ĐÁNH MẤT CẢ NIỀM TIN

Đoàn Minh Đạo.

 

Hình Záviš Kalandra

 
THÁNG SÁU nhớ về Záviš Kalandra (10 tháng 11 năm 1902 – 27 tháng 6 năm 1950) là một nhà sử học, nhà phê bình sân khấu và nhà lý luận văn học Tiệp Khắc...Ông bị Gestapo bắt vào năm 1939 và bị cầm tù cho đến năm 1945 trong nhiều trại tập trung khác nhau. Sau chiến tranh, ông bị coi là một người theo chủ nghĩa Trotskyist và bị buộc tội là thành viên của một âm mưu lật đổ chế độ Cộng sản. Ông đã bị kết án tử hình cùng với các đồng phạm của mình, Milada Horáková, Jan Buchal và Oldřich Pecl, vào ngày 8 tháng 6 năm 1950 và bị xử tử bằng cách treo cổ.
 
Paul Éluard nhà thơ Cộng Sản Pháp từng ca ngợi Joseph Stalin trong các bài viết chính trị của mình, thậm chí còn viết một bài thơ cho tên đồ tể ấy! Tôi hết muốn đọc "Kinh đô thống khổ" (Capitale de la douleur) của ông. Nhà văn Milan Kundera kể lại rằng ông đã bị sốc khi nghe tin Éluard công khai tán thành việc treo cổ bạn là nhà văn Záviš Kalandra ở Praha vào năm 1950. Ta không thể hiểu một nhà thơ đã xót thương ngay một cành hoa "...Tại sao khóc than một đóa hoa khô/ Và sao tiềc thương bông tử đinh hương?/ Tại sao thương cho một cánh hồng hổ phách?...." lại đồng tình với cuộc hành quyết bạn mình vì bất đồng chính kiến, đó là một cú đánh làm tan nát toàn bộ hình ảnh của chúng ta về thế giới. Tôi mất niềm tin trước chủ nghĩa đấu tranh, trước phân biệt chủng tộc, trước chiến tranh phi nghĩa .. và bài thơ của tôi :
 
 
ĐÁNH MẤT CẢ NIỀM TIN
 
Khi sợi thòng lọng xiết lên trên đài giảo hình Czech
Và đôi chân người bơi trong không
Đạp vỡ vụn hình tượng loài người
Sự chết uyên bác thăm dò mọi nơi chúng đến
Kinh cầu hồn Záviš điểm những vần thơ vô nghĩa chìm
“Kinh đô thống khổ”
Từ huyệt đêm Auschwitz, Celan lầm lũi băng qua
khu phố lịch sử tồi tàn
Chàng cũng không nuốt trôi phần sữa đen của Rose
Đã gieo mình xuống dòng sông nọ
Mây nước lêu bêu bên những mộ phần
Người phù phiếm lặp lại những câu thơ lỡ vận
Cúi mình xưng tụng quyền lực
Mọi hứa hẹn một màu tín lý
Tôi nhìn người trực cảm
Tôi là ai đánh mất cả niềm tin.
 
 
Có những đêm thao thức
Giữ một thư tịch tội ác không tiết lộ
Đen đậm tách Cafe Americano không chiều rạng
Mùa Thu nhiếp nắng nguồn cội trên không
Bông hồng vô xứ
Bóng ngựa thồ cuối đường niên thiếu cửa mở
Thi nhân nằm dài kiên cố như tầng hầm chôn quá khứ chiến tranh
Xám ngoét tro than vùi lấp
Ngoài khung kính ám mốc ẩm ướt
Khuôn mặt miễn nhiễm sự ác
Xin buông tha những đôi mắt trẻ thơ tị nạn Syria
Nhà nước nào tông giáo nào đỡ được em
Tôi nhìn em trực cảm
Tôi là ai đánh mất cả niềm tin.
 
ĐOÀN MINH ĐẠO.