nguyễnxuânthiệp
Quán rượu. The House of The Rising Sun
Ơ,
cái ông nhà thơ này, tại sao khi không nêu lên một câu hỏi chẳng đâu vào đâu cả.
Ấy ấy, nó có gốc gác ngọn ngành cả đây. Duyên do là bạn văn Cam Li Nguyễn Thị Mỹ
Thanh có gởi cho kẻ này một truyện ngắn tựa đề ‘Người Nghệ Sĩ Ở Phố Hầm
Atlanta’, trong đó Cam Li kể lại cuộc gặp với Lewis người nghệ sĩ chơi guitar
và hát bài The House of The Rising Sun ở Phố Hầm Uderground Atlanta, nhưng rồi
một hôm người ta không còn thấy Lewis ngồi hát trên con phố ấy nữa. Ông về New
Orleans rồi xảy ra trận bão Katrina và không trở lại. Khiến Cam Li nhớ mãi ca
khúc The House of The Rising Sun đầy huyền thoại mà ông vẫn hát cho cô nghe.
Và đây, Nguyễn tôi xin nói về The House of the Rising Sun - Ngôi Nhà Mặt Trời Mọc.
Tên gọi này, Nguyễn cũng đã được nghe nhiều lần và biết nó là tựa đề một bài hát nổi tiếng. Nguyễn còn được nghe các nhạc công da đen và các ca sĩ lừng danh khác trình bày bài hát. Một lần ở quán rượu giang hồ trong khu French Quarter ở New Orleans*. Một dịp khác, cùng hiền nội đi nghe nhạc blues và Jazz ở tiệm Swan Court trong vùng Richardson Dallas, Nguyễn đã yêu cầu ban nhạc chơi The House of The Rising Sun. Trong hơi rượu ngà ngà, Nguyễn ngồi lắc lư thả hồn theo điệu nhạc, mơ tới những cảng sương mù và vùng đầm lầy mịt mịt của New Orleans. Và tháng 6. 2009, ở một sân khấu nhỏ ấm cúng ngay trên con tàu Carnival đi trong vùng biển vịnh Mexico, trong một chương trình đặc sắc về New Orleans, các ca nhân nghệ sĩ vũ công đã trình diễn một vở nhạc kịch tuyệt vời tên The House of The Rising Sun. Diễn viên ca sĩ ăn mặc kiểu truyền thống của các quán rượu giang hồ nơi bến cảng, hát múa theo tiếng đàn piano và tiếng kèn kêu khóc trên một bối cảnh là nhà tù với song sắt và mái ngói xám nâu. Chưa bao giờ Nguyễn được xem một buổi diễn chuyên nghiệp và nghệ thuật lộng lẫy đến như thế.
Và mới đây, hồi tưởng lại những năm tháng đầy bóng ảnh đã qua, một buổi trưa ui ui, mở máy ngồi nghe ban nhạc The Animals hát The House of The Rising Sun, lòng Nguyễn rưng rưng muốn khóc. Ôi, tiếng đàn thùng rải trên tiếng organ ngân lên rời rã. Một giọng hát rất mâle, rất đàn ông, quánh đặc nỗi đau, thở than về những mảnh đời trẻ tuổi tan nát ở New Orleans, trong The House of The Rising Sun. Ôi, The House of the rising Sun / Nơi tuổi thanh xuân nghèo khổ của tôi bị hủy hoại / Mẹ tôi làm thợ may / Cha tôi là gã cờ bạc / Ở nơi đó, vùng New Orleans / Mẹ ơi, hãy nói với các con của mẹ / Đừng bao giờ làm những điều như con / trong tội lỗi và nghèo khó / Ở ngôi nhà mặt trời mọc The House of the Rising Sun...
There is a house in New Orleans
They call the Rising Sun
And it's been the ruin of many a poor boy
And God I know I'm one
My mother was a tailor
She sewed my new blue jeans
My father was a gamblin' man
Down in New Orleans...
