Nhành
oải hương
Nguyễn Xuân Thiệp
J’ai cueilli ce brin de bruyère (Apollinaire) Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo… Mới đêm qua, trong ánh trăng thượng tuần, cô gái ấy đến bên bụi hoa oải hương (lavender) trước nhà ngắt một nhánh nhỏ nói với người yêu ở xa: mùi oải hương thơm ngát dưới ánh trăng, em tặng anh chùm hoa này nhé…
Phải rồi
đêm. trong khu vườn của hoa oải hương
những ngọn đèn. thắp sáng lối đi
có ai vừa nhóm lên bếp lửa. hồng. cổ tích
Và trong không khí cổ tích ấy, Nguyễn thấy
mình cầm nhành hoa oải hương đi vào giấc mơ
anh sẽ cầm nhành oải hương
đi vào giấc chiêm bao
em có nhớ
nhành oải hương
em đã hái cho anh
một đêm. trăng thượng huyền
bên hiên nhà
Thật ra đây không phải là lần đầu mình nói tới hoa oải hương. Còn nhớ một bài thơ của Nguyễn có tựa đề Biển Laguna. nhánh hoa Lavender vẫn trôi trên bờ sóng. Và trong một bài khác,
hình như giờ này những bụi hoa lavender. trước ngôi nhà thờ cổ. vẫn còn thức
cây bàng vương phủ còn thức
anh ngồi đây tự hỏi
cây đàn cello trong tay người nghệ sĩ của tranh modigliani còn thức không
những dòng chữ trong thơ anh còn thức không
mà anh nghe vọng tiếng khóc than
Hoa oải hương - lavender là loại cây bụi có mùi thơm nồng, xuất xứ từ vùng Địa Trung Hải. Như một loài dược thảo, hoa oải hương được dùng từ 2,500 năm nay. Ở những thời xa xưa ấy, người Ai Cập, người Phoenicians, người Ả Rập dùng oải hương để ướp xác và làm nước hoa cho đàn bà. Tương truyền nàng Cleopatra đã dùng loại nước hoa này để quyến dụ Julius Caesar và Mark Antony. Người La Mã thì dùng dầu oải hương để tắm, nấu ăn và ướp thơm nhà cửa, quần áo. Suốt thời Trung Cổ, nó được xem như là thứ thảo dược của tình yêu (herb of love). Do mùi hương thơm sạch và tính chất đuổi côn trùng, nó là loại thảo mộc được ứng dụng rộng rãi. Nó từng được dùng để sát trùng vết thương trong thời chiến. Oải hương cũng là một loại cây phổ biến trong vườn cảnh. Oải hương còn được gói trong những túi thơm để chống những con nhậy (cắn quần áo) và tạo nên mùi thơm cho căn phòng, quần áo. Hàng thế kỷ nay, oải hương đã được dùng như một loại thảo mộc kẹp trong nhà bếp. Trà làm từ những bông hoa có tác dụng làm dịu cơn nhức đầu. Nước rửa mặt từ hoa oải hương kích thích tế bào phát triển và giúp chống mụn.
Những bó hoa oải hương cũng được trao cho các cặp vợ chồng mới cưới để mang lại may mắn. Và rắc tung những bông oải hương khô trong nhà được cho là mang lại sự hoà thuận, bình yên.
Đến mùa hoa, ong bướm lại bay đến rập rờn. Hoa oải hương thơm nức, là một trong những loài hoa nổi tiếng dùng để chiết xuất tinh dầu làm nước hoa.
Oải hương là một trong những loài thảo mộc thiêng liêng giữa mùa hè. Người ta nói rằng Đức Mẹ Đồng Trinh đã trải những chiếc tã quấn khăn cho em bé mới sinh của mình trên những cây oải hương nên tã và khăn có mùi thơm ngát. Cũng từ đó người ta tin rằng cây oải hương có tính linh thiêng. Nó được dùng để trừ điều dữ điều xấu. Trong nhiều gia đình Công giáo, người ta treo một cái thánh giá bằng cây oải hương để được an lành. Oải hương cũng thường được nhắc đến trong Thánh Kinh. Với cái tên spikenard sách Luke kể rằng: "Rồi bà Mary dùng dầu oải hương (spikenard), rất quý và mắc tiền, để rửa chân cho Chúa và lấy tóc mình lau, không gian tràn ngập mùi hương hoa dại. Người ta cũng nói cây oải hương được Adam và Eva lấy từ vườn địa đàng.
