Nguyễn
Thị Khánh Minh
Nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ
Tặng Nguyễn Lương Vỵ
cùng sinh nhật tháng 5.
Đang
thong thả dong ruổi những ngày góc phố cà phê, đang yên tâm những lần đi bác
sĩ, lúc nào tôi cũng có người bạn thân tình Nguyễn Lương Vỵ (NLV) đón đưa, chia
sẻ, đùng một cái, anh nằm viện, mổ tim. Đã hơn một năm từ ngày trái tim thơ ấy
bị nghẽn mạch, giờ NLV vẫn đang ngày ngày trông nắng đến nắng đi nơi phòng bệnh.
Từ khung cửa sổ ấy tôi thấy hoa tím vàng rơi đầy vào một ngày mùa thu đến thăm
anh. Nhìn và hình dung những giây phút sớm khuya đâu đó của anh:
… ngồi im nghe nắng khuya đang vỡ…
một vạt nắng chiều giăng tiếc nhớ
hai hàng mưa bụi đẫm thương mong…
tuổi già ghiền nhớ dăm áng mây
quê thì xa chiêm bao
thì gầy
thở nhẹ ngóng ai về
đâu đó
hít sâu nghe núi lạnh
quanh đây…
ứa mật chín chiều
rung chín mận
hôn hoàng mấy bận đỏ
hoàng hôn…
… giật mình tỉnh giấc
còn ấm ngực
ngồi dậy ngoài hiên
đã sáng trưng!...
(trích
từ những bài thơ mới nhất của NLV)
Nghe
chứa chan nỗi trôi cô liêu của thời gian bịnh. Nhưng bạn ơi, rồi bạn sẽ thấy
người thơ đã sống với cô liêu ấy như thế nào. Cứ mỗi lần bịnh anh trở chứng là
mỗi dấy lên lo âu, cầu nguyện của bạn hữu. Hôm nào được đi thăm anh, thấy anh
vui vẻ tươi tỉnh là lúc ấy ai cũng vui, nói với nhau, khí sắc Vỵ đã khá hơn rồi,
nhất định anh ấy sẽ vượt qua để lại cùng nhau vui chơi ngày tháng… Vỵ nói, “tôi
còn nhiều việc phải làm lắm, dịch cho xong thơ Nguyễn Trãi, Cao Bá Quát, thu xếp
tập di cảo thơ của cậu em.”
Thời
gian của anh là làm việc và làm việc cật lực cho sáng tác và dịch thuật. Sáng
tác thì tôi thiết nghĩ với cả chục thi phẩm đã xuất bản đủ trả lời cho chúng ta,
anh và người bạn đường thời gian đã sống với nhau ra sao, anh bảo anh chẳng làm
gì chỉ mỗi năm cho ra một tập thơ thôi!
ta vẫn điên giản dị
nhẩm thơ cất trong đầu
lâu lâu rót một xị
mời quí vị ngàn thâu
sáng ra quên rất mau…
(Năm
Chữ Năm Câu, bài 71, 2013)
Một
xị thơ cứ thế… thành một dòng thơ lấp
lánh hòa vào muôn trùng biển tinh anh của nhân gian.
Bên
cạnh đó là niềm đam mê dịch thơ Hán, Nôm của những tác giả anh ngưỡng mộ như Trần
Nhân Tông (đã xuất bản), Nguyễn Trãi, Cao Bá Quát, đó là giây phút mà anh cảm
thấy … chữ người xưa như trăng cổ lâu/
khoảnh khắc thâm giao hồn gặp phách… chả trách Nhà văn Phan Tấn Hải đã viết, “Nguyễn
Lương Vỵ đã để cho kinh Phật và lời thơ Trần Nhân Tông ngấm vào thịt da xương tủy
của anh, và rồi từng chữ của họ Nguyễn viết xuống đều mang sức nặng như núi đè
lên giấy… khi nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ viết xong các trang giấy này, chữ hốt
nhiên trở thành cánh chim bay rời trang giấy. Để biến vào thế giới duyên khởi
trùng trùng của Kinh Hoa Nghiêm…” (Phan Tấn Hải, Khoảnh Khắc Chiêm Bao,
tr.23, Ananda Viet Foundation xuất bản 2018)
đóng cửa suốt đêm ngồi
dịch thơ
chữ người xưa như trời
xanh lơ
lời nhắn tri âm rung
bích ngạn
ý vang tâm huyết vút
tinh mơ
ức trai mắt sáng trừng
oan nghiệt
bá quát tim son chết
bất ngờ
khuya tận một mình
ngơ ngác hỏi
thạch sùng chậc lưỡi
vách im trơ.
