Phovanblog.blogspot.com

Nguyễn Đình Toàn

và một chiều nhạc thính phòng

Phan Quốc Sơn

                                                                Photo: Phan Quoc Son

    Nhà văn Nguyễn Đình Toàn bắt đầu sự nghiệp văn chương vào năm 1962 bằng cuốn truyện dài “Chị Em Hải” do NXB Tự Do ấn hành.

   Suốt mười năm sau đó, ông cho ra đời thêm 10 tác phẩm, gồm truyện ngắn, truyện dài, trong đó có cuốn “Áo Mơ Phai” được trao tặng Giải Văn Học Nghệ Thuật Toàn Quốc năm 1972, chính nó đã làm ông khốn đốn không ít trong tù cải tạo sau năm 1975. Ngoài ra ông còn là một nhà thơ với tập thơ Mật Đắng.

    Sau thời Đệ Nhị Cộng Hòa 1963, ông là người khai sinh chương trình Nhạc Chủ Đề, phát thanh hàng tuần trên đài Sài Gòn, đặc biệt với lời dẫn nhập do chính ông đọc và viết cho mỗi bài hát. Theo Quỳnh Giao: “Ông viết lời giới thiệu như người ta làm thơ. Văn phong ông cổ điển, khác với lời viết của Mai Thảo, hay lời nhạc của Trịnh Công Sơn, nhưng là một loại thơ dẫn vào nhạc. Chương trình ăn khách và tạo ra một trào lưu chính là nhờ giọng nói truyền cảm, như lời thủ thỉ của Nguyễn Đình Toàn. Ông dẫn thính giả vào nhạc bằng câu ‘Hỡi em yêu dấu’ như chỉ nói với một người. Qua làn sóng điện người nghe thấy lời thì thầm với riêng mình những cảm xúc do ca khúc gợi lên. Ông tạo ra một không khí tình cảm dịu dàng, điệu nghệ, để người nghe chuẩn bị đón nhận. Nhạc Chủ Đề Nguyễn Đình Toàn đã là nơi báo hiệu hào quang lên các ca sĩ sau này là những tên tuổi lẫy lừng như Sĩ Phú, Khánh Ly, Lệ Thu.”
   Kéo dài trong nhiều năm chương trình Nhạc Chủ Đề Nguyễn Đình Toàn trên đài phát thanh Sài Gòn dạo ấy đã nói lên mức độ thành công, ưa thích của thính giả. Ngày nay ở nước ngoài, chúng ta còn thấy CD Nhạc Chủ Đề Nguyễn Đình Toàn 1970, Tình Ca Việt Nam, đánh dấu cho giai đoạn ấy.

    Ngoài biệt tài văn chương và làm phát thanh (Nhạc Chủ Đề) Nguyễn Đình Toàn còn được biết là người đã viết lời cho hai ca khúc “Tình Khúc Thứ Nhất” và “Em Đến Thăm Anh Đêm Ba Mươi” nhạc của Vũ Thành An trước năm 1975, và về sau này bản “Còn Tiếng Hát Gửi Người” nhạc của Trần Quang Lộc.

    Ông còn là nhạc sĩ sáng tác khá nhiều ca khúc trong những năm về sau, nhưng biến cố 1975 đã làm chìm khuất đi. Đặc biệt có một bài hát về thành phố Sài Gòn được người trong nước lẫn ngoài nước biết đến nhiều nhất. Hãy nghe lời kể của Khánh Ly: “Tôi nhận được nhiều bài hát từ người vượt biển. Cùng thời gian đó, từ Pháp gửi qua cho tôi một số bài hát ký tên Hồng Ngọc, trong số có bài ‘Sài Gòn Niềm Nhớ Không Tên.’ Thực tế bài hát đó có tựa nguyên thủy là ‘Nước Mắt Cho Sài Gòn.’ Ông Võ Văn Ái đã đổi tựa và viết thêm lời. Hồng Ngọc là bút hiệu của Nguyễn Đình Toàn.” (Hồi ký Khánh Ly)
   Sau khi định cư tại Mỹ, ca khúc Nguyễn Đình Toàn được trình bày bởi giọng hát Khánh Ly qua 2 CD “Hiên Cúc Vàng” và “Mưa Trên Cây Hoàng Lan”; và CD “Tôi Muốn Nói Với Em” gồm nhiều giọng hát như Tuấn Ngọc, Lệ Thu, Anh Dũng, Mai Hương...

