HỒI XA XĂM NỚ

Tố Nghi

Narcissus flower

Chàng Narcissus

Hồi xa xăm nớ, văn minh Hy Lạp đa thần, nên rồi trời đất đầy thần, cả ông lẫn bà, nhởn nhơ bay lượn. Nếu thần lấy thần thì con đẻ ra cũng sẽ là thần, mang tánh bất tử, còn bằng như thần đụng người trần, vật trần, thì đám con sanh ra sẽ mang tánh xác thịt và sẽ hư thúi (nghĩa là chết). Rồi thần ở không cũng buồn, mới lăng xăng và lăng nhăng với các tiên cô, tức nymph, bao quanh hầu hạ.

Tiên cô y hình hổng “đạo cốt” như thần, họ đảm trách những công việc vặt, bay lượn chốn hang động đồi núi thác ghềnh thung lũng. Tiên cô chẳng những xinh dẹp mà còn ca hay múa giỏi, và trên nhứt là trong tim họ, tình luyến ái ngập tràn tới lụt lội luôn – nên rồi tâm lý học đã dùng tên của họ để chỉ đám phụ nữ tình cảm quá đà tới sa đoạ, rằng đám ni vốn tiếm tàng “tánh tiên”, nymphomania –

...Cũng bởi thần ghen nên khác thường...là chuyện ghen trong thơ của thần dziệc nam, chớ còn thần hy lạp ghen y chang người trần hổng khác. Theo thần thoại hy lạp thì Zeus hay Jupiter là thần thái dương, hùng dũng hiên ngang trong bầu trời lồng lộng, có vợ là thần nữ Hera.  Xui cái… Zeus vốn tánh trăng hoa thiếu đức thủy chung, nên Hera lúc mô cũng đầu bù tóc rối, sẵn sàng khí thế đấu tranh, sống mái với quân thù. Hera đeo theo Zeus rình mò, cứ thấy cô nymph nào lạng quạnh tới gần là y phép lôi bình át xít xịt lấy xịt để, ra sức thị uy chủ quyền lãnh thổ. Hera theo dõi dzáo dziết mà hổng bắt đậng quả tang nên ăn ngủ hổng yên. Mà ấm ức hậm hực miết thì giận cá chém thớt. Cái thớt ở đây là tiên cô Echo xinh đẹp, có giọng nói ru lòng người, lại vui vẻ hát ca tán dóc giúp dzui lối xóm.

Một bữa đang hồn nhiên vậy thì Echo lọt trúng tầm radar của Hera, bị Hera nghi ngờ dùng giọng nói với mục đích thiếu minh bạch - hoậc để quyến rũ chồng mình, hoậc để báo động cho đám tiên cô đa tình vây quanh Zeus kịp thời xa chạy cao bay – và quyết định trừng phạt. Echo một mực kêu oan, tới độ Hera sốt cả ruột. Bà nói với Echo (hy ngữ heng) "έχετε πάντα την τελευταία λέξη που λέει" - ý chỉ người có tiếng nói sau cùng, trong nghĩa chiến thắng trận khẩu chiến - "vậy thì từ nay ngươi cứ nói tiếp nhưng chỉ tiếng sau cùng mà thôi". Quả là một hình phạt ác độc! Kể từ đó Echo tắc tiếng luôn, đôi dây thanh quản của nàng còn mỗi khả năng duy nhứt là lập lại âm sau cùng, the very last one, mà nàng nghe được. Echo sau khi mất giọng mới vào ẩn náu trong rừng sâu, quanh quẩn chốn núi đồi hiu quạnh, không giao tiếp với ai nữa.

Trong tình trạng ngôn từ vậy thì Echo bị sét uýnh. Tiếng sét mang tên Narcissus, trẻ tuổi đẹp trai, hào kiệt con nhà. Chàng sống phây phây giữa đám nymphs tiên nữ một bày đông đúc. Vốn khô như ngói trong tình cảm lứa đôi - bị thấy không ai xứng với mình ráo chọi - Narcissus ngó đám tiên cô vặn vẹo xung quanh bằng nửa con mắt, hổng đếm xỉa đoái hoài.  Một bữa Narcissus vào dạo trong rừng, rồi tình cờ Echo thấy được, nàng té cái đùng, falling in love, nhưng không cách chi giải bày vì giọng đã tắc, đành chịu phép tò tò theo chàng với hy vọng sẽ lọt vào mắt xanh ý trung nhơn. Hồi trực diện, trong khi Echo chứa chan hy vọng thì chàng day mặt làm ngơ, tỉnh bơ rảo bước. Ôi... tình tuyệt vọng, nỗi thảm sầu, mà người gieo thảm như hầu hổng (thèm) hay, Echo nhảy luôn xuống vực, nhưng tánh tiên nên không thể chết đậng, chỉ thương tích đầy mình, cả xác lẫn hồn. Rồi nàng ở lại luôn dưới ấy và cứ thế tiếp tục sự nghiệp echoing mãi cho tới nay.

