CHIỀU QUA NGÕ BLUES

nguyễnxuânthiệp

 

Blues Jazz Alley

 

Chiều

georgetown

chiều của mây biển. tháng tư. và những cánh bướm

                              monarch. bay về trong trí nhớ

cùng với đinh cường

đi qua ngõ blues & jazz alley. gõ nhịp tim trên đá

tôi muốn nói. tôi muốn nói. với người nhạc công da

                   đen. đến từ new orleans

hãy thổi lên

trên chiếc kèn đồng

một tấu khúc

cho quê hương tôi một ngày của tháng tư

của đọa đày

nước mắt

của bông hướng dương tàn phai

người không dám nói với người

tiếng hàng cây kêu. bóng quạ

rạng đông. mặt trời bị treo cổ. trên bức tường nhà

                                                             hát lớn

người ca sỹ bỏ đi

người thi sỹ bỏ đi

vỉa hè đầy lá rụng

hãy tấu lên

khúc ly biệt

cho những người không về

giờ này

khóc trong quán cà phê la ruche

trên cầu longfellow

ở quảng trường times square

điệu kèn. của khúc elegy

cho tôi. cho nhiều người

 

chiều qua ngõ blues. hồn xanh xao

2012

NXT

  

Điệu Blues Tháng Tư. By Quang Ngọc

PHỐ. THƠ

Nguyễn Thị Khánh Minh

 

Phố xưa

 

KÝ ỨC PHỐ

 

Bỗng rất đỏ một mùa hoa

Bỗng rất trắng rác trên đường phố

Bỗng rất nhiều màu rác bay trên đường phố

Bỗng rất khác. Âm thanh vang trên đường phố

Rất ồn. Và rất lặng.

Nghìn mảnh vỡ trong mưa

 

Phố thảng thốt

Phố tới lui. Sấp Ngửa

Phố vẫy tay. Đưa. Đón

Người đến, phố-là

Người đi, phố-lạ

 

Phố hội họp

Phố đàn ca

Phố hớn hở ngày cửa mở

Phố len lén đêm cài then

Phố tung hê nụ cười

Phố che nhau nước mắt

Phố rộng chân người tới

Phố co cụm vòng ôm

Phố bay mắt nắng hồng

Phố vùi lòng lụa bạch

Phố ngửng đầu lên. Phố tung hô

Phố cúi mặt đằm. Phố co ro lệ

 

Ôi lòng phố ơi

Phố hát phố hỏng

Phố cờ phố xí

Phố mang người đi

Dặm lòng thương hải

Ôi tình phố ơi

Phố ngùi phố ngậm

Phố tang phố thương

Một lòng nhau luống…

 

4.2013

 

 

MÕ PHỐ

 

Mõ phố rao buồn

Ngọng nghịu hồi chuông

Ù con gió chướng

Áy cỏ tai ương

 

Buồn rao mõ phố

Dựng mồ khói sương

Người ma nhí nhố

Cám cảnh âm dương

 

Vọng rao hồn phố

Tai nghe rất rõ

Nước mắt đang tan

Cười ran như vỡ

 

Chân người thấp cao

Rừng sâu hút bóng

Tượng đá chờ nhau

Buồn rao mõ vọng

 

Vọng phố lưu vong

Mất tên mất tuổi

Nhớ biển lưu thân

Hạt sông ngậm muối

 

Hạt buồn rao mưa

Phố kim phố cổ…

Chuyện kể. Đời xưa

Sài Gòn nức nở…

 

4.2014

NGUYỄN THỊ KHÁNH MINH

 

 

  

HẢI ĐIỂU

Nguyễm Đức Cường

Hải điểu. Hình tác giả gởi

 

Một bài thơ cho mỗi tháng Tư…

 

Ta về đây, mặt trời xoay nắng chói,

Xa lạ đời, ta đứng ngắm tan hoang.

Buồn se sắt, nỗi buồn không thể nói,

Ngày lại ngày, hiu hắt nhớ quan san!

 

Ta về đây, ngỡ ngàng như đất khách,

Lạnh thời gian và lạnh cả không gian.

Cát bụi đó, hỡi trăm ngàn thành quách,

Hãy nằm yên trong giấc ngủ phai tàn.

 

Khi những ngày Thu quắt quay nắng Hạ,

Khi những ngày Xuân tê tái ngày Đông,

Có phải chăng, bốn mùa không có thật,

Và mệnh ta là mệnh của hư không?

 

Ta sẽ về đâu?

Sẽ về đâu!

Ai thấu dùm ta,

Nỗi lòng hải điểu?