Có lẽ cây oải hương thoạt đầu do những thương nhân Ả Rập đưa từ Hy Lạp qua Âu Châu. Khoảng năm 600 trước Công Nguyên nó tới Pháp và được yêu mê do đó ngày nay có rất nhiều oải hương tràn ngập đất Pháp nhất là miền Provence ở về phía Nam có rất nhiều ruộng oải hương. M. ơi, có phải trong một lần sang Pháp thăm anh và em trai, em đã từng đứng ngẩn ngơ như bị hút hồn trước những cánh đồng oải hương ở Toulouse và miền Provence. Và khi về lại em đã ôm theo cả một bó lavender lên máy bay khiến những người đồng hành cũng ngẩn ngơ theo em. Ôi phải chi anh là họa sĩ anh sẽ vẽ lại bức tranh ấy, chắc chắn nó sẽ tuyệt vời biết bao. Trở lại với “chính truyện”, tại các nước Tây Ban Nha, Ý và Anh cũng trồng rất nhiều oải hương. Hoa oải hương được đưa vào Mỹ cùng thời với những Pilgrims đến từ Anh. Riêng ở Âu châu, suốt thế kỷ 13 và 14, oải hương được trồng trong vườn của các tu viện để dùng chữa bệnh.
Tới đây, Nguyễn xin kể một chuyện tình trong phim của Trung Hoa có tựa đề Hoa Oải Hương (Huân Y Thảo), một chuyện tình buồn cũng như tình mình vậy: Từ khi được sinh ra, Dĩ Huân và chị gái của cô, Dĩ Thần, đã bị mắc bệnh tim, căn bệnh khiến họ không thể chạy hoặc tham gia các hoạt động giống những đứa trẻ bình thường khác. Bởi vì căn bệnh này, Dĩ Huân đã bị các bạn cùng lớp xa lánh. Dĩ Huân chỉ có một người bạn duy nhất, đó là Quỷ Tinh Xuyên. Khi Tinh Xuyên và gia đình chuyển đến sống ở Mỹ, Tinh Xuyên đã tặng cô bé một chiếc lọ nhỏ đựng hoa oải hương, coi nó như một vật kỷ niệm rằng cậu sẽ không bao giờ quên cô bé. Tinh Xuyên hứa với Dĩ Huân rằng cậu sẽ quay trở lại gặp Dĩ Huân vào ngày sinh nhật tuổi 20 của cô.
Nhiều năm sau, Tinh Xuyên trở về Đài Loan, nhưng lần này trong danh phận là một ca sĩ nổi tiếng, Leo. Leo cũng không quên lời ước hẹn của mình với Dĩ Huân. Sau một số hiểu lầm, cả hai đã gặp lại nhau. Nhưng với sự hiện diện của Tiểu Đồng, cậu chủ nơi Dĩ Huân làm việc, người vẫn yêu thầm cô bấy lâu, và bạn gái của Leo, Maggie, rồi lại thêm căn bệnh hiểm nghèo của Dĩ Huân, liệu họ có thể tìm lại được tình yêu và sống bên nhau mãi mãi được không... Câu trả lời cũng mong manh như nhành oải hương của mình vậy.
Vâng, xin trở lại với nhành oải hương em đã hái tặng anh:
anh và nhành oải hương
sẽ đi vào giấc mơ
gặp những chú vịt nhỏ lông vàng
cô bé đi dạo chơi trên bờ biển. có bóng những cây dù. và đàn hải âu bay lượn
thêm những cánh diều
anh cũng gặp. chú bé. con ong nhỏ. và những chiếc lá vàng
như trong thơ emily dickinson
trong giấc mơ. màu tím hoa oải hương ấy
sẽ không có chia ly
và cái chết
không có lệ hoen. trong chiều
em ơi
June 2013
NXT
No comments:
Post a Comment