Cõi riêng Trần Kiêu Bạt
Trần Văn Sơn
Trần Kiêu Bạt
Trước năm 1975 tôi
chưa hề gặp Trần Kiêu Bạt, chỉ biết tên nhau qua thơ văn đăng rải rác trên các
tạp chí văn nghệ tại Sàigòn. Bạn quân cảnh Cần Thơ, tôi lính trận đóng quân ở
tiền đồn heo hút quận Tánh Linh, Bình Tuy, giáp ranh tỉnh Lâm Đồng. Năm 1972,
nhà xuất bản Khai Phá của nhà thơ Ngô Nguyên Nghiễm ấn hành tập thơ Vườn Dĩ
Vãng của tôi, có giới thiệu in thơ của Trần Kiêu Bạt. Chờ mãi không thấy, có lẽ
bạn tôi đang bận coi tù ở Côn Đảo, cách xa đất liền nên không tiện liên lạc để
xúc tiến công việc như dự định.
Cuối tháng 10 năm
1993 gia đình tôi qua Mỹ theo diện H.O. Hà Thúc Sinh đưa TKB đến thăm tôi. Đó
lần đầu tiên tôi và Bạt gặp mặt nhau. Nhà hai bạn gần nhau, cách một con đường
ở thành phố Alhambra, nhà tôi thì ở El Monte thuộc quận Los Angeles cách nhau
15 phút lái xe. Từ đó cứ mỗi cuối tuần, nửa tháng hoặc có tiệc vui 3 gia đình
bọn tôi họp mặt, bạn bè con cái vui vẻ càng ngày càng thắt chặt thêm tình thân.
Khề khà bên ly rượu 3 đứa tôi bàn chuyện thế sự, nhắc chuyện quê nhà, chuyện
bạn bè người mất người còn, kẻ lưu lạc xứ người. Những lúc như vậy Phạm Nhã Dự,
Trần Phù Thế ở các tiểu bang khác xa tận miền Đông Hoa Kỳ cũng thường gọi điện
thoại góp chuyện.
Trần Kiêu Bạt ngâm
thơ rất hay, giọng sang sảng cuốn hút người nghe. Khi ngà ngà say yêu cầu mãi
anh mới ngâm vài bài thơ đắc ý của bạn. Hành Phương Nam, một tuyệt tác của nhà
thơ Nguyễn Bính được bạn ngâm nhiều nhất:
...Đôi ta lưu lạc
phương Nam này
Trải mấy mùa qua én
nhạn bay Xuân đến khắp trời hoa rượu nở
Mà ta với người buồn vậy thay
Lòng đắng sá gì muôn hớp rượu
Mà không uống cạn mà không say
Lời thề buổi ấy cầu Tư mã
Mà áo khinh cừu không ai may...
“Mà ta với người buồn vậy thay”.
Bạn vừa ngâm vừa
nghẹn ngào rơi nước mắt, ngâm xong uống cạn ly bia, ôm đầu gục mặt khóc. Nỗi
lòng của bạn, của tôi, của những người tị nạn sống trên đất tạm dung này đều
như nhau. Nỗi buồn mất nước. Niềm đau của cả một dân tộc. “Vui là vui gượng kẻo
mà”. Vui chỉ thoáng qua còn buồn thì vạn cổ. Lời thề buổi ấy cầu Tư mã” Biết
đâu...sẽ có một ngày...
TKB tính bộc trực,
hào sảng, phóng khoáng, dám sống chết với bạn bè. Hà Thúc Sinh thì bệnh hoạn
triền miên vì hậu quả của những trận đòn thù trong các trại tù cộng sản. hai
khớp xương háng mục rệu được tháp lại bằng hai thanh inox. Anh em văn nghệ tặng
anh biệt hiệu là “trung tâm y tế toàn khoa”. Mỗi lần trái gió trở trời, bệnh
nặng hay nhẹ, HTS ới lên một tiếng là TKB đến cạo gió, đấm lưng, bóp tay
chân... Vợ tôi vốn ốm yếu, nhỏ con, cân nặng chưa đầy 80 pound, qua Mỹ mấy ngày
đã lao vào may vá, làm mỗi ngày trên 14 giờ, có khi còn thức trắng đêm. Một vài
lần bị xỉu ngay trên bàn máy may. Nhà không có ai, các con đi học, tôi lo sợ
cuống cuồng gần như tuyệt vọng, chính TKB đã chạy đến chở vợ tôi đi nhà thương
cấp cứu.