 

Sẽ về đâu khi Trời kia ngã gục,

Dưới muôn đường đao kiếm của thần linh.

Giữ riêng ta những buồn đau thế tục,

Hỗn mang rồi, thương nhớ mãi hành tinh...

           

NGUYỄN ĐỨC CƯỜNG           

Thi tập Chân Dung

Tháng 4/1975

 

 

KHOẢNG TRỐNG THÁNG TƯ

Ngô Nguyên Dũng

 

Bên đường. Hình tác giả gởi

 

tháng tư!

tôi gọi cho đỡ nhớ

bạn vong niên tôi. một quãng đời

sài gòn!

tên em. nghìn trăn trở

năm thập niên dài tiễn đưa tôi

 

khoảng trống mười hai còn gặm nhắm

trầm cảm đầy vơi. rượu rót năm

tháng tư!

giọt đọng. buồn chưa cạn.

men đời chạm khẽ tiếng vọng âm.

 

tờ lịch thẫn thờ gầy guộc mỏng.

chỗ ghế bàn tôi. cõi rất riêng

giấy khuya vượt biển trùng vây sóng

đêm lắng nghe trời lẫn đất nghiêng

 

bật máu thời gian. thương tích gọi

bụi bám già nua. chữ rã rời

từ dạo nắng đoạn đành bóng tối

rách rưới từ đây. viễn xứ tôi

 

mỗi năm khoảng trống chợt ngoi dậy

muối xát bi kịch. thuở đại dương

lớn không đủ chứa niềm đau ấy.

gió bão ba mươi.

mỗi tháng tư!  

 

(04.2021)

NNN

  

HÀI CÚ LẬP XUÂN

Vũ Hoàng Thư

 

“Gái Xuân Bẻ Mận - Beauty Breaking An Ume Branch”

Tranh Suzuki Harunobu (1725-1770)

(https://www.masterpiece-of-japanese-

culture.com/paintings/beauty-breaking-ume-branch-

suzuki-harunobu)

 

 
Hoa anh đào

 

          Ngày Xuân Phân là ngày chính giữa của mùa Xuân theo âm lịch và cũng là ngày đầu tiên của mùa Xuân ở Bắc bán cầu theo dương lịch (Vernal Equinox). Trong ngày này, thời gian của ban ngày và ban đêm bằng nhau, nói cách khác là âm dương cân bằng. Nhờ thế vạn vật bắt đầu sinh sôi nảy nở, hoa sẽ dâng hương cho niệm xuân tình.

 

          Trong một ngày lập xuân nhiều thế kỷ trước, Sư Huyền Quang [?] ngẫu nhiên bắt gặp hình ảnh một thiếu nữ bên song liền viết bài “Xuân Nhật Tức Sự”. Bài thơ tả người thiếu nữ đang thêu thùa, bỗng chim hoàng oanh líu lo từ lùm tử kinh bên ngoài khiến nàng ngừng mũi kim. Không tiếng lời vì xuân tràn trong ngỏ ý, ngoại cảnh cũng như tâm tư. Nói lời gì cũng bằng thừa khi mạch mới tràn dâng. Nụ đang chúm, không chỉ hoa, nụ còn là môi bung cánh sen, đỏ hường xuân thắm. Bởi vì bây giờ đã sang xuân. Xuân đang thì...

 

          Trong một bài thơ khác, “Xuân Cảnh” của Trần Nhân Tôn, nhà vua và khách cùng im lặng trước sự diệu kỳ của núi lam xuân thì trước mặt.

         

          Khách lai bất vấn nhân gian sự,

          Cộng ỷ lan can khán thuý vi.

          

          Khách vào chẳng hỏi chuyện nhân thế,

          Cùng tựa lan can nhìn núi mây.

          (Bản dịch của Huệ Chi)

 

          Hai bài thơ cùng nói đến Xuân, mượn ý Xuân và sự im lặng khi đối mặt như một ẩn dụ về chân lý không thể nghĩ bàn?  Cùng một cảm ứng, Mizuhara Shuoshi, nhà thơ Nhật Bản cuối thế kỷ 19, “chạm mặt” xuân khi hé nhẹ cửa chùa, lặng người trước giàn hoa xuân phơi phới bên ngoài. Kỳ thú ở chỗ phản ứng không lời của họ, người ngừng thêu, vua quan thôi nói, kẻ chạm khẽ cửa chùa, không hẹn mà cùng giao thoa một ý. Niềm thinh lặng và tròn đầy của vô ngôn trong giờ sáng tạo – Xuân. Mênh mông bất tận nằm ở phía sau những cái không thấy được, không nói được, mênh mông ấy nào thiết đến ngôn ngữ. 