Theo Wikipedia, "The House of the Rising Sun" là một bài hát dân gian của Hoa Kỳ. Bài hát cũng có tên "House of the Rising Sun" hoặc "Rising Sun Blues", kể về một cuộc đời tan nát ở New Orleans. Ca từ hay nhất, thành công nhất (trích dẫn ở trên) là của ban nhạc rock The Animals thâu năm 1964. Bài hát một thời đã vào hàng top hit ở Vương Quốc Anh, Hoa Kỳ, Thụy Điển và Canada.
Vậy nguồn gốc của The House of The Rising Sun như thế nào? Giống như những bài hát rong (ballads) cổ điển, The House of The Rising Sun có một nguồn gốc rất mơ hồ về người sáng tạo ra nó. Nó được những di dân đầu tiên đưa vào Mỹ. Rồi truyền thống của nhạc blues trộn lẫn vào, trong đó người ca nhân kể lại một câu chuyện buồn và nó đã có hiệu quả trị liệu những thương tích của tâm hồn. Alan Price của The Animals thì nhận định rằng ca khúc này có nguồn gốc từ một bài dân ca của Anh nói về nhà thổ Soho (ở Westminster, London -Anh), và những di dân gốc Anh đã đem The House of The Rising Sun vào nước Mỹ, tại đây nó được phóng tác trên cái nền của cảnh quan vùng New Orleans.
Và đây, Nguyễn tôi xin nói về The House of the Rising Sun - Ngôi Nhà Mặt Trời Mọc.
Tên gọi này, Nguyễn cũng đã được nghe nhiều lần và biết nó là tựa đề một bài hát nổi tiếng. Nguyễn còn được nghe các nhạc công da đen và các ca sĩ lừng danh khác trình bày bài hát. Một lần ở quán rượu giang hồ trong khu French Quarter ở New Orleans*. Một dịp khác, cùng hiền nội đi nghe nhạc blues và Jazz ở tiệm Swan Court trong vùng Richardson Dallas, Nguyễn đã yêu cầu ban nhạc chơi The House of The Rising Sun. Trong hơi rượu ngà ngà, Nguyễn ngồi lắc lư thả hồn theo điệu nhạc, mơ tới những cảng sương mù và vùng đầm lầy mịt mịt của New Orleans. Và tháng 6. 2009, ở một sân khấu nhỏ ấm cúng ngay trên con tàu Carnival đi trong vùng biển vịnh Mexico, trong một chương trình đặc sắc về New Orleans, các ca nhân nghệ sĩ vũ công đã trình diễn một vở nhạc kịch tuyệt vời tên The House of The Rising Sun. Diễn viên ca sĩ ăn mặc kiểu truyền thống của các quán rượu giang hồ nơi bến cảng, hát múa theo tiếng đàn piano và tiếng kèn kêu khóc trên một bối cảnh là nhà tù với song sắt và mái ngói xám nâu. Chưa bao giờ Nguyễn được xem một buổi diễn chuyên nghiệp và nghệ thuật lộng lẫy đến như thế.
Và mới đây, hồi tưởng lại những năm tháng đầy bóng ảnh đã qua, một buổi trưa ui ui, mở máy ngồi nghe ban nhạc The Animals hát The House of The Rising Sun, lòng Nguyễn rưng rưng muốn khóc. Ôi, tiếng đàn thùng rải trên tiếng organ ngân lên rời rã. Một giọng hát rất mâle, rất đàn ông, quánh đặc nỗi đau, thở than về những mảnh đời trẻ tuổi tan nát ở New Orleans, trong The House of The Rising Sun. Ôi, The House of the rising Sun / Nơi tuổi thanh xuân nghèo khổ của tôi bị hủy hoại / Mẹ tôi làm thợ may / Cha tôi là gã cờ bạc / Ở nơi đó, vùng New Orleans / Mẹ ơi, hãy nói với các con của mẹ / Đừng bao giờ làm những điều như con / trong tội lỗi và nghèo khó / Ở ngôi nhà mặt trời mọc The House of the Rising Sun...
There is a house in New Orleans
They call the Rising Sun
And it's been the ruin of many a poor boy
And God I know I'm one
My mother was a tailor
She sewed my new blue jeans
My father was a gamblin' man
Down in New Orleans...
