Lê
Chiều Giang
C’était, dans la nuit
brune
Sur Le clocher jauni
La lune
Comme un point sur le I
“...
[Alfred de Musset]
Như
những cô học trò nhỏ, áo trắng điệu đà tha thướt, tôi còn có thêm
giọng nói êm êm, thanh thoát và dịu dàng. Chúng tôi, những cô thiếu
nữ đẹp như trăng, sáng rỡ và líu lo những khi tới lớp, những lúc tan
trường…
Thày
đứng lớp Kim Văn, hai lần một tuần. Chúng tôi chờ giờ của Thày, như
đợi chờ để được nghe những vần thơ trác tuyệt và để học trong cuốn
sách đặc sắc, dù mỏng, nhưng tràn đầy những nét tinh hoa...
Thày
không giáo điều, không nhất định cứ giảng dạy đúng theo chương trình
của Bộ Giáo Dục đưa ra. Những thứ mà với chúng tôi đã gần như nhàm
chán. Ngoại trừ có lần Thày giảng và bàn rất vui, rất dí dỏm về
Tây Môn Khánh và Phan Kim Liên trong Kim Bình Mai…
Giáo
Sư, mà Thày trông rất giang hồ, tóc dài với áo Pull, quần Jean. Vừa
giảng thơ văn, Thày vừa hút thuốc, loại thuốc trong pipe, đã làm đám
học trò chúng tôi ghiền luôn cái hương rất thơm tho, nồng nàn. Thày
thả đầy khói trên bục giảng trông lãng đãng, đẹp và hay hay... Thày lái
xe bạt mạng, len lách với xe học trò ngay trong sân trường.
Đám
thiếu nữ chúng tôi bàn về Thày nhiều hơn nói về… Cao Bá Quát hay
Nguyễn Công Trứ… Không biết Thày để ý tôi từ bao giờ. Chỉ biết khi
giảng bài, Thày không nhìn ai khác, mà mắt cứ hướng về phía tôi, cô
bé ngồi bàn cuối lớp. Mắt Thày đưa xuống tận chỗ tôi ngồi như một
tín hiệu bí mật, một tín hiệu chắc phải là vô cùng thầm kín. Cũng
có khi tôi tinh nghịch, liếc đôi mắt đẹp, “kên kên” lại Thày chút xíu.
Thầy
thì “thầm kín”, “bí mật”, mà cả lớp như biết hết, để theo dõi, rồi
bàn tán, rồi xôn xao… Có đứa còn lén viết tên Thày bên cạnh tên tôi
trên bảng, trong giờ ra chơi.
Tôi
ngượng ngùng, tính chuyện đổi trường cho niên học mới. “Đổi trường”,
cũng vì tôi phải thuận theo ý của BaMẹ. Trường cũ, nơi toàn những
đứa vừa học vừa chơi. Có đứa vui tay, còn tính thêm cả chuyện múa
bút, sa đà vô những giấc mơ hãi hùng, đầy tai ương. Mộng làm...Văn
hào hay Thi sĩ. BaMẹ bắt tôi ghi tên học trường của những vị Linh
Mục, những Ông Cha “dễ sợ” và có khi còn thêm cả “dễ ghét” của tụi
học trò. Tiện thể tôi cũng nghĩ, nếu cứ theo học dưới “Mái trường
rong chơi” này, thì thi rớt và học dốt là điều không thể tránh. Bởi
đi thi thì không phải chỉ có môn Kim Văn của Thày…
Tôi
gặp lại Thày ngay lớp mới, của trường mới, chỉ sau 3 tháng hè rời
xa trường cũ. Là một Giáo Sư xuất sắc, trường nào cũng muốn Thày nhận
dạy. Tôi chỉ ngạc nhiên khi Thày chẳng thắc mắc chút nào, lúc nhìn
thấy tôi đứng vo vo vạt áo trắng, cúi đầu ngượng ngập chào Thày. Và
trong đôi mắt, tôi ngây thơ ngước nhìn Thày với mọi thứ dấu hỏi... Nhất
là tôi đã không dám nghĩ, Thày tìm dạy đúng lớp tôi mới học, lại
chính chỉ vì… tôi?
Tiếng
Pháp, một ngôn ngữ đẹp như văn chương, và bàng bạc như một tiếng hát.
Hôm
nay, trong khói thuốc ngạt ngào và vẫn bằng một giọng đam mê, đầy
chất Thi Sĩ, Thày đọc cho cả lớp nghe bài “Ballade à la lune” của
Alfred de Musset.
C’était,
dans la nuit brune
Sur
Le clocher jauni
La
lune
Comme
un point sur Le “i”...
Trăng
chơi vơi
Trong
một đêm nâu
Trên
tháp chuông vàng
Mặt
trăng tròn
Như
dấu chấm trên đầu một chữ “I”…
Giọng
Thày quyến rũ và truyền cảm đến nỗi tôi nhìn ra vầng trăng sáng rực
rỡ trong mắt Thày. Đôi mắt bí ẩn của trăng soi, đôi mắt chỉ nhìn
thấy riêng có tôi, qua làn khói thuốc mờ ảo, cùng với những bài
giảng cũ, mới...