(Suốt
Đêm Ngồi Dịch Thơ, 6.2017)
Cứ
những khuya tận một mình ngơ ngác hỏi như
thế, anh cống hiến cho đời những tuyệt phẩm thơ và thơ dịch. Mấy ai sống được
cái một mình, không nguôi nỗi tự hỏi để nhìn thấy sâu thẳm tâm mình như vậy…
bỗng rùng mình câu
thơ thắm lại
vài âm lục trúc rụng
trên đồng
chùm bông nắng lụa nồng
hương tóc
búp lá mưa trăng ấm tấc
lòng
trùng hiện từng giây
bưng mặt hỏi
khắc ghi vạn thuở siết
tay mong
mới hay rõ một trong
tâm tưởng
thinh
lặng trào lên giọt máu hồng
(Học
Lặng Thinh, 9,2017)
Những
ngơ ngác hỏi, bưng mặt hỏi, hỏi và hỏi
mãi, người thi thiền nhập định…
có chi đâu có đặng
gặn hỏi nói không
đành
rằng thì là thinh vắng
sống là chết long
lanh
nói thiệt đừng có hoảng…
(Năm
Chữ Năm Câu, bài 74, 2013)
phiêu bạt trời quen chưa dứt nợ
lang thang đất lạ vẫn
hàm ơn
chim khách là ta nay
đã thấu
thấu ta ta thấu cái sạch
trơn...
(Nhịp
Thời Gian, 7.2017)
chậc lưỡi làm chi cho
rách việc
học lặng thinh và lặng
thinh thôi...
(Học
Lặng Thinh, 9,2017)
Là
Nguyễn Lương Vỵ đấy, bạn có cùng tôi, cười vui cùng nhiệt huyết thơ và sự giản
dị nhẹ nhàng trong quan niệm sống của anh không? Có phải vì bước mải mê theo những
tình sau chưa dứt lơi đôi nhịp/ ý trước
còn vang đọng mấy câu (NLV) cộng thêm làm việc trong đam mê nữa mà NLV đã
xoay sở với cô liêu một cách thống khoái đó chăng?
Giờ
này anh vẫn đang nằm bịnh, tôi vẫn mỗi ngày trong những thời tụng kinh, đều cầu
nguyện Phật Dược Sư độ trì cho anh, đã viết bài thơ tặng Vỵ lúc anh vừa qua cơn
mổ tim,
Có ánh nắng vùi quên trong mắt
Và tiếng chuông nhẹ lắm. Trong tim
Nhẹ như thời gian trôi lặng im
Khan giọng gió đêm về rung cửa
Dốc tử sinh lao chao bờ vực
Tiếng kinh trầm nương
tựa. Ta đi
Ấy con đường nghìn tay
nghìn mắt
Có mặt trời. Tỏa ánh lưu
ly
Chạm vào ta ánh sáng diệu kỳ
Ngày bật dậy hồng hào thân thể
Nhịp tim reo ba la yết đế
Đá mềm chân cứng bước rong chơi
Ô. Tiếng chim báo ngày nắng tới
Nắng tháng Tư nắng của mùa xuân
Ô. Tiếng chim báo ngày nắng tới
Nắng tháng Tư nắng của mùa xuân
Nhạc bình minh réo rắt phương Đông
Ta thức giấc một hồn nắng mới
Này hơi thở mạch trào trong suốt
Này tinh khôi từng nhịp sơ sinh
Kinh biếc mở lời thơ lồng lộng
Mai ta đi mình lại với mình...
(NTKM, Ngày Nắng Mới, 4.2018)
Trên con đường ấy anh kiên trì chịu đựng, theo cách của anh, Này cái lạnh ta thề sẽ buốt / Suốt xương da để vẽ môi cười (NLV). Tôi cảm tưởng tiếng cười kia bật lên
từ cảm nhận đến tận cùng cái đau của thể xác. Có chút hóm hỉnh trong kiểu thách
thức với hoạn nạn ấy chăng, Vỵ ơi!
Nơi khung cửa sổ ấy, cũng có nắng phương
Tây rực ánh lưu ly soi vào, phút giây cùng anh can đảm sống và tận hiến trong
những lời thơ thở cùng con bệnh, dù có khi anh thấy mình cánh chim lẻ loi, vạt nắng ngàn thâu,
vẫn sừng sững một tâm cảnh thinh lặng uy nghi:
khuya tháng tư nghiêng hết mái tây
cuối đời ta như chim
lạc bầy
…
khuya tháng tư nghiêng
hết mái đầu
cuối đời ta như nắng
ngàn thâu
…
khuya tháng tư thinh
lặng uy nghi
cuối đời ta chẳng tiếc
điều gì…
(NLV,
Không Đề Tháng 4, 4.2017)
Và phải chăng có chút tương lân của đồng bệnh, tôi hiểu nỗi hạt lệ một mình thao thức trong cái túi cô đơn ấy, cũng đã
nhiều bận lọt vào vòng tay của giấc mơ. Dường như đó là
cách vừa phải nhất có thể để đưa mình qua phút ngộp thở của điều không thể. Nghe
NLV nói về kinh nghiệm của mình:
…
lệ khô đêm tận ngồi như tượng
một đống chiêm bao đến nắm tay...
…
lệ khô đêm tận ngồi như miếu
một đống chiêm bao đến thỉnh cầu...
…
lệ khô đêm tận ngồi như núi
một đống chiêm bao đến rủ đi...