          

          Ashibi saku/ Kondo no to ni/ Waga furenu

         

          The Japanese andromeda blooms.

          The door of the kondo

          I touched.

          - Mizuhara Shuoshi

 

          nhành đinh lăng mở sắc phơi.

          cửa thềm chánh điện

          một tôi chạm mành. (*)

                   

          Mấy thế kỷ sau, bên cạnh “cành lê trắng điểm”, một người con gái đọc thư dưới trăng, một hình ảnh thơ mộng như chưa từng thơ mộng. Trăng đêm ấy nhất định phải sáng lắm, rạt rào như tiếng lòng em rộn rã, “Hoa lá ngây tình không muốn động / Lòng em hồi hộp, chị Hằng ơi” (Hàn Mặc Tử). Đó là thư tình với nhiều hẹn hứa, lời khêu mở khát dâng hay chỉ là một lá thư thường tình? Đố ai biết, có thể là một ẩn tình, một dấu hỏi trong đêm xuân, chỉ có trăng làm chứng, nhưng thật sự có cần nên biết? Buson kể lại như thế này,

           

          nashi no hana tsuki ni fumi yomu onna ari

                   

          Pear trees in flower

          a woman reads a letter

          by moonlight

          - Buson

         

          lê trổ bông

          gái hong thư

          trăng ngời giấy chữ thốt thưa xuân tình (*)

         

          Thôi thì ta cứ giả thuyết như vầy, “rồi một hai ba năm... với em anh chăn tằm, với em anh dệt vải...” (Nguyễn Bính)

                

          Một trong những đặc tính của thơ hài cú ví như chiếc máy ảnh, thu nhiếp khoảnh khắc đang biến dịch, khi thời gian là sự vận hành liên tục từ quá khứ qua hiện tại và tiến vào tương lai trong từng sát na, đơn vị đo lường thời gian nhỏ nhất trong Phật giáo. Theo lý thuyết nhà Phật, dòng thời gian là một chuỗi vô thủy vô chung, không thể phân định được đâu là quá khứ, hiện tại và tương lai, nên cả ba thời đều có chung một tướng, đó là vô tướng. Luận sư Vô Trước quan niệm thời gian là sự tiếp nối tương tục của nhân và quả. Ánh sáng chuyền lan ánh sáng, thái dương đi xuống tiếp tay làm cuộc hôn phối ngày đêm. Ánh sáng không tắt, chỉ chuyển ngôi, như thời gian, làm sao phân định trước/sau? Chiều chưa hề chấm dứt bước đi khi nắng hóa sinh đơm ánh nguyệt lộng đêm huyền, tấu bản giao hưởng diệu kỳ nhất của một hoàng hôn mùa xuân. Buson ví tiến trình đó như hai ngọn nến luân lưu nguồn sáng, giữa mặt trời và mặt trăng, từ mùa đông đến mùa xuân, một sự liên tục của thời gian không dứt. Vi diệu thay cái đang đi không thể bắt gặp lại lần nữa...  

         

          shokunohiwo shokuni utsusuya harunoyuu

                    

          The light of a candle

          Is transferred to another candle —

          Spring twilight

          - Buson

         

          lửa hồng lạp

          nến chuyền luân

          lung linh thắp vòm đêm xuân giao mùa (*)

         

          Xuân đến không chỉ báo tin bằng hoa mà còn bằng hương, hương mận và trăng lụa. Mận là mơ, là cô gái đôi tám bẽn lẽn bên vườn mang hương trinh gọi mời ong bướm. Không nồng nàn như dạ lý hay quyến rũ của ngọc lan, mận mang hơi hướm bưởi nhưng nhẹ hơn, tỏa hương về khuya nhắc nhở đôi tình nhân thời gian hẹn hò chẳng còn bao nhiêu, “Hoa bưởi thơm rồi: đêm đã khuya...” (Xuân Diệu). 

         

          Haru moya ya/ Keshiki totonou/ Tsuki to ume

                    

          The spring haze.

          The scent already in the air.

          The moon and ume.

          - Basho

         

          làn sương xuân

          trời lựng hương

          nguyệt soi nhánh lặng treo vườn mơ đêm

         

          Theo thông thường ước lệ, hoa nở sẽ gọi niềm vui, và hoa rụng nhắc điều mất mát. Những bài hài cú thăng hoa không chỉ diễn tả sự đến đi của xuân nhưng vượt lên trên sự đến/đi, có/không để nhắm đến chân lý hàm ngụ phía sau. Thơ tạo khí hậu an nhiên khi kể chuyện nở/tàn như sự chuyển biến của dòng sống luân lưu không ngừng, cái mất đi mở đường sinh hóa cho cái khác tồn tại. Điểm đỉnh là sự hồn nhiên vô hạn, vượt lên trên mọi ràng buộc, bình yên khi ngắm hoa bung, thản nhiên khi chứng kiến hoa mất. Basho vào cảnh giới ấy khi ông viết,

         

          Toshi doshi ya / sakura o koyasu / hana no chiri.

