Friday, September 22, 2023

LỤC BÁT CHO NGƯỜI VỀ

Nguyễn Thanh Châu

Ôi quê xưa. Ttanh Sơn dầu Lê Nọc Hải

    dẫu xa. tay níu nghìn trùng
    hồn phiêu lạc nhớ niềm chung. gọi về...
 
. cũng đành
 
trăng. tự trầm đáy sông sâu
hồn thiên ngoại biết về đâu. cõi người
em còn để vết son tươi
trăm năm đừng tắt nụ cười làm duyên
mái khuya lạnh xuống hương nguyền
tìm nhau giải chút oan khiên. cũng đành...
 
. ph khuya
 
khuya về. bóng tối vây quanh
đèn lu phố lạ khuất nhanh dáng người
tiếng ru buồn. khẽ trên môi
miếng hun sớm đã chia đôi. cõi ngoài
tình cuồng như đắm thiên tai
xin em giữ chút hương phai. hết thời...
 
. t tình
 
*gởi C.H
tạ lòng em. buổi xế đời
tóc tơ dẫu bạc còn lời thương nhau
trời xanh. xanh mãi ngàn sau
áo thô níu chặt lần khâu chỉ hồng
theo về. xuồng nhỏ sang sông
gió thì kệ gió minh mông là tình...
2/2023
NTC

Thursday, September 21, 2023

DÃ QUỲ ĐỎ

nguyễnxuânthiệp
 
Dã quỳ đỏ
 
bé thơ ơi
rồi một ngày
em đứng. trên đồi hoa quỳ. đỏ
tưởng niệm tôi
xin đừng khóc
ngày đã tàn. và ngày đang rơi
cô bé đi vớt mặt trời
không về nữa...
NXT 

Sunday, September 17, 2023

MÙA CUỐI

nguyễnxuânthiệp
 
The seasons. By Christopher Spicer
 
có một mùa như thế
 
này em có nghe
những con chikadee gọi nhau
và anh. và em. ở hai bên bờ biển. giữa chúng ta là một
                          vùng tuyết rơi. và gió santa ana mỗi
                          mùa. thổi tới
hãy đánh thức trong nhau
một mùa dã quỳ. vàng
những mặt trăng. mặt trời
cùng mọc một lúc
và cùng lặn tắt 
 
như trỗi khúc
bốn mùa của vivaldi
người đàn. và người thẩm âm. là một
những vì sao đầu tiên trên đầm lầy lau sậy
giụm đầu trò chuyện. đó em
 
và một làn hương của nhánh hoa lavender. tàn úa
còn trong ký ức mùa hè
 
ôi. mùa hè. mùa hè của anh và em
 
rồi cũng sáng lên
những sợi đèn mưa
trên hàng khuynh diệp
gió
hoàng hôn. đường về khu lưu xá
tà áo trắng như mê
còn in đậm vết bùn. mùa mưa. xanh
mùa mưa xanh. xanh cầm nguyệt xanh. lời của cỏ
là em
 
cũng sẽ thắp lên
màu lá. của những mùa thu trong đời
ôi. đã chết rực rỡ. những mùa thu
trên vỉa hè đã đi qua
gạch đá chưa quên
những hồn xưa cũng chưa quên
thời gian. không khép mắt
 
gõ khắp các cánh cửa
gõ khắp các cánh cửa
mở. bông cúc vàng
mở. đóa hải đường đỏ rực
mở. tím hoa đồng thảo lúc chia tay
đêm và ngày
sẽ không người khóc những giọt lệ đắng
chỉ còn
thời gian
 
chỉ còn thời gian
mái tóc em
thân thể em
đầy hồn
sẽ trổ bông mùa cuối
 
dẫu ta không nhìn thấy nhau
NXT
2002

  

NHỮNG SỢI ĐÈN MƯA

Phan Thị Như Ngọc
 
Quán cà phê trong mưa. Sài Gòn
 
Mỗi khi nỗi buồn tỏa xuống từ trời, ánh đèn hay bị mưa dát mỏng, cắt sợi, NXT-bạn tôi- lại gọi rất thi vị là ‘Những sợi đèn mưa’. Đường phố nhòa lệ. Cà phê và khói thuốc lá vây bọc riêng tư từng đôi ghế trong góc quán tối mờ trông ra khu vườn loáng nước, có những sợi đèn bay nghiêng nghiêng.
 
