Tuesday, January 2, 2018

…JUST A PASSING BREEZE FILLED WITH MEMORIES...


Tố Nghi

                                             
Hồi ở Lý Thái Tổ, nhà cô Ba và nhà tui chung vách. Vách bên kia là kiểng chùa, có thày Tự Đức áo nâu sồng hiền lành vào ra tu niệm. Quí nữ (tui heng) nhỏ hìu như cục kẹo, tuy quần hổng thúng đít (cốt để... bảo toàn năng lương) nhưng rớt hoài vì là quần khính má xin được từ đám con cô ba thải ra. Bận áo khính hổng hề chi, càng rộng càng thoáng mát. Nhưng bận quần khính thì có hơi kẹt, bị nó tuột hoài, vui chơi kém thoải mái do một tay cứ phải nắm lai, phòng hờ chuyện quần bất tử rớt ! Trong đám trai gái nhà cô ba, có hai con thị mẹt sàn sàn tuổi, nhưng chúng chỉ thich chơi búp bê hoặc chuyền đũa, là những trò tui chê hổng thèm đếm xỉa. Chưa kể là hai con ni khóc nhè số một. Thì cũng là khóc chớ, nhưng tui khóc kiểu dzùng dậy dành độc lập tự chủ, còn hai con ranh nớ khóc kiểu mít ướt, khóc khơi khơi thị uy hổng mục đích dzõ dzàng. Đại khái chúng khóc đặng chứng tỏ quyền được khóc - sau này nghe nói chúng tin tưởng một lòng, rằng con gái lâu lâu phải khóc chút đỉnh thì mắt mới đẹp - Rồi tui chơi cái chi hở ? Thưa, tui lăng xăng chờ được sai vặt, leo cây hái trứng cá cho đám con gái bầy hàng, hay ra lối xóm chờ lượm banh lượm găng lượm bông vụ cho đám đực rựa.
Sau này khi anh hai được thày Tự đức vời qua chùa cho thọ giáo thì tui hướng tầm hoạt động qua bển luôn. Thày Tự đức đeo kiếng trắng, chơn mang dép nhựa, áo nâu sòng, thỉnh thoảng lắm mới thấy thày bận áo lam (hổng rõ màu áo có ý nghĩa chi hôn nữa lận). Hồi nớ nhỏ quá, tui hổng nhớ hay hổng biết gốc gác quê quán của thày miền trung hay miền nam (nhưng nhứt định hổng phải bắc di cư ha). Thày Tự Đức thu anh hai về dưới trướng trong dịp nào thì tui bí lù, chỉ nhớ thày mở lớp kèm học miển phí cho đám con nhà nghèo hiếu học lối xóm. Hồi dọn dzìa con hẻm nớ anh hai đã vào trung học và dĩ nhiên anh hội đủ tiêu chuẩn của thày nhứt (nghèo mà ham... học). Lớp học mở trong hậu liêu, sau bữa cơm tối, đèn đóm lờ mờ. Thời nớ điện chưa phổ cập, phải dùng đèn dầu, đốt ba bốn ngọn cũng chưa soi đủ hết 4 góc bảng nữa lận. Bảng là một liếp ván được chế biến rồi sơn đen -  sau này với thời gian từ từ bảng đen thay màu xanh lục dòm cho mát mắt hơn - Rồi để "khắc phục khó khăn", thày Tự Đức nhịn ăn nhịn mặc, cộng thêm công quả phụ huynh học trò góp vào, sắm được ngọn đèn măng-sông quá chiến. Lớp học bỗng dưng khởi sắc.
Anh hai học chữ với thày, rồi cách nào đó hổng hiểu còn được thày truyền thụ ngón mandoline - đờn địch ở tu sĩ công giáo là thường, ở tu sĩ phật giáo y hình hiếm thấy, hổng rõ vì sao - Chùa có một chú tiểu lớn hơn tui đâu đó 7-8 tuổi. Nghe nói chú mồ côi, được gói trong miếng tả bỏ trước cổng một ngôi chùa khác, nơi sư phụ của thày Tự Đức trụ trì. Mấy năm sau, sư ông trước khi viên tịch mới đưa chú sang bên ni cho thày Tự Đức nuôi. Chú tiểu tên Thông Giới, nhưng ngó chừng hổng đặng mấy thông... minh, chú học đâu quên liền đó, miết dzồi lòng hăng hái và đức kiên nhẫn của thày Tự Đức cũng èo uột dần, mãi tới khi thày lượm được đứa hàng xóm xuất sắc là anh hai, dzồi kiếm ra con em nó cho chú TG đánh bạn.
