Sunday, April 3, 2016

MẤY ĐOẠN Ở SAIGON...



Hoàng Ngọc Biên


Chân dung Hoàng Ngọc Biên
Tranh Nguyễn Quỳnh, Đinh Cường, Đỗ Trung Quân

* * *
Nghĩ buồn cười. Ta theo hắn đã hơn bảy mươi năm. Làm những gì hắn bảo làm. Ăn những gì hắn bảo ăn. Giờ giấc học hành vui chơi tắm rửa nhất nhất đều theo ý hắn. Yêu ai, cũng do hắn chỉ bảo.
Một sáng nọ, trong một nhà sách đường Bonard, tay nắn nắn chỗ cái răng vừa được nhổ, miệng kẹp chặt miếng bông gòn còn thấm máu giữa hai hàm, ta bắt gặp trên kệ một ông Somerset Maugham bỏ túi, bị một cú sét không rõ tên, hắn bảo ta vác đại về nhà cuốn Le fil du rasoir.* Ta nghe lời hắn, sau đó bỏ ăn bỏ uống thơ thẩn trước sân nhà -tay cầm cọ mà lòng chỉ muốn đi ngay một chuyến bụi đời cho ra lẽ...

* * *
Một sáng thức dậy nhìn mặt mình trong hồ nước, thấy rõ từng chân những đốm mụn đỏ hình dạng kích thước quái dị rõ ràng không theo một thứ trật tự nào, ta bẽn lẽn, không phải vì thấy mình không xấu không đẹp, cũng chẳng phải còn quá trẻ, nhưng trông người nhếch nhác ta vẫn phải tạm gác giấc mơ.
Thời ấy, sưu tập ảnh Ava Gardner lớn nhỏ choán hết gần một ngăn tủ áo quần, mấy cái chân dung đen trắng Marlon Brando khoác áo Marc Antoine chiếm trọn một góc vách tường, Stalin chết đã được hơn một năm, trận đánh quanh lòng chảo kết thúc mấy tháng. Đêm đêm lúc nào cũng cứ như cố thức để cùng với anh chị em trong nhà chờ nghe tiếng xe mì gõ lóc cóc rao hàng. Mỗi sáng chủ nhật chải răng súc miệng xong mở đài Hà Nội hai chân ta còn bước theo nhịp kéo pháo Điện Biên lạ hoắc. Cha ta công chức ngày hai buổi ở Saigon, ta còn nhớ, hình như là người đánh nhịp...

Tác phẩm Ngọc Biên

Saigon. Trạm ôtô buýt gần như hôm nào cũng đông khách. Thằng bé nhỏ con ôm cuốn sách mỏng đứng xếp hàng. Vé xe, khi mua khi không: nó chỉ việc nhảy xuống cửa trước rồi leo lên cửa sau rối rít. Mấy câu Sơn nữ ca tha thiết đi theo tiếng vỗ lốp đốp trên thùng ghita vang to từ đầu đến cuối xe, giúp anh mù quá quen mặt đẩy đi hết mấy gói đậu phụng rang nguội ngắt. Bên này là Bộ Cựu Chiến Binh, bên kia Tổng Nha Cảnh Sát, bên này là Bộ Lao Động, bên kia Sở Cứu Hỏa Đô Thành, bên này là Cảnh Sát Công Lộ, bên kia trường tiểu học Cầu Kho, bên này là Nhà thờ Tin Lành, bên kia Rạp hát Nguyễn Văn Hảo, rồi đến Tour d’Argent, đi thêm chút nữa là trường Tôn Thọ Tường... Chiếc buýt qua khỏi chiếc cổng vòm Dancing Văn Cảnh, thằng bé nhỏ con như thường lệ nhảy xuống trạm xe trước Nhà sách Lê Phan.

* * *
Cholon. Đồng bạc xé đôi. Chuyến xe đêm lao đi giữa hai dòng đèn xanh đèn đỏ Saigon-Cholon. Bên này là khu chợ Nancy sáng đèn — tiếng xe chạy qua ầm ĩ tưởng có thể lấp những tiếng lao xao gọi ăn của thực khách ngoài trời, nhưng rõ ràng không qua nổi tiếng xích lô máy rú ga khủng khiếp ở những ngã năm ngã bảy — rồi đến Rạp Văn Cầm ngay ngã ba chạy qua cầu chữ Y, bên kia, sau mấy dãy tường thành xám lỗ chỗ gạch đá che kín một khu đất rất giống một nghĩa trang, là mấy căn phố lầu cũ mặt tiền vàng úa lấm chấm nhiều vệt nước lâu ngày có lẽ từ máng xối chảy xuống, trước khi đến nhiều khu biệt thự với những vòm cửa sắt cổ kính nửa tây nửa tàu, ban ngày nằm dưới những tán lá cắt rõ những mái ngói nâu đậm trên một bầu trời xanh lơ, nhưng đêm, ngay cả những lúc đèn đuốc sáng rực, dường như lúc nào cũng mang một vẻ bí ẩn lạnh lùng không rõ từ đâu đến.

* * *
Cholon. Quãng đường này mang tên Đồng Khánh tự khi nào, ít ai để ý. Các nhà nghiên cứu tên đường Saigon sau đó nói năng lý giải lung tung vể khoản đổi thay này, nhưng chẳng ai buồn để ý. Gọi tên đường mới riết, người ta thấy quen, tên ông vua ba năm của nước Nam nổi tiếng là thích trang điểm không biết tự bao giờ đã đồng nghĩa với những nhà hàng lớn nhỏ, những tiệc cưới, hay khôi hài hơn, là những quầy thịt heo quay, và tiệm bánh kẹo... Năm 1953, thằng bé nhỏ con đã biết tận dụng tốc lực của xe buýt trên con đường huyết mạch này để tìm cách trốn nhà, vù vô — dù chỉ là vài chục phút nhích lên nhích xuống — tận nơi một trong những căn cứ địa muôn màu của Bảy Viễn là Đại Thế Giới...

Nghĩ buồn cười. Ta theo hắn đã hơn bảy mươi năm. Làm những gì hắn bảo làm. Ăn những gì hắn bảo ăn. Giờ giấc đọc sách nghe nhạc vẽ vời vui chơi nhất nhất đều theo ý hắn. Yêu ai, hay ghét ai, cũng do hắn chỉ bảo...
HNB
(theo Tiền Vệ)

 *Nhiều năm sau có dịp đọc nguyên bản tiếng Anh The Razor’s Edge, thú thật sự thích thú vẫn còn, nhưng... không thấy có gì mới mẻ.


No comments:

Post a Comment