Quán cà phê ở Sài Gòn- ngày xưa thế và bây giờ vẫn thế- chỉ được gọi là quán đúng nghĩa khi mang dáng dấp của một bài thơ. Nghĩa là phải đẹp trang nhã, thức uống phải ngon, không gian phải nho nhỏ tiếng chuyện trò cho nhạc mỏng và ấm, dịu dàng lan tỏa khắp nơi.…Đường Ngô Thời Nhiệm có ba quán cà phê- ba bài thơ điệu đàng- như vậy. Quán Sỏi Đá, quán Dòng Sông Xanh và quán Serenata- đều một kiểu vườn vây quanh nội thất sang trọng, đủ cho nhạc Trịnh vang ngân nhè nhẹ. Cà phê Thềm Xưa ở Nguyễn Trãi càng như một mê cung- nơi người ta lạc vào cõi đẹp tách biệt, đèn lồng và cà phê rơi óng ánh trong nhạc Trịnh- lại nhạc Trịnh! Đường Nguyễn Đình Chiểu có Nirvana, đường Nguyễn Văn Trỗi (chỗ quẹo vào đường Tân Canh) có Vô Thường, đường Nguyễn Huỳnh Đức có Vườn Xuân… Bao nhiêu quán xá đẹp như thơ là bấy nhiêu thánh đường nhạc Trịnh.
Cà phê và thánh đường, ngẫm ra có chỗ giống nhau. Thánh đường yên tĩnh, trang trọng, gợi sự thăng hoa thì quán cà phê đúng nghĩa cũng y như vậy- lắng xuống, thoát bay mọi trầm luân, hết sức thân tình, tự nhiên nhi nhiên. Tín đồ của quán cà phê cũng đi và về theo nhu cầu nội tại, như đi lễ thánh đường. Buông lỏng, rũ bỏ, thiếp mình, tỉnh lại rồi bước đi nhẹ lâng.
 
Tháng Sáu ở Sài Gòn bây giờ thuần túy là mùa thi - và năm nay còn là mùa thế giới nứt vỡ, trào sôi niềm vui nỗi buồn theo nhịp bóng lăn ở Đức… Thế nhưng đối với nhiều người có tuổi, Tháng Sáu vẫn giúp chia thời gian làm hai nửa- nửa nương nhạc Trịnh trở về quá khứ, nửa ngồi đợi giờ lên tàu về lại quê chung. Vì Tháng Sáu có mưa! Những cơn mưa bất chợt vút lên, giăng hàng rồi tan vỡ…
Quán xá Sài Gòn là nơi nhìn mưa hay nhất. Buổi chiều ngồi đây nhìn mưa, nhìn thành phố lên đèn mới hiểu thế nào là những sợi đèn mưa. Quầng đèn sáng vàng, những sợi mưa xiên xiên lọt vào đó, cắt ánh sáng mỏng đều. Sợi mưa tẩm sáng hóa sợi vàng long lanh, dài như những sợi tình nối liền trời với đất. Những sợi đèn bên ngoài và sợi cà phê bên trong quấn lấy nhau trong tiếng Khánh Ly trầm trầm hát về quê hương, thân phận con người, và tình yêu.
Người hát nhạc Trịnh đa phần là nữ. Trong đó Khánh Ly là người hát hay nhất. Chị có nhiều trải nghiệm, cộng thêm giọng ca thiên phú và sự trau luyện nghiêm túc bên người thầy đồng thời là người anh, người bạn thân thiết. Không lạ khi chị hát nhạc Trịnh như vốn sinh ra chỉ để làm mỗi việc này. Tiếng hát cao ngang tầm bài hát. Bài hát nhờ tiếng hát mà tái sinh. Cả hai như tơ ngang dọc đan nhau thành tấm vải nhiệm màu, bọc hết những cung bậc buồn vui của kiếp người.
Nghe và nhìn đôi nghệ sĩ Trịnh Công Sơn- Khánh Ly lúc thanh xuân, trên sân Đại học Văn Khoa giản dị hay sân khấu rực đèn thì đối với khán giả, cũng là một hạnh phúc. Nhạc Trịnh bài nào cũng nhỏ vừa về kích cỡ, dễ hát về giai điệu, và dễ nhớ về lời- mặc dù dễ nhớ không có nghĩa là dễ hiểu. Hát nhạc Trịnh đòi hỏi người ca sĩ phải can đảm, can đảm dừng lại mọi phù phiếm, can đảm tự tiến hành thanh tẩy. Không có ngoại lệ! Cũng đừng nghĩ đến cách tân! Hát nhạc này không mặc váy ngắn, không ngó ngoáy vòng trên vòng dưới, không hú hét như rock, không sướt mướt như bolero, không cậy kỹ thuật, hòa âm phối khí...…Người hát chỉ có mỗi một thứ tài sản duy nhất để khoe, là giọng hát trần.
Sinh thời Trịnh không hề cấm đoán, chê bai ai hát nhạc anh. Với anh mỗi thời đều có cách cảm nhận khác nhau. Tuổi trẻ của Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Lệ không như thập niên 60, 70 của Khánh Ly và anh. Họ có cách nghĩ, cách hát khác. Nên trân trọng mọi sự cố gắng thể hiện bài hát theo cách của họ thay vì thành kiến hẹp hòi. Là anh làm đúng vậy- cụ thể trong trường hợp Hồng Nhung. Nhưng nhạc Trịnh của Hồng Nhung hát là một thứ nhạc Trịnh cải cách, như kiểu chèo, tuồng, ca trù cải cách. Nghe thì thương và quý cô thôi. Còn làm một cánh vạc như cô muốn để bay tới cõi Trịnh vẫn là điều bất khả! Album Như Cánh Vạc Bay mới nhất của cô không gây được tiếng vang lớn đã minh chứng cho điều này.
 