                                        Khanh Ly & Hien Cuc Vang của Nguyễn Đình Toàn

   Nhận thấy đây là vóc dáng lớn trong giới làm nghệ thuật của miền Nam Việt Nam trước năm 1975, các bạn trẻ trong nhóm thân hữu Viện Việt Học miền Nam California có nhã ý tổ chức một chiều nhạc thính phòng Nguyễn Đình Toàn, vừa để vinh danh nhạc sĩ, vừa để giới thiệu lần đầu thông điệp nghệ thuật phản ảnh nhiều cảm xúc thời đại của một người đã từng trải cuộc đời qua những giai đoạn đầy biến động đau thương của đất nước.

   Với sự đồng ý của tác giả, lần đầu tiên gần 20 ca khúc sẽ được gửi tới khán giả quận Cam, sẽ được diễn tả bằng các giọng hát mới đã được chọn lọc từ các buổi trình diễn nhạc thính phòng tại Viện Việt Học, hay được mời từ ban nhạc của Hội Hiếu Nhạc Việt Mỹ, ban Ngàn Khơi các giọng hát Mộng Thủy, Anh Dũng, Vương Lan, Mai Dung, Bích Huyền, Tạ Chương, Hàn Phúc, Thanh Thúy, Khang Huy, Quang Thái, Ái Phương, Khắc Hiền, Ngọc Thủy. Phần guitar sẽ do Lê Từ Phong và phần Piano sẽ do Quốc Vũ phụ trách. Phần điều hợp chương trình gồm có Mai Dung, Bùi Đường và Ngọc Thủy.

   Một giọng hát tiêu biểu trong chiều nhạc Nguyễn Đình Toàn là của ca sĩ Anh Dũng. Anh được các bạn trẻ trong nhóm thân hữu Viện Việt Học mời, vì đây là giọng ca nam đóng góp nhiều ca khúc trong CD nhạc Nguyễn Đình Toàn, qua đó Anh Dũng đã thành công xuất sắc trong Tình Khúc Thứ Nhất là một ca khúc rất kén giọng nam; và bài “Trăng Mòn” bằng thể điệu Blues rất đặc sắc. Lần đầu tiên trên sân khấu quận Cam Anh Dũng sẽ cống hiến người nghe 2 nhạc phẩm này.

   Giọng hát Mộng Thủy là một khám phá lớn nhất của nhạc sĩ Phạm Duy vào những năm sau cùng ông còn lại trên đất Mỹ. Mộng Thủy là tiếng hát duy nhất trong CD “Trăm Năm Bến Cũ” nhạc của Phạm Duy, trong đó ông đặc biệt dành một số bài hát lần đầu tiên cho tiếng hát này trình bày. Giọng hát Mộng Thủy đẹp và óng chuốt. Cô tốt nghiệp ngành âm nhạc tại đại học Hoa Kỳ. Là một trong những giọng ca từng cộng tác với Hội Hiếu Nhạc Việt Mỹ. Hiện cô là giáo sư dương cầm. Cô sẽ là giọng nữ đầu tiên trình bày trên sân khấu bài “Còn Tiếng Hát Gửi Người” một sáng tác chung của Nguyễn Đình Toàn và Trần Quang Lộc, là bài hát vốn gắn liền với giọng ca nam trầm ấm Duy Trác. Và cô sẽ trình bày thêm một bài nữa của Nguyễn Đình Toàn có nhan đề “Quê Hương Thu Nhỏ” một bài ca thật cảm động, diễn tả tâm trạng buồn nhớ quê hương của những mảnh đời lưu vong.

   Giọng hát Tạ Chương, con trai của cố họa sĩ Tạ Tỵ, là một giọng nam truyền cảm. Anh hiện cư ngụ tại San Diego. Tạ Chương sẽ trình bày 2 bài Dạ Khúc và “Một Cánh Hoa Rơi” của Nguyễn Đình Toàn.

