ĐÔI LỜI…

Nguyễn Thị Thanh Lương

 

Thanh Lương, Trưởng ban Tổ chức cho hai buổi ra mắt sách của Nhà thơ Nguyễn Thị Khánh Minh (22/3/2025) và tập thơ của ba nữ sĩ Duyên, Lê Chiều Giang và Nguyễn Thị Khánh Minh (29/3/2025) tại quán Café Factory (Westminster, California) nhưng rốt cuộc đã không thể có mặt trong cả hai buổi này vì một tai nạn xe. Hôm nay PV xin đăng bài phát biểu của Thanh Lương dành cho hai buổi vừa kể để chia sẻ cùng các bạn. PV

Nhà thơ Nguyễn Thị Khánh Minh.

 

Cách đây đúng bảy năm tình cờ trong một buổi tâm giao cà phê với vài người bạn trong đó có nhà thơ Nguyễn Đức Cường. Chúng tôi đang trầm tư bên cạnh những tách cà phê đen đắng, bỗng anh nhìn mưa đang đổ nhẹ ngoài trời và cất giọng:

 

Em đưa tay hứng giọt mưa mùa đông

Nhịp nước nào rơi trong tiếng lạnh lùng

Tay em bé nước tràn không đủ nắm

Nên buồn buồn nước vỡ bâng khuâng

 

Tôi buột miệng cười đùa, “úi chà, thi sĩ động lòng xúc cảm vì mưa”. Anh vội cải chính, “không không đây là bài thơ của thi sĩ Nguyễn Thị Khánh Minh, cô làm lúc cô 15 tuổi”.

 

Tôi đến quán cà phê với một tâm trạng buồn buồn và trống rỗng có lẽ vì tuổi xế chiều đã khiến tôi không còn năng động và rộn ràng như năm mười năm trước. Trong khoảnh khắc ấy, những câu thơ bé bỏng ấy đã gây cho tôi cực kỳ cảm xúc. Cũng ngay lúc này tôi cảm thấy thật hồn nhiên và hạnh phúc.

Từ đó tôi có cảm tình rất đặc biệt với nhà thơ Nguyễn Thị Khánh Minh mặc dù chưa bao giờ đối diện. Thật ngẫu nhiên và tình cờ, nhờ duyên đưa đẩy, ca sĩ Thu Vàng đã đưa tôi đến gặp Khánh Minh ở tư gia của chị vào một ngày cuối tuần của mùa hè năm đó.

Hôm ấy, tôi cảm nhận ngay dáng thanh tao, nhẹ nhàng cùng với ánh mắt trong sáng và nụ cười hiền hậu của chị. Tuy nhiên những hình ảnh đó của chị có phảng phất một chút u uẩn và buồn bã mà tất cả đã phản ảnh qua những dòng thơ của chị.

 

Thơ chị như tấm lụa đào mỏng manh mà chị là con tằm nhả ra những sợi tơ đó. Từ tơ chị dệt thành những dải lụa thơ, có khi chỉ là một màu ngà mộc mạc thô sơ, có khi là muôn màu sắc rực rỡ như ánh cầu vồng huyễn ảo sau cơn mưa da diết… Cũng thơ đó, khi thì mềm dịu như những sợi trắng bồ công anh tan bay trong nắng chiều, khi thì kiên khổ cô độc như cây thông ngạo nghễ theo sương gió thời gian.

 

Tôi có dịp đọc tập thơ Ký Ức Của Bóng của Khánh Minh. Vâng, tôi rất chủ quan mà nói rằng Khánh Minh không phải là một nhà thơ bình thường mà là một nữ thi, văn sĩ tài năng. Như thể chị được phó thác một khả năng kỳ diệu, biến hóa tâm tình của mình qua ngôn từ thật chân mỹ, kỳ hoặc nhưng ăm ắp chất thơ mà hẳn chúng ta ít nhiều ai cũng cảm nhận như thế. Tôi cảm thấy như tìm được mình qua những bài thơ có tính cách tự sự của chị, và như vậy cả tác giả và người đọc như có một giao cảm, không còn cảm thấy là kẻ độc hành trong bãi sa mạc tâm linh hun hút đó. Hình với bóng tuy hai mà một/ Bóng với hình tuy một mà hai và hình như bóng tôi cũng đang ẩn hiện trong văn thơ của Nguyễn Thị Khánh Minh.

 

Trong tập thơ Ngôn Ngữ Xanh, Khánh Minh đã cho tôi thấy người làm thơ chỉ cho mình là thi sĩ khi đang viết những câu thơ – như danh nhân nào đó đã nói “Chỉ trong khoảnh khắc đó thi sĩ mới thực sống với thơ, và cảm nhận trọn vẹn trong sự lắng đọng của lòng mình và của cuộc đời”.