Chỗ lý tưởng nhất để nhạc Trịnh vang lên giữa đời, có lẽ quán cà phê là phải đạo. Vừa mỹ thuật mà lại không quá thâm u, lạnh lẽo giáo đường. Vừa có giao tình giữa người và người, vừa có quãng hở cho trời và nhạc. Người ta cứ uống cà phê, hôn nhau, trò chuyện rủ rỉ trong tiếng nhạc bên trong và tiếng mưa bên ngoài. Không cần phải hiểu thấu ca từ- một khối ca từ đầy những miền giáo đường… vết lăn trầm…lời buồn thánh… đoá hoa hồng vùi quên trong tay… tình yêu như trái phá… tỉnh ra có khi còn nghe… xác người nằm quanh đây trong mưa lạnh này…ngựa hồng đã mỏi vó chết trên đồi quê hương… như từng viên đá cuội rớt vào lòng biển khơi… Rất lạ tai! Mấy mươi năm trở lại đây, ca nhạc Việt Nam ngày càng hiếm những phù thủy cao tay như Trịnh, biết phù phép cho chữ nghĩa rời rạc thành nơi giao thoa của thi ca và hội họa, thấp thoáng trang kinh Phật cùng hơi thở triết lý Đông- Tây hiện đại. Khi Trịnh đi rồi, chỗ của anh bỏ trống. Lạnh lẽo làm sao hai từ "bỏ trống"!
Trong cõi tạm hơn sáu mươi năm, ai gần anh cũng nhận xét Trịnh rất Huế- cháy âm ỉ ngọn lửa nhiệt tình trong giọng nói nhẹ nhàng, dáng ngoài gầy mỏng. Cách giao tiếp đi đứng ăn mặc hàng ngày rất cẩn trọng mà vẫn không kiểu cách, kiêu kỳ. Trịnh chơi đàn, vẽ tranh, viết báo tất cả đều tài hoa. Nhưng không gắng sức.
Ngày của anh rất muộn, và thường là đầy ắp bạn bè. Anh không thiếu bạn. Cũng chẳng phải đi đâu chuốc mời. Người bốn phương tự đánh đường tìm địa chỉ đường Duy Tân. Vô hình trung nhà anh hao hao phủ Chúa Trịnh! Nhiều người lấy việc được ngồi ở đây, bắt tay, cụng ly, nói vài ba câu chuyện, chụp ảnh chung với anh là một dấu hiệu của đẳng cấp. Họ nói- dĩ nhiên ở một nơi khác- Hôm đó moa có nói với Sơn…hoặc Cái này đằng nhà Sơn đấy… hoặc Em nhớ đâu ba bốn lần anh Sơn có viết cho em, cả gọi điện…
Ngày của anh đầy ắp khách khứa và bạn bè. Nhưng còn đêm?
 