(NLV,
Không Đề Tháng 4, 4.2017)
trên cao tiếng hát
bông gòn trắng
dưới thấp lời ru
vuông chiều hồng
nghe ngóng thế thôi rồi
chớp mắt
trông vời vậy đó để
mơ mòng
(NLV,
Sớm Thu Không, 8.2017)
Cũng
dường như, đó là cách thúc thủ tích cực nhất, mở cho mình một cánh cửa nhìn về
phía trước với lực đẩy của Chiêm Bao, Giấc Mơ -người bạn đồng hành đầy vị tha
và lạc quan-. NLV còn có một ánh sáng nương tựa nữa trong thời gian bịnh này, giúp
anh vượt qua từng chặng đường, ánh sáng của âm nhạc của lời kinh
niệm, của
lời thơ viết, phải chăng là châu báu
mà anh cúng dường trong phút nguy nan để tìm về tâm tĩnh lặng?
long lanh tinh huyết
sôi âm nhạc
lóng lánh thời kinh dịu
nỗi đau
tình sau chưa dứt lơi
đôi nhịp
ý trước còn vang đọng
mấy câu
(NLV,
Không Đề Tháng 4, 4.2017)
Ơn phước làm sao.
Tôi cũng như anh, có niềm tin vào sức mạnh của trì niệm… Thật vô cùng hân hoan
khi đọc câu thơ lóng lánh thời kinh dịu nỗi
đau, ánh sáng của từ bi cho ta nương tựa. Vỵ ơi, anh vốn là người kiên cường
chịu đựng, huống chi anh lại có tín tâm:
…tuổi già ghiền lẩm bẩm
một mình
một câu thơ niệm một
câu kinh…
(NLV,
Bolero Bên Đèn Khuya, 6.2017)
…
cuối đời cố gắng học lặng thinh
ngồi im nghe thơ lắng
trong kinh…
(NLV,
Học Lặng Thinh, 9.2017)
… cuối đời xin cảm tạ
cô liêu
mần thơ được nhiêu
thì mừng nhiêu…
… một chấm son một
tuyệt mênh mông
mần thơ suốt kiếp với
phiêu bồng
(Cảm
Tạ Cô Liêu, 7.2017)
Có
ánh sáng ấy, niềm đam mê ấy và cõi thinh
lặng uy nghi ấy thì thời gian bịnh tật có là gì trong kiếp sống vốn huyễn mộng
này,
vẫn một mình gặm nhấm
thời gian
có đâu tri kỷ giữa
điêu tàn…
…rong chơi một kiếp
chưa lơi nhịp
du hí ngàn sau chẳng
nghĩ bàn…
(Ghi Chú Ngàn Thu, 10.2017)
Trong
một bài viết tặng sinh nhật Thu Vàng hồi tháng 12.2018, có đoạn tôi nhắc đến Vỵ,
xin chép lại đây như chiếc nơ trang điểm món quà tôi tặng sinh nhật Nguyễn
Lương Vỵ trong tháng 5 này. Tháng 5 mà sao tôi muốn nói tháng năm…
“…Trong tháng ngày hạnh phúc này tôi cứ khắc khoải đến bạn thơ, Nguyễn Lương
Vỵ, bạn đã đối mặt với sinh tử, vượt qua được cái chết nhưng giờ vẫn còn thức
ngủ đêm ngày với phòng bệnh, nơi đó bạn viết … tiếng
khóc sơ sanh rung tím mật/ nụ cười cận tử ứa bầm gan… thơ về mây trắng thơm
trong mộng/ ghi chú lai rai chấm xuống hàng… ngàn thu xưa về nhẹ trên vai/
trăng cổ lâu xanh những dấu hài. Ôi! Lại những dấu hài… Trần gian biển dâu
kia có phải được một lần hài thơ của bạn bước qua rồi sẽ để dấu thiên thu? Một
buổi cùng Tấm (Thu Vàng) đến thăm, tôi chỉ biết trong tình bằng hữu, cầu nguyện
bạn được mau khỏi bằng lời chú Dược Sư, -án. bệ sát thệ bệ sát thệ bệ sát xã
tam một yết đế tóa ha (Có thuốc có thuốc sẽ được chữa khỏi mọi sự đều tốt lành)-
… ngày bật dậy hồng hào thân thể/ nhịp tim reo ba la yết đế/ đá mềm chân cứng
bước rong chơi…(NTKM)” Vậy nhé, bạn hiền…
Lake Park, 4,2019
Ntkm
*Những thơ trích của Nguyễn Lương Vỵ trên đây, tôi hân hạnh được tác giả
cho đọc ở dạng bản thảo.
* Cũng không phải tự nhiên mà tôi có món quà này để tặng sinh nhật Vỵ, một
buổi đầu tháng 4 khi những đóa tử uyên ương bên hiên nhà tôi rưng tím, nghe từ
xa Nguyệt Mai rủ rê, mình làm một trang trên blog mừng sinh nhật anh Vỵ đi, cô nhà
thơ chủ biên blog xin những tình thân ái/ còn hoài như hôm nay… này dễ thương đến
thế, lúc nào cũng nghĩ đến mọi người, tôi làm sao mà có thể không nghe lời?
No comments:
Post a Comment