         

          Year after year,

          falling blossoms

          nourish the cherry tree.

          - Basho

         

          năm tháng trôi tuế nguyệt bào,

          hoa phôi pha

          tụ cội đào luân sinh.

         

          Những mùa xuân đi qua, những bài hài cú ở lại, những hạt sỏi trắng lóng lánh bắt gặp đâu đó ở tuổi thơ, những chùm hoa dại khiêm nhường hé cánh vệ đường, lời hát Phạm Duy không dưng trở về gõ những nốt trầm, “Làm sao mà quên được / Đời qua vút như tên / Dăm ba hạnh phúc ngắn / Sao quên được mà quên... Người hay cười e thẹn / Miệng như trái mơ ngon / Đôi môi màu sắc pháo / Thơm như là quê hương...” Không trách Buson đăm chiêu khi mùa xuân “ấy” đi qua, “ấy” sẽ về đâu bây giờ?

         

          arukiaruki monoomou haruno yukuekana

         

          With pensive steps

          I muse over

          Spring's whereabouts.

          - Buson

         

          trầm ngâm bước

          tư lự tôi

          mùa xuân đi một tiếng hồi vô tăm. (*)

         

VŨ HOÀNG THƯ

Tháng 3, 2021

 

 

(*) Vũ Hoàng Thư phỏng dịch haiku từ Anh ngữ. Các bài haiku trên đây được trích từ https://www.masterpiece-of-japanese-culture.com

 

 

NHỮNG BÀI THƠ XUÂN

Trần Yên Hòa

 

Hoa thủy tiên

 

XUÂN THÌ ĐÊM

 

Gởi Phượng

 

Mùa xuân về bên gối thơm

em tô môi màu mận chín

ơi ngát nồng hương thủy tiên

anh trườn mình lên. lính quýnh

 

Cũng là hương da ngày cũ

mà sao anh thấy mùi say

ngất ngư cơn mơ tháng chạp

thơm nồng dạ hương giêng hai

 

Làn da nâu như khô hạn

tuôn tràn qua hồng thủy đêm

ơi em quách thành xiêu tán

say khướt trong đêm gió mềm

 

Tưởng em về với xuân ca

tưởng em ra giêng ngày cũ

tưởng em dạo phố cùng hoa

mà sao hoa còn trổ nụ

 

Anh đón mùa xuân tưởng em

năm xưa qua căn nhà đó

 

nay ôm giấc mộng cũ mèm

chỉ còn mình anh đứng ngó

 

Em qua chưa tuổi xuân tươi

có cơn dậy thì réo gọi

rồi như gió hú cùng người

em vẫn im lìm tiếng nói

 

 

XUÂN MƠ

 

Em ơi cơn mộng dữ qua chưa

từ khi người bỏ đi biệt xứ

bỏ lại ta cùng cơn gió dữ

mái nhà tranh run bật giữa mùa

 

Cơn gió xuân tình chao nghiêng em

cành xanh sà thấp xuống bên mình

là lúc trời mưa dầm tháng chạp

mưa chập chùng theo bước tháng năm

 

Gió giật mùa xuân em đi qua

Anh quờ quạng tưởng chừng em đến

Mùa tháng giêng anh đang nhớ nắng

Có em về bên bến hoàng hoa

 

Nghĩa là xuân anh đang mơ tưởng

Gió đưa em về cùng anh lưu vong

Không ngờ anh qua ngày mưa nắng

Gió một chiều sao bỗng rỗng không

 

 

XUÂN TƯỞNG

 

Em đi biệt một chỗ nằm

Ngàn năm ngó mãi dáng trầm hương xưa

Cúc tần nở muộn ngày mưa

Quan san xưa cũ giao mùa chợt qua

 

Mùa xuân rụng rớt quanh ta

Đóa hoa thương nhớ cũng xa nghìn trùng

Phượng rơi ngoài cõi mịt mùng

Em đi đâu mất lạnh lùng hở em

 

Mai về gói kín hương đêm

Ủ hong giấc mộng bên thềm nhớ nhau

Rửa tay gác mộng xuân nhàu

Về ôm cổ độ "thương hoài ngàn năm"

 

TRẦN YÊN HÒA

(Đón giao thừa Kỷ Hợi, 2019,

Anaheim, Cali, USA)

CẢM XÚC. TỪ 'NHỮNG CÁNH DẦU BAY' VÀ 'CÁNH DẦU THUỞ NỌ'

 Nguyễn Sĩ Đẩu
 

 Trong Phố Văn Blog có hai bài thơ gợi cho tôi nhớ lại thuở xa xưa: Cánh Dầu thuở nọ ( Trần thị Nguyệt Mai)Thơ và những cánh dầu bay( Nguyễn Xuân Thiệp).