*

Mối uẩn tình của Echo làm nữ thần Venus sanh lòng thương cảm - Venus vốn là thần tình ái, xếp lớn các nymph (khi mô cũng rạo rực ái tình) luôn có tên tà lọt Cupidon (Cupid) sát bên, sẵn sàng dương cung vàng, gặp dịp là bắn liền không hề mỏi mệt - Venus kiếm Nemesis đậng toan tính chuyện trừng phạt đứa ngạo mạn dã tâm – Nemesis vốn là nữ thần công lý chuyên nghiệp cầm cân trong tòa,  với thêm nghề tay trái : chiên-da thanh toán hận thù - Rồi hai thần nữ nọ mới chụm đầu thì thầm (thần ngữ heng) plan hành động "…. psi psô psi psào, houra houdzô..."

Một bữa Narcissus, vẫn dửng dưng ngó lơ đám tiên gái bao quanh như thường lệ, đang thơ thẩn đi dạo thì khát nước quá mạng, rồi bị Nemesis xui khiến tới bên bờ hồ (có sách nói là bờ giếng). Lúc Narcissus nghiêng mình sát xuống hồ tính thò bay vốc nước uống thì... Venus phất tay áo ra dấu để Cupid bắn liền một mũi tên vàng trúng giữa tim. Thế là... ôi thôi... Narcissus ngó xuống nước thấy người trong mộng sanh ngẩn ngơ lòng, mà mụ mị hổng dè là chính bóng mình. Narcissus tương tư tới sầu héo con tim, bữa mô cũng ra bờ hồ kiếm tìm người yêu dấu. Một bữa đang nghiêng mình ngắm nhìn hình bóng vậy thì lòng luyến ái dạt dào - do Nemesis xúi bảy nữa chắc - mới nghiêng người xuống sát mật nước cốt ôm một miếng cho thoả lòng, dè đâu té luôn xuống hồ chết thảm - cũng có sách nói Narcissus hổng chết vì "ái quốc" nhưng chết vì tương tư - Nơi bờ hồ chỗ Narcissus hay ra ngồi ấy, sau mọc lên một loại hoa rất đẹp, có tên gọi Narcissus.

Và tên ấy còn được đặt cho một tình trạng rối loạn tâm lý : Hội chứng Narcissism. Người mắc hội chứng ni bề ngoài bình thường, dễ thương nữa hổng chừng, nhưng có chi đó cứng ngắc do yêu mình quá đáng nên không thích ứng được hoàn cảnh. Và trên nhứt là không chấp nhận thất bại. Bất kỳ thất bại nào cũng dẫn đến hậu quả nghiêm trọng và đưa tới hành động điên rồ. Hội chứng ni y hình đang bộc phát tại Mỹ, mỗi bữa mỗi nghe có xả súng chốn đông người, nhà hòm xoa tay làm việc hổng xuể!

*

Narcissus, tiếng việtThủy tiên, là giống hoa xuân trồng bằng củ, thuộc chi hoa Narcissus thần thoại hy lạp. Thoạt tiên, trong cách phân loại cũ Cronquist 1998, Narcissus được xếp vào họ huệ, Liliacea family. Sau này, theo cách phân loại mới APG 2009, họ huệ được chia hai nhóm, một trong hai nhóm ấy trở thành họ lan huệ Amaryllidacea family. Kể ra vậy đậng bà con khỏi bối rối khi thấy thuỷ tiên lúc họ huệ, lúc họ lan huệ - Trong họ lan huệ này, chi Narcissus thuỷ tiên đài các phong lưu kia buộc phải chung đụng với chi Allium của bọn cùng đinh hành tỏi hẹ -

Vạn vật thiên nhiên, cũng như nhơn loài, hẳn đã biến đổi từ từ cùng với thời gian. Rồi mới có câu hỏi : Thế cái bông Narcissus thời xa xăm nớ nó ra sao ta ơi ? Đám chiên-da thảo mộc hoa cỏ chỉ chờ có thế, chúng đeo mục kiểng ngó vào và lần theo dấu hoa. Bông Narcissus xuất hiện trên mặt đất ngó bộ đã từ lâu lắm. Với tiến bộ vượt bực của khoa di truyền học, người ta đã lần ra "sequences" của đám genes nằm trong bông hoa nớ, tìm trong những loài (species) của chi (genus) coi loài nào cổ đại nhứt ? Bingo…tên Narcissus poeticcus ló ra trình diện. Đám văn nhơn thi sĩ đang thơ thẩn bên hoa, nghe vậy nhảy cỡn vui mừng, rằng trong poeticus có poet poem, nghĩa là bông poeticus đậm chất thơ, bộ khơi khơi rồi có tên vậy hở, đỡn hoài ! Đó đó, chính là nó đó, hậu duệ chính danh của chàng hy lạp thần thoại Narcissus xưa kia hổng khác, nghi ngờ chi nửa cho dzắc dzối thêm dza!

Narcissus poeticus, trong bảng phân loại của Hiệp hội hoa cỏ vương giả hồng mao, thuộc division thứ 9. Đặc điểm nhận diện dễ nhứt của poeticus là cái chén hoa (corona). Chén poeticus luôn luôn có riềm sắc cam đỏ - Đỏ, tượng trưng tình đắm đuối, và cam, lòng kiêu căng - Tinh dầu poeticus được dùng trong chế biến nước hoa và cả trong dược liệu, do hương poeticus sâu lắng dịu dàng, trộn lộn với hương hoa khác dễ hòa hợp                          

Rồi hàng chữ bí mật 9W-RYG trên là gì ? Xin đón coi hồi sau sẽ rõ.

TỐ NGHI NỮ HIỆP.