THƠ. TRÀ OÁN

nguyễnxuânthiệp

Trà đạo. Tranh cổ Nhật Bản

Nguồn: Internet

Hôm về Houston nghe hát nhạc Nguyễn Đình Toàn, tình cờ mình gặp một người -một lát sau mới biết đó là anh Phí Ngọc Hùng tức Ngộ Không rất đỗi thân tình với mình trong văn học -anh đến ngỏ ý xin bài thơ Uống Trà Trong Thành Đá Xanh cho một bạn thơ là Nguyễn Lập Đông. Với bao vui mừng, mình nói với Phí Ngọc Hùng rằng đó là bài Trà Oán viết năm 1980 ở trại Thanh Chương, Nghệ Tĩnh. Về lại Dallas, mấy hôm sau mình copy lại bài thơ và gởi cho Phí Ngọc Hùng để chuyển cho Nguyễn Lập Đông. Mình nói trong email: “Buổi uống trà là có thật. Có Hà Thượng Nhân, Vũ Đức Nghiêm, Tô Thùy Yên, Chu A Hạnh, Nguyễn Trung Dũng và nhiều anh em khác. Các nét chính là có thật: thành đá xanh, vác củi qua vườn cam tối, nồi trà (đúng là nồi) và những nụ hoa cam, bưởi bòng khoai sắn và manh chiếu rách v.v... Ở đây, xin thêm một chút: người hái trà là Chu A Hạnh (không còn nữa), người sao trà là Dũng Nhà Bếp, công việc nấu trà do anh Phong phụ trách.

Hà Thúc Sinh cũng có đọc bài thơ và viết hồi âm: “Bài thơ đẹp, giàu có, chứa sức mạnh của vô nhiễm. Nó gợi hình ảnh một rừng sen ung dung nở trong ao... Thế mới biết người dưới chợ tâm yên vẫn hơn người "ngồi thiền" tâm động.”

Xin đăng lại bài Trà Oán để bạn bè có ai nữa đồng tâm đồng điệu thì đọc chơi.

Chiều vác củi qua vườn cam tối

nghe quanh mình. rụng mấy hương cam

mùi hương cam theo ta về trại

mùi hương cam. trong đất nghìn năm

ai xưa. bơi thuyền. trên sông hằng

nghiêng lẳng. rải chùm hoa nhiệt đới

lềnh bềnh. trôi. màu tro nhục thân

trong nồi trà chiều nay. sóng sánh

cũng nổi lên vài nụ hoa cam

bạn bè ta. ngồi quanh. xúm xít

chiều đã tàn. chiều đi chưa hết

đây. bữa trà trong thành đá xanh

ngồi uống trà. dăm ông mặt nghệ

râu hùm. lởm chởm. cỏ đồi tranh

tóc buông. lùm xùm. tựa bờm ngựa
lửa đóm reo. ngời ánh mắt gươm
quần áo. loạn hình muông thú lạ