 

Như thể mỗi ngày

Một trò chơi

Tôi rơi. Đơn độc. Hạnh phúc

Nơi bài thơ tôi viết. Nơi bài thơ tôi đọc

Tôi giấu mình. Vui sướng

Trong lẻ loi tiếng khóc

Trong mơ mộng tự do

Vạt nắng nhảy nhót sau ô cửa kính

Háo hức bùng vỡ

 

… Sau một vụ mùa

Tôi chỉ đem về nhà được đôi ba hạt lúa chín

Chút mầu vàng của nó lấp lánh trên tay

Làm tôi đã vô cùng sung sướng

Tôi đã tắm đã hưởng

Tất cả những ngọt ngào mát mẻ của con sông

Và dẫu tôi không mang về một hạt nước nào của nó

Nhưng làn da tôi thì mãi còn dư âm cái trườn mình của

dòng chảy

Bài thơ hoàn tất. Là một điểm hẹn quyến rũ

Nhưng phút mong manh giữa những từ

Lại là lúc đóa hoa đang nở. Đang tỏa hương

Tôi có gì đâu phải vội

 

Có phải chị rất hạnh phúc khi cảm thấy mình thực sự là Nhà Thơ khi đang sáng tạo và luôn mãi mơ ở trong giây phút đang tỏa hương ấy?

 

Qua những tác phẩm được xuất bản liên tục thì có phải chị đã được sống như thế, và tôi, không do dự chút nào khi gọi bạn tôi, là Thi Sĩ.

 

Mong chị luôn khỏe manh và an lành để tiếp tục con đường sáng tạo và cũng để những người yêu thơ chị nhất là những người ở vào tuổi xế chiều được ôm ấp những vần thơ của chị mà lặng trầm trong hạnh phúc.

 

Sau cùng tôi đa tạ các nhà thơ, nhà văn, giáo chức và thân hữu xa gần đã đến đây tham dự buổi RMS hôm nay và để chúng ta cùng nhau tiếp tục thưởng thức những dòng lưu ấm áp của nữ Thi Sĩ Nguyễn Thị Khánh Minh.

Tho duyen le chieu giang nguyen thi khanh minh

 

Tôi và Duyên quen nhau ở Saigon vào giữa năm 1973. Chúng tôi làm việc chung ở Công Ty Điện Lực Việt Nam với tính cách nhân viên phù động cho ban Tồn Thâu trực thuộc Bộ Tài Chánh. Nhóm chúng tôi, chơi rất thân với nhau, gồm có tôi, Duyên, Ái Cúc, Ngọc Hồng, Kim Vân và Huỳnh Hồng. Chúng tôi bây giờ mỗi người mỗi ngả, chỉ riêng Ái Cúc đã mất tích trên đường vượt biển.

Tôi còn nhớ Duyên vào làm việc sau chúng tôi khoảng một tháng. Duyên có dáng dấp của một cô Bắc Kỳ nho nhỏ với mái tóc demi- garçon và một nụ cười hiền hòa, dễ mến. Ấn tượng này vẫn ở mãi trong tôi cho đến bây giờ.

Sau này tôi mới biết Duyên là một trong những người tình đơn phương của thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên. Sự dễ thương và hồn nhiên của Duyên đã tạo cảm xúc cho người thi sĩ này và bài thơ đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc “Thà Như Giọt Mưa” đã ra đời. “… Khiến người tên Duyên đau khổ muôn niên...” Duyên luôn hồn nhiên và yêu đời. Phải chăng cái đau khổ muôn niên này là sự trừu tượng hoặc ảo ảnh của nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên???

Ngoài tài làm thơ, Duyên còn có tài vẽ. Tôi gọi Duyên, bạn tôi là họa sĩ vì những bookmarks, chân dung và tranh Duyên sáng tạo rất đẹp, một vẻ đẹp hiền hòa lẫn kiêu sa. Chúng đã mang lại cho tôi niềm an vui khó tả và như những làn gió nhẹ thổi vào hồn tôi.

Duyên rất quý bạn. Mùa đại dịch Covid, Duyên tự may những khẩu trang và làm bánh rồi gửi cho tôi và những người bạn qua đường bưu điện. Làm sao tôi quên được tình này.

Thơ của Duyên rất mộc mạc và hồn nhiên như con người của Duyên.

Sau đây tôi trích ra một phần của bài thơ mà tôi yêu thích:

 

…. Khi chạm vào hạnh phúc

chọn đi em

điều làm em sung sướng

ngơ sao được, những đớn đau

phần đời em, ngày cũ

dìm em xuống vực sâu, tung cao

tìm sự sống

cũng vỗ về em

về một ngày tươi sáng

cuộc hành trình không định hướng

…..

– Rừng thu lá úa (duyên)

 

Tôi yêu bài thơ này như tôi đã và đang trân quý tình bạn của chúng tôi.

Đó, Duyên là thế, một người phụ nữ Công Dung Ngôn Hạnh, vẹn toàn.

Mong tập thơ này sẽ mang niềm vui và hạnh phúc đến quý thân hữu.

NTTL

Từ trái: Nguyễn Đức Cường, NT Kh ánh Minh,
 Thanh Lương, Nguyễn Chánh Khánh,
Vũ Hoàng Thư và phu nhân,