Theo Wikipedia, "The House of the Rising Sun" là một bài hát dân gian của Hoa Kỳ. Bài hát cũng có tên "House of the Rising Sun" hoặc "Rising Sun Blues", kể về một cuộc đời tan nát ở New Orleans. Ca từ hay nhất, thành công nhất (trích dẫn ở trên) là của ban nhạc rock The Animals thâu năm 1964. Bài hát một thời đã vào hàng top hit ở Vương Quốc Anh, Hoa Kỳ, Thụy Điển và Canada.
Vậy nguồn gốc của The House of The Rising Sun như thế nào? Giống như những bài hát rong (ballads) cổ điển, The House of The Rising Sun có một nguồn gốc rất mơ hồ về người sáng tạo ra nó. Nó được những di dân đầu tiên đưa vào Mỹ. Rồi truyền thống của nhạc blues trộn lẫn vào, trong đó người ca nhân kể lại một câu chuyện buồn và nó đã có hiệu quả trị liệu những thương tích của tâm hồn. Alan Price của The Animals thì nhận định rằng ca khúc này có nguồn gốc từ một bài dân ca của Anh nói về nhà thổ Soho (ở Westminster, London -Anh), và những di dân gốc Anh đã đem The House of The Rising Sun vào nước Mỹ, tại đây nó được phóng tác trên cái nền của cảnh quan vùng New Orleans.
Ban nhạc The Animals
… Mới đây, trong một đêm chờ cơn giông tới,
Nguyễn đã mở nghe Eric Burdon của The Animals, Bob Dylan và Joan Baez hát The
House of The Rising Sun. Trong ba ca sĩ trên, Eric Burdon hát tới nhất và phê
nhất, ca từ của The Animals, theo Nguyễn nghĩ, hay và thích hợp hơn cả (đã dẫn
trên). Nhân vật chính trong ca từ là một chàng trai nghèo khổ, nhưng trong lời
hát của Bob Dylan, nhân vật chính lại là một cô gái, có mẹ làm thợ may và người
yêu là gã cờ bạc say sưa ở các quán rượu. Tữ đó, đời cô vỡ nát. Và cô nhắn lại
cô em nhỏ đừng làm như cô và hãy tránh xa Ngôi Nhà Mặt Trời Mọc.
Vậy, Ngôi Nhà Mặt Trời Mọc có thật không và ở đâu? Có hai tài liệu có tính cách lịch sử cho rằng cụm từ The Rising Sun đã được tìm thấy trong cuốn niên giám thời xưa. Tài liệu thứ nhất nói đến một khách sạn chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn trên đường Conti Street ở Khu Pháp Cổ vào những năm 1820. Khách sạn này đã bị cháy rụi vào năm 1822. Một cuộc khai quật và những tài liệu tìm được vào đầu năm 2005, gồm một quảng cáo chỉ dấu đây là một nhà thổ với nhiều ống son và mỹ phẩm được tìm thấy chung quanh - tất cả là bằng chứng hỗ trợ cho lập luận về sự có mặt của một lữ quán giang hồ mang tên The House of The Rising Sun. Tài lệu thứ hai nói về một tòa nhà mang tên Rising Sun Hall ở trên bờ nước của khu Carrollton có vẻ là một Hội Quán Vui Chơi (Pleasure Club), tuy nhiên không nghe nói đến bài bạc hay đĩ điếm. Một lập luận khác nữa cho rằng The House có thật vào giữa những năm 1862 và 1874, do một phụ nữ Pháp thường được gọi là Madam Marianne Le Soleil Levant điều hành. Từ “Le Soleil Levant” có nghĩa là Mặt Trời Mọc. Ngôi Nhà được ghi nhận là ở 1614 Đại Lộ Espalanade, New Orleans. Và cũng có thể The House of The Rising Sun được dùng với gợi ý những trại nô lệ trong đồn điền, hoặc chính những đồn điền này từng là đề tài cho những bài blues truyền thống. Nhạc sĩ Dave van Ronk trong tự truyện nói rằng đã nhìn thấy tấm hình của một Trại Giam Phụ Nữ ở New Orleans, lối vào trại tù này có vẽ hình một mặt trời mọc. Phải chăng vì vậy nhà tù được mang tên The House of The Rising Sun.