 
          Năm 1953,mẹ tôi và bốn con quay lưng gạt lệ rời tỉnh Hải Dương để bay vào miền Nam.
          Gia đình sống tại đường Nguyễn văn Thành/ Gia Định.Ở lề đường trước nhà có một gốc cây dầu cổ thụ,thân lớn bằng ba người ôm cao mấy chục mét.Năm đó tôi lên 7 tuổi.
          Rồi khi trưởng thành 26 tuổi,ở cùng người bạn học Kim Trâm tại đường Bà Triệu/ quận 5 Sàigòn.Khu nhà nằm yên tĩnh,cách khoảng hai chục thước là đường Hùng Vương,ngay đầu đường Bà Triệu góc Hùng Vương có cây dầu cổ thụ tương đương với cây bên Gia Định.
          Tôi và Kim Trâm làm việc hai nơi khác nhau.KT làm Ngân Hàng ở góc đường Hàm Nghi,còn tôi làm Ngân Hàng tại quận 6 SG.Một ngày trong năm 1974,mưa gió kinh hồn
khiến gốc cây dầu cổ thụ ở gần nhà lay động tưởng chừng như muốn gẫy đổ.Đứng ở mái hiên lầu một,nhìn ngọn cây đong đưa qua lại ước chừng 5 m cách khoảng,những cánh hoa dầu quay lượn tròn rơi lả tả phiêu bạt  theo cơn mưa gió.
          Mưa gió nặng hột vẫn kéo dài hung bạo,đường đã lên đèn,tôi lo lắng cho bạn nên đứng ngồi không yên,nơi tôi làm việc cách nhà 2 km nên tôi đã về nhà ,sở KT xa tới 5 km,nàng chỉ mặc áo dài không dự phòng áo mưa.Tâm trạng lo lắng,tôi lên xe lái đi trên những con đường quen thuộc nàng hay đi làm để tìm,quay kính xe xuống để mặc cho mưa theo gió hắt vào người,
hai mắt chăm chú nhìn vào hàng hiên của các dẫy phố trong ánh đèn chập choạng của Sàigòn.
          Tìm mãi không thấy,tôi quay về nhà.Khoảng sau 8 pm KT mới xuất hiện trước nhà bình an .
          Viết lại,góp thêm vài dòng hồi ức về: Những  cánh dầu bay,nhân đọc trong Phố Văn Blog của anh Nguyễn Xuân Thiệp.Trân trọng cám ơn anh đã cho chúng tôi còn được dịp đọc tờ Phố Văn.
NSĐ
 
 

C Ô N G Á N L Ò N G V Ò N G

Hoàng Xuân Sơn

 

Tranh Đinh Trường Chinh

 

S Ự  V I Ế T

 

Tôi viết cho vui cửa vui nhà

viết tàm xàm

chân đất

 

Tôi không run rẩy linh thần

không huy hoàng rực rỡ

tôi không sứ mệnh

 

Xin đừng thẩy tôi lên

tôi không bong bóng

tôi thường dân không siêu bay

 

Ở mãi cùng đất

tôi đứng trên đất

lùn tịt

 

 

S Ự  Đ Ọ C

 

Tôi không đọc bạn từ những thương hiệu

tôi đọc bạn bên ngoài các tước hiệu

 

Tôi đọc bạn cái đang là

không phải cái sẽ là

 

Tôi thích đọc bạn

từ cái chưa là

 

 

S Ự  N G H E

 

Hôm.

          run lẩy bẩy

                              tự vì

bom tấn mà nổ

còn chi là đời

 

 

S Á N G  T Ạ O

 

Hắn kiên trì kéo đá lên đỉnh

có đứa chơi khăm dùng hủ lô rị lại

chẳng bao lâu dằng co

đường độc đạo hõm thành thung lũng

hoa dại mọc vàng

 

H O À N G  X U Â N  S Ơ N

( tháng 2&3 năm 2021)

 

Kéo đá lên đồi