Trịnh không có đêm!
Anh hay lên chơi Đà Lạt. Một lần- khi còn trẻ- ngồi với nhau trong buổi picnic ở Thung Lũng Chết đường Trần Hưng Đạo tôi nhìn chiếc áo len màu tối của anh từ phía sau. Tự dưng thấy sự cô đơn tỏa lên như khói. Tôi bảo Anh rồi ra sẽ chỉ có một mình, càng chỗ đông người càng một mình. Anh đẩy cặp kính nhìn tôi, cô gái áo dài đen cắt tóc ngắn, mười bảy tuổi, mắt to tròn sống động. Cái nhìn của anh nghiêm nghị. Tôi xoáy mắt nhìn trả lại. Không nói thêm. Từ đó hơn ba mươi năm thỉnh thoảng đi ngang qua nhau, tôi không dừng lại, cũng không làm một cử chỉ chào hỏi. Chỉ im lìm xem anh sống -Một cuộc sống không có đêm.
 
Trịnh ít ngủ, giấc ngủ không sâu, đầy mật khải. Đời anh chưa bao giờ dành cho giấc ngủ- trừ khi vờ ngủ để ru người khác- mà thường lặng thinh một mình trong thành lũy đêm ẩn mật. Đối với muôn loài thì đêm là giờ của mộng mị vút bay, tinh tú hiện bày, là giờ của ái ân xuống trần, của thiên nhiên tỉnh giấc…còn với anh, đêm là cảnh giới tỉnh thức, buông bỏ kiếm tìm, rũ bỏ những phù hoa của quán trọ cuộc đời (Đoá hoa vô thường, Đêm thấy ta là thác đổ, Ở trọ, Một cõi đi về). Anh cổ súy cho niềm tin, tình người, sự kiên trì (Để gió cuốn đi, Tôi ơi đừng tuyệt vọng). Hãy yêu nhau đi trở thành mệnh lệnh nhân bản nhất của anh- của thế hệ sinh ra lớn lên trong tiếng đại bác ru đêm.
Trịnh từng ngồi giữa đời, ôm đàn hát day dứt về thân phận con người, về quê hương đẹp nhưng bị chiến tranh tàn phá. Anh cũng bắt tiếng đàn rung lên những giai điệu ngọt ngào, man mác nhớ thương, rã rời mỏi mệt khi nhìn từng người tình bỏ ta đi như những giòng sông nhỏ. Nhưng chưa bao giờ âm nhạc của anh là tiếng gào hú điên cuồng man rợ, tiếng rên khóc xô người vào cửa tử, tiếng cười xối xả từng tràng… Tất cả cung bậc hỉ nộ ái ố đều nhỏ nhẹ, trầm tĩnh như âm hỏa.
Nhạc của anh gợi nhớ về bánh lá xứ Huế- mỏng tanh, trong suốt. Khi ăn người ta gỡ nhẹ bánh khỏi lá, đặt lên chiếc đĩa sơn thủy. Hình vẽ trên đĩa qua chiếc bánh, hiện rõ ràng từng đường nét. Người ăn thong thả giẽ từng chút bánh, chấm vào chén nước mắm có lát ớt xanh, đưa lên miệng, nghe tan trên đầu lưỡi cả sơn thủy, cả cay xé lẫn nóng mềm… Chiếc bánh không thể ăn no, chỉ ăn chơi, ăn đẹp. Nhạc Sơn cũng vậy, không thể nghe no, mà đòi nghe đẹp, hát đẹp. Mỗi lần cất lên phải là một lần góp phần sáng tạo, trùng tu tâm thức con người.
Không có một gia đình riêng, không thuộc hẳn về ai, không đứng lệch chỗ, anh tựa hồ như ngôi nhà không cửa. Tất cả gió thiên đường đều có thể thổi ngang, tất cả nắng mai, trăng khuya, mưa bão, dế giun, đạn bom, người sống, người chết, thần phật… đều như nhau, trú ngụ thảnh thơi, thành tiếng tơ tiếng trúc.
Là người biết dừng, Trịnh ba lần chạm tay vào hạnh phúc. Dừng trước tình yêu anh hóa thành tình yêu của bao mỹ nữ. Dừng trước danh vọng anh được tặng bao hoa trắng tiếc thương, dừng trước bến trong đục của sông đời anh bước vào cõi vĩnh hằng… Hơn 60 năm ở trọ trần gian, là chứng nhân, và cũng không ít lần là nạn nhân của tị hiềm, của quy chụp, hiểu lầm, Trịnh cho người đời mượn hình sắc mình, cho sông núi quyến luyến mình rồi biến mất, mặc cho biển nhớ, tình sầu, mặc cho hồng nhan tri kỷ mỗi lần đến ngày 1 tháng Tư lại thổn thức khấn thầm áo xưa dù nhàu vẫn xin bạc đầu gọi mãi tên nhau.
Bên ngoài quán cà phê, những sợi đèn vẫn chong mắt nhìn mưa tháng 6. Trong này, bao đôi lứa vẫn ru nhau bằng nhạc Trịnh. Thứ nhạc ôm vào mình lòng đêm sâu thẳm, tỏa cho đời quầng sáng ấm nồng, lấp lánh. Thứ nhạc dát niềm vui nỗi buồn nhân thế thành phiến băng ngang, đi lên, bay bổng.
 