Như vậy, The House of The Rising Sun có thể là một nhà tù. Hay một lữ quán của sòng bài, rượu và gái. Ở ngay giữa lòng New Orleans. Mà cũng có thể đó là một địa danh tưởng tượng nào mang vẻ đẹp tàn khốc. Điều thực nhất trong bài ca là tuổi trẻ nghèo khổ bị hủy hoại vì ánh phù hoa và những lỗi lầm. Nỗi đau khổ ở đây là có thực. Cho nên nó đã gợi lên trong Nguyễn lòng thương cảm. Xin cảm ơn các nhạc sĩ ca sĩ và New Orleans đã đặt The House of The Rising Sun trong tâm cảm con người.
(Tổng hợp)
NXT
*Không phải ở Café Beignet nơi các bạn ta Bình Hoàng, Thận Nhiên, Đinh Yên Thảo, Đinh Trường Chinh, Hoàng Ngọc-Tuấn ngồi đâu nhé…
Vậy, Ngôi Nhà Mặt Trời Mọc có thật không và ở đâu? Có hai tài liệu có tính cách lịch sử cho rằng cụm từ The Rising Sun đã được tìm thấy trong cuốn niên giám thời xưa. Tài liệu thứ nhất nói đến một khách sạn chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn trên đường Conti Street ở Khu Pháp Cổ vào những năm 1820. Khách sạn này đã bị cháy rụi vào năm 1822. Một cuộc khai quật và những tài liệu tìm được vào đầu năm 2005, gồm một quảng cáo chỉ dấu đây là một nhà thổ với nhiều ống son và mỹ phẩm được tìm thấy chung quanh - tất cả là bằng chứng hỗ trợ cho lập luận về sự có mặt của một lữ quán giang hồ mang tên The House of The Rising Sun. Tài lệu thứ hai nói về một tòa nhà mang tên Rising Sun Hall ở trên bờ nước của khu Carrollton có vẻ là một Hội Quán Vui Chơi (Pleasure Club), tuy nhiên không nghe nói đến bài bạc hay đĩ điếm. Một lập luận khác nữa cho rằng The House có thật vào giữa những năm 1862 và 1874, do một phụ nữ Pháp thường được gọi là Madam Marianne Le Soleil Levant điều hành. Từ “Le Soleil Levant” có nghĩa là Mặt Trời Mọc. Ngôi Nhà được ghi nhận là ở 1614 Đại Lộ Espalanade, New Orleans. Và cũng có thể The House of The Rising Sun được dùng với gợi ý những trại nô lệ trong đồn điền, hoặc chính những đồn điền này từng là đề tài cho những bài blues truyền thống. Nhạc sĩ Dave van Ronk trong tự truyện nói rằng đã nhìn thấy tấm hình của một Trại Giam Phụ Nữ ở New Orleans, lối vào trại tù này có vẽ hình một mặt trời mọc. Phải chăng vì vậy nhà tù được mang tên The House of The Rising Sun.
Như vậy, The House of The Rising Sun có thể là một nhà tù. Hay một lữ quán của sòng bài, rượu và gái. Ở ngay giữa lòng New Orleans. Mà cũng có thể đó là một địa danh tưởng tượng nào mang vẻ đẹp tàn khốc. Điều thực nhất trong bài ca là tuổi trẻ nghèo khổ bị hủy hoại vì ánh phù hoa và những lỗi lầm. Nỗi đau khổ ở đây là có thực. Cho nên nó đã gợi lên trong Nguyễn lòng thương cảm. Xin cảm ơn các nhạc sĩ ca sĩ và New Orleans đã đặt The House of The Rising Sun trong tâm cảm con người.
(Tổng hợp)
NXT
*Không phải ở Café Beignet nơi các bạn ta Bình Hoàng, Thận Nhiên, Đinh Yên Thảo, Đinh Trường Chinh, Hoàng Ngọc-Tuấn ngồi đâu nhé…
No comments:
Post a Comment