Không những chỉ
với gia đình tôi, gia đình HTS mà với tất cả mọi người, quen thân hay sơ, nếu
cần bạn tôi có mặt ngay, giúp đở tận tình, kể cả tiền bạc. Bạn thường tâm sự
với tôi: “Mình qua Mỹ trắng tay, nay thêm một lần trắng tay nữa thì có sao
đâu”. Con người của TKB là như thế. Tấm lòng nhân hậu của bạn tôi thể hiện qua
sự chí thành, chí tình với tha nhân. Cung cách sống ấy khó có ai bì được. HTS
thường giục chúng tôi in thơ. TKB ậm ừ cho qua chuyện. Làm sao in thơ được hở
bạn hiền? Tôi tù cộng sản 9 năm, ra tù trốn trình diện, sống chui rúc bửa đói
bửa no, tìm đường vượt biên. Thân tàn sức kiệt, lo chuyện cơm áo chưa xong thì
đầu óc đâu nghĩ đến văn chương chữ nghĩa.. Tôi có làm một số bài thơ, học thuộc
và dấu trong đầu. Thơ Tù. Thơ Đời. Thơ cho vợ con, bè bạn. Thơ cho tôi nhìn lại
tôi, nghiền ngẫm về người, về đời, về một thời khốn nhục đã qua:
Đã lâu rồi ba không
làm thơ nữa
bởi vì ba không nhìn
thấy ba đâu là chiếc bóng bên trời hiu quạnh
ba dật dờ như xác lá nổi trôi
Trong cuộc sống ba
không là gì cả
trong gia đình ba là
kẻ mộng du nhìn bốn phía thấy mặt trời mọc khắp
nhưng mặt trời đâu phải của riêng ba
Con đừng hỏi tại sao
ba im lặng
có điều gì đáng để nói
đâu con ba đã uống đắng cay trong men rượu
giết đời ba và giết cả đời con
Tình thân, sự gắn
bó giữa 3 gia đình tưởng không thể rời xa. Vậy mà sau đó HTS bỏ Cali qua
Charlotte với Vũ Uyên Giang, TKB sang Arizona. Mỗi lần ra đi đều có tiệc tiển
đưa. Tửu lượng TKB vào hạng cừ khôi, bạn chấp tôi một hai chai bia, HTS thì
nhấp nháp cầm chừng. Tivi mới mua. Tủ lạnh mới mua. Sopha mới mua...hai bạn năn
nỉ giao cho tôi giữ dùm gọi là để nhớ nhau. Làm sao tôi có thể nhận được? Gần
40 năm thân nhau như anh em ruột thịt, vừa là bạn văn nghệ vừa là tình chiến
hữu, tôi nghèo, bạn nghèo, song chúng ta bao giờ cũng bảo vệ cho đến hơi thở
cuối cùng danh dự của người lính, khí tiết của kẻ sĩ; dù bị hành hạ, tra tấn
trong ngục tù CS hoặc bị nhận chìm dưới đáy địa ngục CS.
Xa nhau chúng tôi
vẫn thường xuyên nhận được tin nhau. Một hôm, vào khoảng 4 giờ sáng điện thoại
reo vang, bên kia đầu giây Phạm Nhã Dự báo tin động trời:”Trần Kiêu Bạt chết
rồi mày biết không, mày có biết không?”. Tôi không tin ở tai mình, hỏi gặng:
”Mày nói gì, nói lớn lên, TKB làm sao, làm sao?”. Đúng rồi, bạn tôi, nhà thơ
tốt bụng ấy đã chết năm 2005 trong một tai nạn xe cộ vào lúc nửa đêm. Tôi chết
điếng người, tự nhiên mệt muốn tắt thở.
HTS lúc đó bệnh
nặng, tôi xe cộ không có, lại quá gấp rút nên không có mặt tiễn bạn đến nơi an
nghỉ cuối cùng, đành phải gởi vòng hoa phúng điếu.
Năm sau, vợ chồng
tôi đi Arizona mang chút quà mừng 2 cháu Đường Thi, Đường Vân ra trường, thắp
nén hương, đọc bài thơ khóc TKB và đặt bài thơ trên bàn thờ bạn cùng bài thơ
của Trần Phù Thế.
Hơn 3 năm nay, kể
từ ngày bạn xa người đời, hình ảnh bạn vẫn còn ẩn hiện trong tâm trí tôi và sẽ
còn mãi mãi... Tấm lòng nhân hậu của bạn. Cách thế sống của bạn. Tôi không tin
là bạn đã vĩnh viễn ra đi mà bạn đang rong chơi một nơi nào đó an nhiên và thơ
mộng hơn: Cõi Riêng Trần Kiêu Bạt.
Trần Văn Sơn - CA. cuối tháng 12/2008
Khóc Trần Kiêu Bạt
Tin dữ đến bất ngờ
lòng ta đau như cắt ba năm không gặp mặt
khoảnh khắc bạn xa đời
ba năm không gặp mặt
giờ đã thành thiên thu
Xưa đóng quân Võ Đắt
bạn quân cảnh Cần Thơ
lính tiền đồn đánh giặc
biết nhau qua văn thơ trai giữa thời loạn lạc
sống chết có ai ngờ
Quê người bạn phất phơ
mười năm còn ngơ ngác việc đến cứ bảo chờ
lần khân đầu đã bạc
cánh buồm xưa rách nát
không ủ gió tương lai*
Khóc bạn giọt lệ khô
nghẹn ngào câu tử biệt
con dại, vợ bơ vơ
giữa ta bà sinh diệt Có. Không. Bạn trở về
cõi riêng Trần Kiêu Bạt
* thơ Trần Kiêu Bạt.
TVS - El Monte, CA.
2005
No comments:
Post a Comment