
When the night has come, and the land is dark
And the moon is the only light we will see
No I won’t be afraid, no I-I-I won’t shed one tear
Just as long as the people come and stand by me.
And darlin’ darlin’ stand by me, Ooo stand by me ...
 
Bất kể bạn là ai
bất kể bạn đi đến đâu trong cuộc đời này
vào một thời điểm nào đó
bạn sẽ cần một người bên cạnh…
và khi màn đêm buông xuống
khi mặt đất trở thành tối tăm
chỉ còn ánh trăng soi trên đường
không. tôi sẽ không sợ hãi
không bao giờ sợ hãi
khi người đến bên tôi
ôi yêu dấu em. hãy đứng bên tôi. hãy đứng bên tôi
và cho dù bấu trời trên cao kia sụp xuống
và núi kia bị cuốn trôi ra biển
thì em ơi
tôi sẽ không khóc. không rơi lệ
khi có em. có em mãi mãi đứng bên tôi
đứng bên tôi…
NXT

Xin bấm vào link  
 
 

IN THE BLEAK MID-WINTER.TRONG U ÁM ĐÊM ĐÔNG DÀI

Ý thơ: Christina Rossetti (1830-1894) 

Giai điu: Gustav Holt (1874-1934)
 
Winter night. Source: Internet
 
1
In the bleak mid-winter
Frosty wind made moan,
Earth stood hard as iron,
Water like a stone;
Snow had fallen, snow on snow,
Snow on snow,
In the bleak mid-winter,
Long ago.
 
Our God, Heav’n cannot hold him
Nor earth sustain;
Heav’n and earth shall flee away
When he comes to reign:
In the bleak mid-winter
A stable-place sufficed
The Lord God Almighty
Jesus Christ.
 
What can I give him,
Poor as I am?
If I were a shepherd
I would bring a lamb,
If I were a Wise Man
I would do my part,
Yet what I can I give him,
Give my heart.


Li Vit: Ian Bui
 
1.
Trong u ám đêm Đông dài
Cơn gió rên từng hơi
Có tiếng khóc của con Người
Trong giá băng ngập trời
Xuyên màn đêm tuyết trắng đầy
Những cánh hoa không lời
Trong u ám đêm Đông dài
Đêm Chúa Con chào đời
 
2.
Người đã đến với nhân loài
Dương thế bao trần ai
Trong đêm vắng tiếng ru hời
Quanh giấc mơ miệt mài
Chiên lừa lặng im đứng ngồi
Ngắm chiếc nôi không rời
Trong u ám đêm Đông dài
Đêm Chúa Cha làm người
 
3.
Ta không có chi cho Người
Manh áo tơi sờn vai
Chỉ có mỗi trái tim này
Xin hiến dâng cùng ngài
Thiên thần vinh danh cõi trời
Tiếng ca đến bên đời
Trong u ám đêm Đông dài
Môi bé thơ mỉm cười 
 
IANBUI
2020.12.25

Xin bấm vào link để hân thưởng