Cảm
động vì bài thơ thì ít mà bởi chất giọng miên man của Thày thì
nhiều, tan lớp rồi mà tôi vẫn cứ ngồi ngẩn ngơ nơi cuối lớp. Thày
bước xuống khi chỉ còn có một mình tôi. Khoan thai, Thày cúi xuống
thở lên tóc tôi, cùng với một lời… trìu mến.
Thày
bỏ về rồi, mà tôi còn ngồi bàng hoàng với những cảm giác lạ lùng,
không hiểu...
Đêm
đó tôi ngủ với mùi thuốc của Thày thơm nhè nhẹ trên tóc, ngủ với
mùi hương dịu dàng mà Thày đã thở trên mái tóc rất dài, đẹp mượt
mà.
Tôi
tham dự buổi vinh danh những Thày, Cô giáo cũ chỉ vì ham vui, và tiện
thể cho một số công việc sau đó.
California
những ngày chớm xuân, dọc theo những freeway tôi ngang qua, là rất
nhiều hoa đang chớm nở. Nắng của sáng sớm rực rỡ, luôn làm tôi cảm
thấy đời sống đầy ắp những tươi vui và mời gọi.
Với
lòng hân hoan đó, tôi rộn rã hàn huyên cùng bạn bè cũ, mới, trong
buổi họp mặt rất đông thiên hạ.
Tôi
đã không nhận ra là ai, cho đến khi Thày phải giới thiệu lại cả họ,
lẫn tên. Riêng Thày, nhận ra tôi bởi giọng nói. Âm thanh của những líu
lo ngày xưa, thuở đi học, giờ vẫn chưa nhiều thay đổi.
Đứng
trước mặt tôi, không còn cái vẻ giang hồ, lang bạt của người thày
cũ. Lưng Thày hơi cong xuống, cho tôi nhìn ra sự xô lệch nhanh chóng
của đời người. Thêm mái tóc lưa thưa, bạc trắng và đặc biệt là
tiếng nói.
Cái
âm thanh khàn đục làm tôi phải khó khăn lắm mới nghĩ ra Thày đang nói
gì.
Trong
tất cả những kỷ niệm mà đôi khi tôi nghĩ, nhớ về Thày duy nhất là
mùi hương êm ái mà Thày đã thở trên tóc tôi, trong một chiều tan lớp.
Kèm theo một câu nói đầu đời tôi được nghe, nghe lần thứ nhất, với
đầy mê đắm, và chao đảo. Thày nói có vài câu mà sao tôi thơ thẩn cả
một thời gian dài, và cảm xúc đã làm tôi lạnh hết đôi tay mỗi khi
nhớ đến. Nhưng cuối cùng, tất cả đã như gió bay đi.
Tuổi
trẻ, chúng ta dễ quên hết mọi thứ, mọi điều. Như một ánh chớp loé
sáng, rồi loãng tan theo cùng với những tung tăng, những vui đùa, và
mưa nắng của đời...
Tôi
đã không thủy chung theo đôi mắt chìm đắm của Thày, đôi mắt đẹp như
trăng sáng. Tôi cũng đã quên mất
giọng trầm ấm, nồng nàn, khi Thày đọc những vần thơ mơ màng của Alfred
de Musset.
Tôi
mê những bức Tranh.
Tôi
đã quyết liệt và quyết tâm. Tôi bước những gót chân nhẹ nhàng, rón
rén, nhưng vô cùng liều mạng. Theo một người Họa Sĩ tài hoa, dù cho
có nghèo nhất thế giới. Chúng tôi đã sống cùng nhau cho đến ngày,
chỉ còn có nỗi Chết mới là sự phân chia, mới là lời vĩnh biệt…
Buổi
họp mặt cứ nấn ná như chẳng ai còn muốn ra về. Tôi và Thày bỏ bữa
tiệc không muốn tàn, tìm ra một quán nhỏ. Chúng tôi ngồi với Trăng,
hướng nhìn xa xa là ngôi Thánh Đường đẹp nhất California:
Tôi
nhắc với Thày về những buổi học ngày xưa, những bài thơ Thày hay
đọc. Thày hỏi tôi có còn muốn nghe lại bài thơ về vầng trăng, của
những năm tháng cũ?
“Lune,
quel esprit sombre
Promène
au bout d’un fil
Dans
l’ombre…”
“Trăng
ơi, hồn tăm tối
Lắng
sâu trên sợi chỉ mong manh
Và,
đêm thâu…”
Tôi
nhìn ánh trăng tròn, nằm mơ màng trên tháp nhà thờ. Tiếng Thày đọc
khàn câm, lan man về những âm ỉ của quá khứ.
Thày
khóc.
Nước
mắt tôi cũng nhạt nhòa. Ánh trăng như chợt tối tăm ướt, theo nước mắt
của Thày, và của tôi.
Trăng
như một chiếc lá trong gió đêm, theo cùng với nước mắt. Trăng lung lay
qua phải, Trăng vậ̣t vờ sang trái…
Trăng.
Rồi
chẳng còn có bao giờ nữa, tôi thấy lại Trăng của những ngày tháng
cũ.
Ánh
Trăng xưa, sẽ mãi mãi không còn đứng giữa đỉnh tháp nhà thờ, như dấu
chấm trên đầu của một chữ “I”
LÊCHIỀUGIANG
*Thơ:”Ballade
à la lune”, Alfred de Musset (1810-1857)
No comments:
Post a Comment