Chân
Phương
La NouvelleRevueFrancaise
Tháng
Tư 1975! Ban Mê Thuột, Đà Nẵng, Nha Trang mất…Dân tình nhốn nháo, một số tìm
cách ra đi, bạo lực chiến tranh trùm phủ bầu khí Sàigòn, ngoại ô xa đã bị pháo
kích…
Một
buổi trưa rời đại học Văn Khoa và đám sinh viên đang hoảng loạn, tôi phóng mô
tô qua Institut – viện Văn Hóa Pháp ở Đồn Đất – tìm chút tĩnh lặng trong mấy
trang sách báo, cố duy trì thói quen trầm tư với chữ nghĩa dù binh lửa cận kề.
Cầm trên tay LA NOUVELLE REVUE FRANCAISE , Avril 1975 – nguyệt san từ Paris vừa
gửi đến – tôi mở ra trang đầu và gặp phải bài L’année quarante của nữ thi hào Anna Akhmatova. Đây là bài thơ khóc
Paris vào năm 1940 khi nước Pháp thua trận và thủ đô bị quân Đức chiếm đóng.
Tại sao nhà Gallimard lại cho đăng bài thơ này khi Sài gòn đang hấp hối từng
ngày? Ban biên tập của NRF có chủ ý gì chăng? Dân Pháp làm gì không biết là Nam
Việt Nam sắp mất!
L'Annee Quarante
Anna Akhmatova
Kỷ
niệm văn học ấy khó phai trong trí nhớ, như một vết bỏng thời thế còn hoài dấu
tích. Mỗi lần sang Pháp đi lùng sách báo cũ khắp các nhà sách lạ hay quen, tôi
vẫn chú tâm tìm lại vài tài liệu gắn bó với đời mình – trong đó có số tạp chí
tháng Tư 1975 trên đây. Và, điều không ngờ vẫn đến, tôi đã lục tìm ra tờ nguyệt
san đó trong một quán sách bên sông Seine…
*
* *
Khi người ta chôn một
thời đại
Chẳng lời hát tang
chế nào cất lên.
Để trang trí cho mộ
phần kia
Chỉ thấy cúc gai với
tầm ma
Và chỉ có bọn đào
huyệt hối hả
Ra tay nhanh gọn vùi
lấp nó.
Giữa niềm im lặng sâu
không đáy
Khiến ta nghe được
thời gian đi qua.
Rồi thời đại nổi lên
như thi thể
Lênh đênh sông nước
lúc xuân về.
Nhưng đứa con chẳng
còn nhìn ra mẹ
Và thằng cháu quay
lưng vì quá chán.
Nhựng các cái đầu
càng cúi thấp hơn
Dưới đòn cân chậm
chạp của vầng trăng .
Niềm im lặng ấy trị
vì
Trên Paris đang chờ
chết.
Hôm
nay tôi dịch bài thơ này như một nỗi niềm riêng, và dịch tặng các thân phận một
thời từng gắn bó với Sài gòn. Đã bốn mươi năm qua, một thời đại cùng vô số nhân
mạng bị chôn vùi theo số mệnh miền Nam. Và ngày 30-4-2015 này, ngoài bao nhiêu
thứ đang ngắc ngoải sống mòn tại quê nhà dưới bóng chế độ âm u, điều gì đang
ươm hạt, đang nẩy mầm cho Mùa Phục Sinh Dân Tộc?
Chân Phương
(Nguồn Da Màu)
No comments:
Post a Comment