ông thì gầy. như cái hạc vàng

ông thân cao. ngất trời. đồng thụ

kể từ đi theo gánh chèo điên

nửa tỉnh. nửa mê. ra tù rạc

ngồi lại đây. quanh nồi trà thơm

như người xưa ngồi trong động đá

đức đạt ma. cùng với chúng tăng

dâng trà hoa. trước giờ thiền tọa

ngồi lại đây. quanh nồi trà thơm

hãy nhớ nhé. cánh trà oan khổ

bạn bé hái. từ trên núi xanh

cất giấu. qua bao tầng địa ngục

nhớ mồ hôi. và giọt máu tươm

từng cháy hồng hồng trên ngọn lửa

nhớ chiều qua. trên những cánh nương

chiều treo. chon von. bờ dốc đá

hú tiều. gọi nhau. ngoài đầu non

ai hay chúng mình thành vượn khỉ

bởi từng chiều thiếu trà. đói cơm

bạn bè mang cho ta khoai sắn

mùa này có thêm nhãn và bồng

đem bày hết. một manh chiếu rách

ăn đi. uống đi. thở mùi hương

cúi đầu. cảm tạ ơn trời đất

bây giờ mới hiểu lẽ diệt sinh

tiếng trẻ. oe oe. trên rạ ướt

bây giờ mới thấy được buồn vui

như lửa cháy. truyền trên củi bếp

hồn ta nay. như cụm trà hoang

lá sần sùi. gội đầm mưa nắng

hạt từ gieo. oằn đỏ. cành sâu

lại trổ bông. bên sườn thung lũng

nhìn ra. ôi. chớp xé. mây trôi

chiều đã tàn. chiều đi qua biển

uống đi. vị ngái chát đầu môi

uống đi. hoa. và mùi mật đắng

chén trà này. dành để riêng ta

uống cho hết. khe rừng. suối độc

ngoài dặm cỏ. chiều nhen đốm lửa

nhà ai kia. dưới cụm mây vàng

nhà ai kia. như trong thơ đường

trở lại vườn xưa. đi chân đất

chén trà này. tưởng nhớ vợ con

mấy năm rồi. quế cay. gừng xót

người xa nguời. đắp mảnh chăn đơn

giờ này. bếp nhà không đỏ lửa

trẻ khóc. kêu ăn. trong chiều sương

mẹ khuya về. thân gầy. áo mỏng

khép cửa. nghe hoa rụng trong vườn

lòng ta ơi. có như hoa rụng

chén trà chiều nay. vàng hoàng hôn

chén trà chiều nay. cho đồng bạn

đã cùng ta. đi suốt sử xanh

đã cùng ta. bơi qua bỉ ngạn

ai khôn thiêng. chìm nổi khúc sông

ai. trăng khuya. mênh mang đầu núi

hãy về đây. trong chén trà oan

hơi trà đẫm hơi may xao xác

nghiêng ly trà. mắt chiều xẩm đục

hỏi bạn hiền. vì sao ông buồn

phải chăng. ngày xa ngoài dặm cỏ

hay mùi trà. cứng vị nước nguồn

tẩm trong nước. một loài hoa ác

hơi trà. thấm hạt mưa. lất phất

áo tơi. nón lá. mai lên nương

ngày chầy. cơm độn. mưa sơn thôn

ông ơi. tủi gì. thân lau lách

ông ơi. nhớ gì. rau trên đất

một mai ta về làm thú đồng

chiều đã tàn. chiều trong hơi giông

thì thôi. chén này. để tưởng nhớ  

chén mời đồng bào trên đất khổ

bao năm rồi. cửa nhà trống không

ruộng nỏ. mùa heo. đêm dạ xót

kẻ lên rừng. hùm tha. sấu bắt

người bỏ làng. đi kiếm miếng ăn

kể từ lệnh trên mở chiến dịch

trường sơn. quanh co. qua lào miên

lũng thấp. đèo cao.. mù núi bốc

mưa vèo bay . mùa đông. tối mặt

rét sương thu. xanh tím thịa da

đường đi. đạn nổ. máu loang cát

lối về. gò nổng. mưa lâm thâm

buổi trà muộn. chiều hoang. xây xẩm

điểm điểm. hạt mưa. đầu xóm thôn

ngày đã tàn. cơn giông u uất

nhìn ra. chim bay. chim bay

ôi. cửa biển. giờ này đóng sập

sóng thần phù. từng đợt. lặng im

óng ánh trong ly. màu sen ngát

hương trà còn. như hơi thu tàn

u khốc đó. giờ đây thấm ngọt

bây giờ. ta hiểu ra thiên thu

bây giờ. như bao giờ. nhớ lại

buổi uống trà trong động đá xanh

nước trà ánh lên màu hổ phách

dòng sông nào không là sông hằng

hồn ta. chiều nay. là sông hằng

Thanh Chương, Nghệ Tĩnh 1980

NXT