Như vậy, về một mặt nào đó cũng có thể gọi nhạc Trịnh là Những sợi đèn mưa. Được không bạn tôi- NXT?
 
PHAN THỊ NHƯ NGỌC
Nguồn: Phố Văn 64. 2006 

Friday, September 15, 2023

CHA LÀ LẼ ĐẠO TÌNH THƯƠNG.

Đoàn Minh Đạo
 
Father and Son. Source: Internet
 
   *Nhớ cha JB. Đoàn Hữu Khang 1923-2023
 
Bốn phương mây trắng non bồng
Tóc sương cha đã ngàn trùng cách chia
Nghẹn ngào dõi bóng cha đi
Tai nương tiếng hạc vừa lìa trời cao
Cha ơi còn nhớ thuở nào
Thương hài tử, khóe mắt trào lệ vui
Nhìn con đỏ, khóc chào đời
Đưa tay dưỡng dục, chăm nuôi bế bồng
Lòng cha tuôn cả dòng sông
Ân tình rộng mở một vồng đất quê
Tâm cha lẽ Đạo, đường đi
Thanh liêm, chánh trực, lương tri ở đời
Khiêm cung, cha mạch giếng khơi
Nước tuôn trong mát giúp người lạc an
Sống bình dị, cha dạy con
Biết xấu hổ, ắt giữ tròn lương tri
Nắm tay con, dắt bước đi
Cha là mẫu mưc, chỉnh khi lỗi lầm
Chúa cho cha, tâm thiện căn
Rộng tay giúp kẻ lúc lâm cơ hàn
 
Sớt hũ gạo, lời ủi an
Tin vào lòng Chúa luôn khoan dung mời
Gọi ta theo bước chân Ngài
Sang thu mặt nước đất trời ủ ê
Phù vân một cõi đi về
Cỏ khâu một đám lê thê phận đời
Cha từ nhân đã xa vời
Lòng con còn mãi tiếng người bảo ban
Vườn mưa hoa rụng thở than
Sáng nay vòm lá chim đàn mồ côi.
California, Sept 2023.
ĐM Đ

 

  

Sunday, September 10, 2023

PHÍA BÊN KIA VẦNG TRĂNG

Lê Chiều Giang
                                                                                          
The dark side of the moon. Pink Floyd
 
Biển chạy dọc, dài theo hết California, vừa huyên náo, rất mơ màng, lại có chút gì đó nhịp nhàng trong cái tĩnh lặng của hoàng hôn.
Chiều tàn, với sắc đỏ thắm rọi soi xuống dòng nước, là chút mầu sâu thẳm của ráng chiều đang nhạt nhoà vào đêm tối. Chút ánh sáng sắp tàn, phai dần cho bóng đêm, đã luôn làm tôi chìm đắm trong những ly rượu đỏ, có khi muốn uống hết, uống cho đến khi nào im hơi…
 