    Riêng bài hát một thời đã làm xúc động tâm hồn biết bao người Việt tỵ nạn ở khắp mọi nơi trên thế giới, bài “Sài Gòn Niềm Nhớ Không Tên” (tên đúng của tác giả đặt là Nước Mắt Cho Sài Gòn) sẽ được song ca bởi 2 giọng nam Khang Huy và Quang Thái, cả 2 đều thuộc thế hệ chào đời ngay sau lúc Sài Gòn bị mất tên.

Gần 20 ca khúc được gửi tới người nghe trong chiều nhạc thính phòng này tiêu biểu cho qua trình sáng tác của nhạc sĩ.

   Bằng ngôn ngữ âm nhạc, ca khúc của Nguyễn Đình Toàn diễn tả những xúc cảm thời đại mà ông là nhân chứng. Thời đại trên một nửa quê hương nhiều đau khổ hơn hạnh phúc, người sống bước đi trên tro cốt của người chết. Giống như Căn Nhà Xưa người đang sống kề bên nghĩa trang, mà ông thấy “Có những sớm em tìm đến với những đóa hồng khép nép giữa vòng tay ôm” (Tiếng hát Hàn Phúc).

    Và nhạc của ông hát lên những ước mơ dù cho tan vỡ, về những con đường lạc lối tìm nhau, những chia lìa giữa người với người “Mai Tôi Đi” (tiếng hát Quang Thái); “Đường Đưa Bước Em Đi” (tiếng hát Bích Huyền), “Nếu Mai Ngày” (Tiếng hát Khắc Hiền). Như ông đã ước mơ một ngày hòa bình đến: “Ngày thần tiên đưa nhau đi hết Bắc Nam, ngắm nhìn cỏ cây thăm viếng núi rừng” (Yêu Em Bỏ Tuổi Thơ Ngây, tiếng hát Mai Dung) nhưng khi ngày ấy đến, ông chỉ ước: “Cố thắp cho em một ngọn đèn, bằng nhọc nhằn cay đắng, của hình hài rã trong trại giam” (Hãy Thắp Cho Nhau Một Ngọn Đèn, tiếng hát Vương Lan và ban hợp ca). Đó là những tháng năm tổ quốc ta nhục nhằn, người phơi người trên đau thương, dạy trẻ thơ thù oán, sợ nhau hơn bão trời cướp biển (“Tôi Muốn Nói Với Em,” tiếng hát Vương Lan và ban hợp ca). Tác giả còn viết lên lời ca hãy thắp cho nhau một ngọn đèn, theo tác giả, bằng lửa sầu con tim, để xua tan bóng đêm mờ ám, hay thả đèn trôi trên sông, cầu nguyện cho những ai trầm luân, để nhủ lòng gắng nuôi niềm tin, một ngọn đèn để dù trong xa vắng, ta còn được cháy trong lòng nhau.

Với tâm hồn người nghệ sĩ, tác giả muốn gửi tới mọi người chúng ta một thông điệp, có phải những thứ ấy rốt ráo lại chính là giấc mộng. “Hãy thắp cho nhau một giấc mộng” để dù trong tăm tối “Mộng còn biết nơi tìm sang.”

Và giấc mộng là sự cứu rỗi.

Nhóm Thân Hữu Hội Việt Học trân trọng giới thiệu: 

CHIỀU NHẠC THÍNH PHÒNG NGUYỄN ĐÌNH TOÀN

Producers : Jenny, Hàn Phúc

MC: Mai Dung, Bùi Đường

Music: Nguyễn Hùng Vũ (Pianist), Lê Từ Phong (Guitarist)

Vocals: Mộng Thủy, Mai Dung, Anh Dũng, Vương Lan, Tạ Chương, Hàn Phúc, Ái Phương, Bích Huyền, Khang Huy, Quang Thái, Thanh Thúy, Khắc Hiền, Ngọc Thủy.
Thời gian: 7:30 PM, Thứ Bảy, 3 Tháng Mười Hai
Địa điểm: Hội trường nhật báo Người Việt, 14771 Moran St., Westminster, CA 92683.

Vào cửa tự do.