Tu hành hẳn là phải khổ ! Tưởng tượng như dzầy : Đám con trai kéo nhau tới trước cổng chùa  bày trò chơi, toàn những trò hấp dẫn, chú TG có muốn cũng chịu phép, đành đứng trong sân thèm thuổng ngó ra và... cười la ké (nhưng rất khẽ hổng thôi bị quở). Gặp bữa chú giữ nhiệm vụ dóng chuông giấc sáng, và nhang đèn sửa soạn buổi tụng niệm với sư phụ. Cứ nghe tiếng chuông má biết liền là của chú, bị vì âm lượng tiết tấu thường giựt cục, dài ngắn lớn nhỏ thiếu cân đối hài hoà. Sau liếp vách, tiếng chuông khai mào các hoạt động thường nhựt. Tía châm nước pha cà phê, má đánh thức đám trẻ dậy, cho chúng ăn lót lòng (cháo xôi hay cơm nguội chiên hành mỡ). Rồi người lớn đi mần và trẻ nhỏ đi học. Lúc này qúi nữ chưa tới tuổi đến trường, còn hết sức thảnh thơi, sáng bảnh rồi nó mới mở mắt, dòm chừng ngó động tĩnh và... lên chương trình hành động. Bữa mô bên kia chú tiểu cũng rảnh là coi như thấy... niết bàn.
Quí nữ mở miếng phên cửa sổ rồi tót sang kiểng chùa, vào thẳng hậu liêu kiếm người huynh đệ tri kỷ. Rồi chơi gì ha, thì ra bên hông hay sau chùa, kiếm khoảng đất trống bày trò chơi chung, thảy loong, bông vụ, đánh bi và cả... đá dế. À đá dế... hấp dẫn và hồi hộp dzàn trời mây luôn ! Dĩ nhiên dế phải do qúi nữ cung cấp, dế lượm từ đám đực rựa, chúng chơi chán thải ra hay chúng lơ đãng nên bị... trộm lấy mất. Qúi nữ ra quán cóc đầu hẻm, lượm bao hộp quẹt dzìa để dành cất dế. Phải mở bao hí hí cho dế hít thở khí trời, và nuôi dế bằng cơm hột hay giá cọng. Nghe dế gáy hẳn phải là nỗi vui ! Nhưng y hình con dế chỉ cất tiếng khi chúng sửng cồ, thành để tạo kích thích ta phải quay cho chúng chóng mặt. Quay dế có thể dùng chỉ tơ may đồ nghĩa là thiệt mịn, nhưng tốt nhứt là dùng tóc. Xếp đôi cọng tóc lợi, tròng ngang cổ con dế mà quay mấy vòng. Bị quay, dế lộn máu lên đầu, chừng được thả xuống nó hung lên, đụng chi cũng húc, và... gáy khúc khải hoàn.
Nhị vị huynh đài chơi đá dế chưa được bao lâu thì một bữa bị thày Tự Đức tóm được. Thày la trò một chập, bắt phải lên chánh điện gõ mõ tụng kinh mần màn ăn năn xám hối trong 7 buổi. Trò vừa tụng vừa khóc, có qúi nữ kiên nhẫn quì bên, gõ chuông giúp dzui để solidarity tỏ tình tương ái. Chời ơi chời... tuổi nhó vốn ròm, chơn tay xương xẩu, qùi trên nền gạch vừa đau vừa mỏi. Đọc hết bài kinh xám hối đâu đó cũng hơn cả tiếng, đứng lên đã hết nổi, lại còn phải nắm phên cửa sổ đu dzìa nhà, trần ai khoai củ luôn ! Má thấy qúi nữ đi cà nhắc, hỏi tại sao thì nó đồ thừa bị té. Té chi mà bữa nào cũng té và té ngay giấc trưa ! Sau hay cớ sự, tía má nghiêm trang (cười thầm trong bụng chắc) giáo huấn, rằng để qua nói với thày, lần sau bắt phải xám hối nguyên một tháng cho tởn cả hai đứa !
Tía dzô Kim Chung, nướng gọn căn nhà trong sòng xí phé. Con cái phải gởi anh em nội ngoại nuôi đỡ dùm. Dì Tư Biên Hoà ráo riết dành bắt qúi nữ là vì... nhà dì dương thạnh quá xá mà âm tiêu ran, dì rặn một hơi ra tới 6 tên nghịch tặc ! Sống giữa một bày đực rựa, qúi nữ vẫy vùng y chang cá gặp nước, được cưng chiều quá thể. Nhưng ngày vui nào dzồi cũng qua mau. Tía má nhớ con xuống đón dzìa, dì Tư níu kéo, khóc hù hụ còn hơn nhà có đám.
Đâu lối 5-7- năm sau, quí nữ theo anh hai về thăm xóm cũ, thày Tự Đức đã cởi áo nâu sòng theo thiếp dzìa dinh. Một tín nữ vào chùa công quả, rồi cách nào đó, rủ thày lập am tu chung cho bớt nỗi đơn chiếc lạnh lùng. Thày biết chú Thông Giới có tu cũng khó thành chánh quả, để chú lợi chùa hổng xong, mà mang chú theo cũng hổng thể, buộc lòng phải đưa chú sang gởi ở chùa khác. Nghe nói vị huynh đài của tui sau cũng bỏ đi, đi đâu hổng ai biết !
Tui vào chùa, lên chảnh điện đứng xớ rớ, xuống hậu liêu ngó vẩn vơ, rồi ra sân sau nhìn quanh quất... Kiểng chùa cây lá vẫn xanh um... Tiếng dế y hình vẫn còn nghe… mà người tri kỷ thì đã mịt mùng !
https://www.youtube.com/watch?v=LadIggAUczo

No comments:

Post a Comment