 Mới bốn giờ, quá sớm cho bữa tối, tôi lang thang dọc theo phố biển San Francisco, nơi thiên hạ dập dìu với nhiều quán xá…
Tiếng guitar văng vẳng trong gió đã làm tôi phải đi theo, tìm đến. Rất bồi hồi, tôi ngập ngừng rồi ngồi đại xuống lề đường, cạnh cái hộp đàn bên trong có những đồng tiền rơi vãi. Không chút ngạc nhiên, người nhạc sĩ hát rong vẫn tiếp tục ngân dài, thiết tha... The lunatic is in my head… I’ll see you on the dark side of the moon...
Tiếng guitar không mạch lạc, óng ánh như David Gilmour, guitarist của Pink Floyd, nhưng chồng chất trên sáu sợi dây đàn hơi lúng túng là tiếng hát tuyệt vời. Tiếng hát diễn đạt mơ hồ ra một nơi hò hẹn, mà cho dù phải đợi tới ngàn năm sau, chắc cũng chẳng hề có ai muốn tới…
Chúng tôi sẽ không tới, vì sợ sẽ làm ánh trăng vỡ tan, và cũng sẽ vỡ hết những vần thơ trác tuyệt, đẹp ngời như những giấc mộng vàng của ngàn xưa đan góp lại.
 
*******
 
Cũng chẳng phải tôi đã quên mất một chiều khi đi cùng Anh tới Los Angeles Bus Station. Giờ để lên
chuyến Amtrak đi Santa Barbara đã sát xao, tôi lại cứ nấn ná bên một ông Homeless già, ngồi đàn say sưa Nocturne số 9 của Chopin trên một Piano rất mới, đặt ngay góc bên ngoài một quán Cafe của bus station nhộn nhịp, đông người. Anh gay gắt hối thúc, tôi năn nỉ được đổi vé chuyến sau…
Nocturne, Ballade và ngàn ngàn chuyến xe bus, amtrak  xuyên bang… Những tưởng mọi âm thanh xô bồ, náo loạn trên toàn thế giới đã hòa quyện cùng nhau nơi đây.
Nhưng sao tôi vẫn nghe ra những mơ màng, nhận ra cách sống bạt mạng, sôi nổi và đẩy những đam mê của George Sand, cùng với khói thuốc Cigar của Bà quyện bay nồng nàn, trong từng notes nhạc đắm say của Chopin…
 Nhạc, chúng ta nghe lúc thức, khi ngủ và ngay cả khi không nghe thấy gì giữa những ầm ĩ của thế gian. Nhưng bất chợt chúng ta nghe ra, nhìn thấy những đam mê, những chìm đắm của Chopin đang được đàn bởi một homeless.
Santa Barbara, ngày mai hay tuần tới? Những chuyến xe chắc vẫn chờ chúng tôi, bền bỉ. Nhưng sau hôm nay thì tôi còn biết sẽ tìm người Homeless Pianist này, nơi đâu?
Cuối cùng, chuyến đi Santa Barbara của chúng tôi đã bị hoãn lại chẳng biết đến bao giờ, sau những lườm những nguýt và cả những đùng đùng giận dữ…
 
  *******                                              
     “Mùa Hè Đỏ Lửa”, Nhà văn Phan Nhật Nam đã gắn tên của một tác phẩm vào những nghiệt ngã, trầm luân của quê hương. Vậy mà tuổi trẻ chúng tôi chỉ loáng thoáng “nghe" chiến tranh qua radio hoặc với những phóng sự trên truyền hình, báo chí…
Riêng anh tôi đã không chỉ nghe, mà còn “sợ". Nếu thi rớt, tương lai sẽ là những xa khuất mịt mù, không còn biết mình sẽ ở tận chốn nào, và đến những nơi đâu?
 Một chiều tan học tôi về trễ, vì còn mải quanh quẩn trong sân trường hít hà mùi đất ướt. Tôi mê đắm cái mùi đất vừa ngai ngái vừa nồng nồng đầy quyến rũ, sau những cơn mưa nho nhỏ của Saigon. Cái mùi âm ẩm mốc đó,  đã chẳng còn có bao giờ tôi được hít đầy cho hết phổi như muốn để dành thở tiếp, sáng mai. Nó đã mất tiêu, biến hết đi theo cùng với ciment, và gạch đá.
 Đi ngang qua phòng học của anh, tôi thấy chút là lạ. Lờ mờ trong bóng chiều sắp tối, anh tôi giật mình khi tôi mở sáng đèn. Trên bàn, bên cạnh sách vở là cây guitar bị đập nát. Tôi oà khóc và anh tôi cũng khóc theo, tiếng khóc của mất mát, của phẫn nộ, và bi ai. Tiếng khóc của anh em tôi trong một chiều tăm tối, ngân dài lan man với nhiều điều tiếc xót... Tôi mở hết những khoá, gỡ sáu sợi dây đàn như tách rời ra hết những mộng mị triền miên của anh mình, của chúng tôi.
Jimmy Page, Guitarist của ban nhạc Led Zeppelin, người mà anh tôi mơ ước sẽ trở thành!
Bản “Going to California” của Robert Plant, với lead guitar Jimmy Page đã làm anh em tôi say sưa, nghe đi nghe lại từng sáng, mỗi chiều… Bỏ bê xao lãng hết việc học hành, đã nhiều lần làm Ba tôi giận dữ, la mắng…
 
  Phải chăng khi đập nát một giấc mơ chỉ để đuổi theo một giấc mộng khác ít “dễ sợ” hơn, lòng anh tôi cũng đã nát tan như cây đàn mới vỡ?
Chập chờn trong những giấc mơ của tôi sau đó, không phải bạn bè nào hết, cũng chẳng có gương mặt xanh xao vì sách vở của anh tôi, mà là cây đàn.
 Cây đàn đã châm theo ngọn lửa biến ra tro, đã không còn treo bên cạnh tủ sách trên căn gác nhỏ. Nhưng nó đã vang lên trong những giấc mơ đêm, mà loáng thoáng đôi khi còn có thêm đôi mắt biếc xanh, dáng dấp bụi đời, với mái tóc hippie quăn dài rất hấp dẫn của Jimmy Page…
 
*******
  Từ Downtown San Diego, tôi thích theo chiếc ca nô nhỏ qua bờ bên kia, thành phố biển Coronado.
 Biển, cho dù có sóng tràn, nước dạt đến đâu, âm thanh vẫn ngọt ngào thân ái. Tôi mê biển như nhớ dòng sông nhỏ trước hiên nhà những tháng năm còn ở lại, còn sống với những đay nghiến, rất âu lo và muôn ngàn tức giận…                                  
Dọc theo con phố rộn ràng đầy du khách, tôi mua hai cafe, để cùng ngồi uống với một Homeless hát rong.            
Tôi  thích ngồi với những nhạc sĩ bất đắc chí này ngoài đường phố, có khi là chai beer, hay một ly rượu đỏ. Tôi đã không nghe họ hát với lòng trắc ẩn, bởi sự trắc ẩn đâu đó đã như một xúc phạm lớn lao.
Qua tiếng hát đục khàn hay vút cao. Chính họ đã phát sinh, nuôi nấng, đã gợi ra cho tôi những cảm xúc mới tinh, tuyệt vời và trong veo như giọt sương sớm trên những lá xanh…
“Stairway to Heaven”, theo yêu cầu của tôi, Ông đã hát thêm lần nữa, chỉ với cây guitar cũ kỹ bằng gỗ chứ không là đàn điện.
Robert Plant hát bài này cường điệu và quay quắt làm dáng bao nhiêu, thì ông đã chỉ bằng một giọng chân phương hơi đơn điệu, nhưng với tiếng đàn rất bóng bẩy, tân kỳ. Ông hát như một tín hiệu cho nhân gian biết rằng: “Đường lên tới trời cao, lên tới chốn thiên đàng xa xăm mù mịt kia, sẽ mãi mãi, sẽ muôn đời như một ước mơ đầy bất trắc…”
Nhìn cây guitar ôm trong đôi tay gầy ốm của người hát rong, tôi chợt rùng mình. Trong xót xa tôi nhớ tới cây đàn của anh tôi, cây đàn đã nát tan theo cùng giấc mộng ngây thơ của tuổi mới lớn.
Bỏ thêm những đồng bạc vào chiếc khay nhỏ, tôi yêu cầu ông đàn bản “Going to California” của Led Zeppelin. Nhạc đã dìu tôi trở về với những ngày tháng mà cả hai anh em lơ là, bỏ quên sách vở. Trên căn gác nóng như lửa thiêu, ngồi nghe như nghe kinh thánh từng note một, qua tiếng đàn thuỷ tinh của người nhạc sĩ mình yêu mến.
                                                              
 California, tôi đang ngồi đây, biển xanh êm đềm trong nắng chiều lấp lánh. Hôm nay đã chẳng có một người hát rong nào nơi những con phố tôi đã đi qua.
Nếu có guitar bây giờ, tôi sẽ ôm đàn ngồi ngân nga hát. Tiếng hát tôi sẽ  như  tiếng chuông vang giữa chợ đời.
Tôi sẽ hát cho những giấc mộng xa vời tuổi nhỏ, những thất thoát niềm tin tuổi mới lớn. Và còn mong manh chút hơi thở cuối cùng, tôi dành lại chỉ để  hát cho phía tăm tối bên kia của vầng trăng.
Trăng. Nơi tôi sẽ phải đến, sắp đến như đã cùng có lời hò hẹn...
 
     “...The lunatic is in my head…”
     I'll see you on the dark side of the moon…”
LÊ CHIỀU GIANG
 
*Brain Damage: Pink Floyd
*Nocturne #1 Op.9: Chopin
*Going to California; Stairway to Heaven: Led Zeppelin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Friday, September 8, 2023

B À I T Ặ N G T H I S Ĩ

Hoàng Xuân Sơn
 
Tranh Đinh Cường.
minh họa thơ nguyễnxuânthiệp
 
giả bộ úp lá
 
thiệt ra ván bài đã lật ngửa
người trôi bềnh bồng. cây. và trái
kết của nhân
nụ
 
từ
mắt thuý bích
năng lượng mềm. xanh cảo đời
tôi tự nhận là kẻ rộng lượng
thiệt ra chỉ là cách túm áo hỏi mình
cậu tính đi đâu
trù trừ tới lúc khuy tuột hết
không còn ai trạc ngực giữa khuya
búp sen tưởng chừng nhu nhú
rộng lượng tôi không bằng độ lượng anh
người thi sĩ như chú chim chích giữa cuộc thế oi nồng
một xác thần nhỏ nhoi nơi đấng trời
và khắp rừng người
 
,
 
độ lượng thơ anh luôn có sắc mầu những bông hoa
thanh âm sấm động [buổi chiều]
mặt trời ban mai ửng đỏ
xưng tên một ngày mới
tâm hồn mới
 
bình nguyên tân tạo nhốt hận thù vào kẽ rêu
ở cùng cỏ cây. đá
sỏi
[ hòn đá lăn trên đồi ]*
rớt xuống hang hóc tối ám
bật tung lên những đỉnh cao hú trời
 
,
 
người thi sĩ ấy sống âm trầm giữa người
trên thảo nguyên những bầy sói
đôi khi tung bay vào những cây quạt gió si tình
không hề mặc cảm
bởi vì sương đã làm tan những gợn sóng hồ thu
người thi sĩ gom thơ lui về tưởng dung thu dọn những chiếc vỏ ốc mơ hồ
đơn phương bờ bãi
rồi nhìn ra thế giới triệu triệu vết thương ngời sáng
con tim và ngày hội
nơi có giao lưu bằng hữu
bền bỉ những chiếc ly thuỷ tinh
hồng hào thêm máu rượu
 
,
 
hãy cụng ly mừng nhân loại mới
 
[cho tôi được trở về nơi rộng lượng]
rút kíp tôi
từ hạn hẹp môi cười
cùng những sải bơi lặng tẻ
ngoài đáy thẳm vô tri
 
)(
 
H O À N G X U Â N S Ơ N
ngày 8 tháng 5 mười ba
*Ngẫu Nhiên, Trịnh Công Sơn